MOSKOVA (AA) - HAKAN CEYHAN AYDOĞAN - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Afganistan Özel Temsilcisi ve Dışişleri Bakanlığı İkinci Asya Dairesi Direktörü Zamir Kabulov, Afganistan'da ucuz ve hızlı bir çözüm olmadığını söyledi.

Kabulov, AA muhabirine Afganistan'daki durum, bölgedeki gelişmeler ve Rusya'nın politikalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Afganistan’daki genel durumun derin bir kaygı uyandırdığına işaret eden Kabulov, "Bugün Afganistan’da ekonomi, iyi bir yönetim ve güçlü silahlı kuvvetler gibi üç önemli unsur bulunmuyor. Bu üç unsurun bulunmaması ise endişe ve karamsarlık oluşturuyor. Bu şartlar altında bir çözüm teklif etmek çok zor. Şu an Afganistan’da ucuz ve hızlı bir çözüm yok." dedi.

Afganistan'daki durumun kötüleşmesinin bölgeyi olumsuz etkileyeceğine dikkati çeken Kabulov, "Afganistan kaynaklı Orta Asya’daki durum, Rusya’nın ulusal güvenliği için tehdit oluşturabilir. Biz bölge ülkeleri olarak Afganistan’ın istikrarından yanayız çünkü burası bizim ortak alanımız ve orada olanlar, bizi de doğrudan etkiliyor" ifadelerini kullandı.

- "Afganistan’ın kaosa yuvarlanmasının önüne geçmek için çalışacağız"

Kabulov, Kabil yönetimini desteklediklerini ancak bu durumun yönetimsel başarısızlıkları göz ardı edecekleri anlamına gelmeyeceğini söyleyerek "Bugünkü şartlarda Afganistan’ın geleceği oldukça kasvetli. Ancak her şey kötü diye gelecekte de kötü olacağı anlamına gelmez. Oradaki durum bizi de etkiliyor. Bu nedenle Afganistan’ın kaosa yuvarlanmasının önüne geçmek için çalışacağız." diye konuştu.

Rusya'nın Afganistan'a verdiği desteklere değinen Kabulov, bu yıl Afgan polisi için 10 bin kalaşnikof tüfek verdiklerini hatırlattı. Kabulov, "Daha önce de benzer yardımlarda bulunmuştuk. Her yıl Afgan polis ve askerlerine eğitim veriyoruz. Doğrudan ve BM üzerinden insani yardımda bulunuyoruz." dedi.

Kabulov, Rus iş adamlarının Afganistan’a yatırım çalışmalarının çeşitli nedenlerden ötürü başarısızlıkla sonuçlandığını belirterek devlet olarak bu ülkeye büyük paralar yatırmayı düşünmediklerini kaydetti.

-"Rusya'nın Taliban'la teması var"

Kabulov, Rusya'nın Taliban ile teması olduğunu doğrulayarak "Taliban ile temasımız var. Onlarla Rus diplomatik temsilciliklerinin ve vatandaşlarının güvenliğinin sağlanması konusunda temasa geçiyoruz. Ayrıca temas kanalımız üzerinden Taliban'a ulusal ateşkese geçerek savaşa son verme telkininde bulunuyoruz. Hangi seviyede temas olduğu kapalı bir konu ve bilgi veremem. Ama iyi bir seviyede." ifadesini kullandı.

Rusya ve Taliban'ın DEAŞ ile mücadelede çıkarlarının örtüştüğünü belirten Kabulov, "Şu an bizim Suriye’de vurduğumuz kişilere karşı Taliban, Afganistan’da mücadele ediyor. Bu nedenle çıkarlarımız örtüşüyor" diye konuştu.

- "Taliban'da politik bir değişim yaşanıyor"

Kabulov, Taliban'ın Molla Ömer’den sonra ideolojik olmasa da politik bir değişim yaşadığına işaret ederek "Taliban, küresel cihat fikrini kabul etmedi. Onların bir numaralı hedefi, ülkelerini işgalden kurtarmak ve bağımsız Afgan yönetimini kurmak. Taliban, DEAŞ’ın cihat ideolojisini kabul etmediği ve kendi topraklarında rakip olarak gördüğü için onlarla mücadele ediyor." dedi.

Taliban'ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararını yerine getirmesi durumunda politik bir güç olarak var olma hakkı elde edeceğine vurgu yapan Kabulov, şöyle devam etti:

"Taliban, BMGK'nin Afganistan anayasasını tanıma, silah bırakma ve uluslararası terör gruplarıyla bağlantıyı koparma kararını yerine getirirse ülkede politik bir güç olarak var olma hakkı elde ediyor. Aslında bunu BM vermiyor, bu hak kazanılıyor ve Taliban bunu yaptı. Onlar uluslararası terörist gruplarla bağlarını kopardıklarını söylüyorlar. 'Silah bırakamayız çünkü bizi yok ederler', 'Anayasayı tanımayız çünkü onu yeniden yapmamız gerekiyor' diyorlar. Hoşumuza gitsin ya da gitmesin Taliban, gerçek politik silahlı bir güç. Taliban’ın bugün nasıl 15 yıl önceki kadar güçlü olduğu sorusunu ise Amerikalılara sormak gerekiyor."

- "Bölgedeki DEAŞ tehlikesi başlangıç seviyesinde"

Kabulov, DEAŞ'ın bölgede ilk defa 2 yıl kadar önce ortaya çıktığını anımsatarak şu an örgütün Afganistan'da altyapı ve destek toplamaya yoğunlaşarak gelir kaynağı elde etmeye çalıştığını ifade etti.

Afganistan’da DEAŞ'ın ilk olarak Suriye ve Irak metotlarını kullandığını ancak daha sonra taktik değiştirdiğini anlatan Kabulov, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Afganistan’da DEAŞ önceleri Suriye ve Irak metotlarını kullanarak hareket etti. Ancak daha sonra taktik değiştirerek altyapı ve destek toplamaya yöneldi. DEAŞ Afganistan’da kamplar kurarak propaganda yapmaya başladı. Taliban'dan daha fazla para teklif ederek militan topladı. İdeolojisi parayla desteklenince özellikle gençlerden ilgi gördü. Bu şekilde Afganistan’da DEAŞ’lı sayısı 2 bin 500’e kadar ulaştı. Bunlar sahada gruplar halinde farklı yerlerde bulunuyor. Sayıları şimdilik fazla değil ancak iki yıl önce hiç olmadığını göz önüne alırsak, uluslararası terör örgütü için korkutucu bir büyüme temposu."

Kabulov'un DEAŞ'ın Taliban ve Afganistan'daki diğer gruplardan farklı olarak kimseyle savaşmadığını ifade ederek "DEAŞ, Afganistan’da Suriye ve Irak’tan gelen para azalınca gelir kaynağı aramaya başladı. Önemli gelir kaynağı ise uyuşturucu. Bu nedenle savaş, uyuşturucu laboratuvarlarının olduğu yerde kontrol mücadelesi için yaşanıyor." dedi.

Bölgedeki DEAŞ tehlikesinin başlangıç seviyesinde olduğunu kaydeden Kabulov, DEAŞ'ın Taliban'dan kendi saflarına militan çekmeye çalıştığına ve bu amacına ulaşması durumunda Orta Asya için kötü sonuçlar ortaya çıkacağına vurgu yaptı.

- "ABD’nin Afganistan misyonu başarısız oldu"

Kabulov, ABD’nin Afganistan misyonunun tamamen başarısız olduğunu belirterek "Amerika’nın Afganistan stratejisi bulunmadığı görüşüne katılıyorum. Onların tek bir amacı var: Afganistan'da askeri ve politik açıdan var olmak. Afganistan jeopolitik olarak Orta Asya, İran, Rusya ve Çin’i kontrol etmek için önemli bir yerde bulunuyor. Bu durum, doğal olarak bizi rahatsız ediyor." diye konuştu.

Afganistan’da bağımsız bir yönetim olmadığını savunan Kabulov, şunları söyledi:

"Bu nedenle yaşananların sorumlusu 15 yıldır burada bulunan yabancı ülkelerdir. Onların yanlış politikası, bugünkü tabloyu ortaya çıkarttı. Geç kalınsa da bu sorunları çözmek mümkün. Ama bunu, o sorunları oluşturanlar yapmalı. Amerikalılar Afganistan’ın geleceği için 100 milyar dolar para harcadığını açıkladı. Hani nerede? Bir şeylerin ortaya çıkması gerekmez miydi?"

Kabulov, Çin'in Afganistan'daki varlığını değerlendirirken "Çinliler, ekonomik açıdan büyük potansiyele sahip. Afganistan'a ilgileri büyük oranda ekonomik ve bu nedenle sessiz güç olarak değerlendirilebilirler. Afganistan, Çin'in İpek Yolu ekonomi projesinin gerçekleşmesi için çok önemli" ifadelerini kullandı.

- Rusya-Pakistan ilişkileri

Kabulov, SSCB'nin Afganistan'ı işgali nedeniyle uzun süre kötü olan Rusya-Pakistan ilişkilerinin son dönemde yükselişe geçtiğini belirterek "Şu an Pakistan ile ilişkilerimiz yükselişte. Politik ilişkilerin seviyesi oldukça iyi. Ekonomi alanında büyük ortak projelerimiz olmadığı için ticari-ekonomik hacmimiz fazla değil. Askeri teknik alandaki iş birliğimiz devam ediyor. Pakistan’a bazı askeri ürünlerin satışını yapmıştık. Daha fazla satın almak istiyorlar ancak biz Pakistan ile kredi prensibiyle çalışmıyoruz ve ekonomik imkanları kısıtlı." diye konuştu.

Pakistan yönetimini desteklediklerini ve her türlü silahlı gruba karşı olduklarını ifade eden Kabulov, "Pakistan Talibanı, Afgan Talibanı'nın öz kardeşi, onların sadece biraz farklı bir hedefi var. Taliban'ın Pakistan demokratik devleti için tehdit oluşturduğunu düşünüyorum. Pakistan yönetimini destekliyoruz ve her türlü silahlı gruba karşıyız. Ayrıca Pakistan Taliban'ı DEAŞ’a karşı da savaşmıyor." dedi.

AA