İSTANBUL (AA) - Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, "Ülkelerin siyasi nüfuz mücadeleleri, yürütülen vekalet savaşları, bunların içinde unutulan bir şey var, o da insandır. İnsani krizler, üzerine bomba yağdırılan siviller, çocuklar, vurulan okullar, hastaneler... Bütün bunlar içinde insan unutuluyor. Meselenin insani kriz boyutu unutuluyor. İşte bu süreçte, başta Ortadoğu ve Suriye olmak üzere bütün bu insani krizler ile daha fazla ilgilenilmesi gerekiyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin insani kriz boyutuyla da öncü rol oynaması gerekiyor. Bu konularda da insani yardım konularında da bir liderlik ortaya koyması gerekiyor" dedi.

Akdoğan, Beşiktaş'taki Conrad Otel'de dün başlayan Somali Altıncı Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu'nun kapanış oturumunda yaptığı konuşmada, foruma katkı veren herkesin Somali'nin geleceğine inanıyor olmasının, forumun başarıyla tamamlanmasının bir göstergesi olduğunu belirtti.

Somali Hükümeti'ne ve heyetine teşekkür eden Akdoğan, Somali Hükümeti ve heyeti için "Yorulmadan gayretlerini sürdürdüler. Bu süreci başarıya ulaştıracak gücün esasen kendileri olduğunun ve kendi başarılarının Somali'nin başarısı olacağının bilinci içindeler" ifadelerini kullandı.

Toplantının düzenlenmesine katkıda bulunanlara ve katılımcılara teşekkür eden Akdoğan, her yönüyle kusursuz bir etkinlik gerçekleştirildiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Aktif katılımınız, Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu İstanbul Toplantısı'nı Somali'nin geleceği bakımından önemli bir dönüm noktası haline getirdi. İki gün boyunca gerçekleşen görüşmelerde Somali akdi ve ortakların faaliyetleri bağlamında gelişmeler kapsamlı şekilde gözden geçirildi. Uluslararası toplum olarak yapısal yasal ve kurumsal reformların hayata geçirilmesinde Somali Hükümeti'nin yanında olduğumuzu bir kez daha teyit ettik. Forum sırasında da sıklıkla dile getirildiği üzere askeri araçlar, barış ve güvenliğin tesisindeki yegane unsurlar değildir. Ekonomik faaliyetlerin canlandırılması ve güçlendirilmesi de hayati önem taşıyor. Aynı zamanda gençler ve kadınlar için iş imkanları oluşturulması da elzemdir. Bu hedeflere ulaşılması hiç şüphesiz yetkin, hesap verebilir, demokratik devlet kurumlarının ayrıca hukukun üstünlüğüne dayanan bir devlet yapısının mevcudiyetiyle mümkün olabilecektir."

- "Türkiye, hiçbir ülkeye sömürülecek toprak parçası olarak bakmamıştır"

Türkiye'nin Somali'yi, dost bir ülke olmasının ötesinde kardeş bir ülke olarak gördüğünü vurgulayan Akdoğan, "Bu kardeşlik hukuku, ilgili olmayı, dert edinmeyi, başkası için de kalbinizin atmasını gerektiriyor. Bizim kalbimiz, yüreğimiz de aynı zamanda Somali halkı için atıyor. Türkiye, yardım elini uzattığı, dayanışma içine girdiği hiçbir coğrafyaya, hiçbir ülkeye sömürülecek bir toprak parçası olarak bakmamıştır. Türkiye, insani yardımlarını kardeşlik hukuku içinde sorumluluk duygusuyla dünyanın vicdanının kaybolmadığını göstermek iddiasıyla gerçekleştiriyor. Bu nedenle Türkiye bugün dünyanın her yerinde vicdanın, insanlığın, umudun adı olarak anılıyor. Dünyada insani yardımda, kalkınma yardımlarında milli gelire oranla Türkiye şu anda birinci sırada" ifadelerini kullandı.

- "Erdoğan'ın ziyareti milat oldu"

Akdoğan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde Somali'ye yaptığı ziyareti hatırlatarak, sözlerine şöyle devam etti:

"Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde 19 Ağustos 2011'de Somali'ye gerçekleştirdiği ziyaretin anlamı da buydu. Bütün dünya Somali'yi terörün, salgın hastalıkların, kuraklığın, kıtlığın, istikrarsızlığın pençesine terk etmişken Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan, Somali'de baş gösteren iç savaş sonrasında ülkeyi ziyaret eden ilk yabancı devlet başkanı olmuştu. İşte o ziyaret, Somali'nin yeniden ayakları üzerinde doğrulabilmesi için adeta bir milat olmuştur. Türkiye, 2011 yılında milyonlarca Somaliliyi etkileyen kuraklık, kıtlık, siyasi istikrarsızlık gibi insani ve siyasi krizle boğuşan Somali'nin yardım çağrısına en üst düzeyde karşılık vermiştir."

- "ABD insani kriz boyutuyla da öncü rol oynamalı"

Dünyada yaşanan insani krizlerin sebebinin siyasi krizle, insanın ıskalanması ve vicdanın susması olduğunu dile getiren Akdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Yanı başımızda Suriye'de yaşanan olaylar, bunun en somut örneğidir. Türkiye 3 milyon civarında Suriyeli ve Iraklı kardeşine sınırını açtı, kucağını açtı, kalbini açtı ve 4 yıldır Türkiye yalnız bırakıldı. Bugün göç dalgası sebebiyle kimi Avrupa ülkeleri bu meseleyle ilgilenmeye başlamış olabilir ama 4 yıldır Türkiye tek başına bu meseleyi göğüslemeye çalışıyor. İşte bütün bunlar, Suriye'de yaşananlar, ülkelerin siyasi nüfuz mücadeleleri, yürütülen vekalet savaşları, bunların içinde unutulan bir şey var, o da insandır. İnsani krizler, üzerine bomba yağdırılan siviller, çocuklar, vurulan okullar, hastaneler... Bütün bunlar içinde insan unutuluyor. Meselenin insani kriz boyutu unutuluyor. İşte bu süreçte, başta Ortadoğu ve Suriye olmak üzere bütün bu insani krizler ile daha fazla ilgilenilmesi gerekiyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin insani kriz boyutuyla da öncü rol oynaması gerekiyor. Bu konularda da insani yardım konularında da bir liderlik ortaya koyması gerekiyor."

- "Türkiye, Somali'ye en çok ikili yardım yapan ülke pozisyonundadır"

Türkiye'nin sığınmacılar için bugüne kadar 10 milyar dolar civarında harcama yaptığına, gelen dış yardımların ise 455 milyon dolar olduğuna işaret eden Akdoğan, şunları kaydetti:

"Bütün bu konularda öncelikle insanı merkeze alarak, odağa alarak bir bakış açısı geliştirmemiz gerekiyor. İşte Sayın Cumhurbaşkanımızın o günlerde Somali adına yaptığı yardım çağrıları, kısa zamanda bir iyilik seline, bir iyilik seferberliğine dönüştü. Türkiye'nin Somali'de başlattığı insani yardım, yeniden imar ve kalkınma faaliyetleri bugün çok yönlü bir şekilde sürüyor. Bilhassa yardımlar noktasında, iftiharla söylemek isterim ki Türkiye, Somali'ye en çok ikili yardım yapan ülke pozisyonundadır. Ağustos 2011'den bu yana yapılan insani ve kalkınma yardımları 400 milyon doları bulmuştur. Yatırımlarımızla da Somali'yi destekliyoruz. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığımız, medya destek programları yapıyor. TİKA, ulaşım, eğitim, insani yardım, belediyecilik alanlarında projeler yapıyor. Somali Havaalanı'nın kapasite artırımı çalışması yapıldı, 200 yataklı Somali-Türk Eğitim Araştırma Hastanesi yapıldı. Yardımeli Derneği, Kadın, Doğum, Çocuk Yardım Hastanesi birkaç ay içinde faaliyete geçecek. Mogadişu içine 34 kilometre modern asfalt yapıldı. Silahlı kuvvetlerimiz arasında ciddi bir ilişki gelişti. Birçok konuda kurumlarımız yani hem devlet olarak hem de millet olarak birçok alanda Somali'nin, Somali halkının yanında olmaya çalışıyoruz. Somali, 20 yıldan bu yana süren istikrarsızlık ve kaos döneminden sonra Türkiye'nin de dostluk elini uzatmasıyla kendi ayakları üzerinde durma noktasında önemli mesafeler almıştır. Nasıl ki Somali'nin bugünü dünden daha iyiyse, inanıyorum ki Somali'nin geleceği de bugünden daha iyi olacaktır."

Akdoğan, form vesilesiyle bir araya gelen Somali'nin dostu ülkelerinin, Somali'ye yönelik desteğe devam edeceklerini ifade ederek, "Kuşkusuz bu aşamaya kolay gelinmedi. Bu noktada bölge ülkelerinin katkılarını ve fedakarlıklarını özellikle vurgulamak istiyorum. Bölgesel iş birilği olmadan bölgesel barışın tesisi mümkün değildir. Bu çerçevede bu salonda temsil edilen tüm heyetlerin Afrika Boynuzu bölgesinin bir barış ve refah coğrafyası olması yönünde bir arzu içinde olduklarından şüphe duymadığımı ifade etmek istiyorum" dedi.

"Hem milletimiz, hem devletimiz bundan sonra da Somalili kardeşlerimizin yanında yer almaya devam edeceğiz" diyen Akdoğan, katılımcılara teşekkür ederek konuşmasını tamamladı.

AA