Sosyal yaşantı ve toplu taşıma gibi birçok noktada kısıtlamalar getiren koronavirüs tedbirleri kapsamında servis araçları için alınacak tedbirler önemli yer tutuyor. Tedbirleri kapsamında ekonomik olarak en çok etkilenen sektörlerden biri de servis taşımacılığı oldu.

Koronavirüs kapsamında alınan tedbirler ve salgının ekonomik boyutu birçok sektörü olduğu gibi servis taşımacılığını da vurdu. Okulların tatil edilmesi öğrenci servislerini boşa çıkardı. Birçok sektörde evden çalışma ya da dönüşümlü çalışma sistemine geçilmesiyle birlikte personel taşımacılığı da iyice azaldı. Bu durum sektörde ve bu sektörde varlık gösterenlerde nasıl bir etkiye yol açtığını Radyo Trafik'e katılan İstanbul Umum Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası (İSAROD) Başkanı Hamza Öztürk cevapladı.

"Ekonomik olarak sıfıra inmiş vaziyetteyiz"

Öztürk, önce koronavirüs salgının sektör ve sektör çalışanları üzerinde oluşturduğu etkiyi dile getirdi. Koronavirüs salgınının önüne geçilebilmesi adına alınan önlemlerin ilk etabında okulların kapatıldığını hatırlatan Öztürk, bu durumun odalarına kayıtlı 18 bin 500 servis aracını bir anda boşa çıkarttığını söyledi.

Öztürk, sözlerine şöyle devam etti: "Daha sonra alınan tedbirler kapsamında da gerek personel, kamu kuruluşu veya iş yerlerinin servislerini taşıyan araçlarımızda personel sayısının, dönüşümlü çalıştırılması, idari izinli sayılması ve o iş yerlerinin üretimini durdurması kapsamında personel servis araçlarımızın da neredeyse yüzde 80'i çalışmıyor. Şu sıralarda ağırlıklı olarak gıda ve sağlık kuruluşları için servis araçları çalışıyor. Bunun dışındaki servis araçlarının ise kullanılmıyor. Ekonomik olarak en çok etkilenen sektörün başında geliyor. Türkiye'de koranavirüs salgını sebebiyle birçok sektör gibi bizim sektörümüz de bu süreçte oldukça etkilendi. İş yerlerinin taşıt personel ve öğrenci taşıma işini yapan araçlarımızın çoğu boşa çıktığı için ekonomik olarak sıfıra inmiş durumdayız. Gelir sıfır, şu anda esnafımız hükümetimizden, devletimizden açıklanacak can suyu paketi bekliyor."

Devletten "can suyu" olabilecek bir paket beklediklerini belirten Öztürk, "Bizim beklentimiz devletimizden ilk önce bir can suyu olabilecek hibe şeklinde bir kredi, bir ödenek. Ondan sonra da 0 faizli bir kredi bekliyoruz en az 50 bin TL'lik. Çünkü bize bir taraftan çalıştırdığımız hostesleri, şoförleri işten çıkarmayın denecek, bir taraftan da işten çıkarmadığınız bir adamın maaşını her halükarda ödemek zorundasınız. Geliri olmayan bir kişi bunların maaşını nereden ödeyecek? Bunların sigorta primi her ne kadar ertelense de iptal edilmiş değil. Onun için burada yeni bir formül gerektiğine inanıyoruz. Servis araçları okullarda mart ayının bir kısmını servis ücretini toplamış, bir kısmını veliler hala vermemekte direniyorlar. Burada nasıl bir yol izleneceğini Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri açıklamalı. Özellikle bizim önerimiz şudur; zorunlu izne çıkarılan personellerde olduğu gibi esnafımız için de bir çalışma yapılarak resmi özel kurumlarla görüşülmesi, kısa çalışma ödeneğinde olduğu gibi bir ödeme planı bekliyoruz. Çünkü bizim senenin ne zamanı olursa olsun. Hem sömestr tatili, ister diğer idari tatillerde, resmi tatiller. "Okula geleceksiniz" dendiği anda bizim okula gitmeme gibi bir lüksümüz yok, yaptığımız sözleşme kapsamında. Biz hep tabiri caizse kapının eşiğinde bekleriz. Bir işaret geldiği anda doğru işimizin başına gideriz. Onun için aynı idari izinli sayılan personel gibi veya diğer örneklerde olduğu gibi iş yeri kiralarında olduğu gibi bizim masraflarımız düşülerek. Bakın mazot yakmayacağız, diğer araç bakım, sigorta gibi giderlerimiz olmayacak. Bunları düşerek velilerimizden veya yanında çalıştığımız şirketler tarafından, kamu kuruluşları tarafından kısa süreli çalışma ödeneği gibi bir ödenek planlaması yapılmasını çok net şekilde bekliyoruz." şeklinde konuştu.

Servis araçları dezenfekte ediliyor mu?

Birçok kişinin taşındığı servis araçlarında dezenfekte işlemi yapılıyor mu sorusunu cevaplayan Öztürk, "Biz dezenfekte çalışması için her türlü hazırlığımızı yaptık. Muhtemelen ya bugün (cuma) ya da pazartesi günü personel servisi taşımaya devam eden arabalardan başlamak üzere ücretsiz bir şekilde tüm esnafımızın araçlarını ilaçlayacağız. Bunun masrafının tamamını odamız karşılayacak. Burada İBB'den istediğimiz; araçlarımız büyük olduğu için toplanma alanı talebimiz var. Bunlar da Yenikapı miting alanı, Maltepe miting alanı, Olimpiyat Stadı'nın otoparkı, olabiliyorsa Türk Telekom Stadı'nın otoparkı, fuar alanları, yine kapalı pazar yerleri varsa buralar veya otoparkları. Buralarda üyelerimize dezenfekte yapmak istiyoruz. Şu anda esnafımız için yapılabilecek her türlü çalışmanın içinde varız ve devletimizden de acil olarak bir takım isteklerimiz var." diye konuştu.

Servis araçlarında sosyal mesafe

Dezenfekte işlemlerinin başladıktan sonra virüs tehlikesi geçene kadar devam ettirileceğini aktaran Öztürk, alınan diğer tedbirlere ilişkin de şunları söyledi: "İçişleri Bakanlığının genelgesi doğrultusunda şu anda toplu taşıma araçlarında her ne kadar servis araçlarının adı geçmese de koltuk kapasitesi yüzde 50'si kadar yolcu kabul edecek. Araç içinde yolcunun oturma şekilleri mutlaka sosyal mesafe koruyacak şekilde olacaktır. Bu doğrultuda personel servisi taşıyan meslektaşlarımızı uyararak çalıştıkları kurum kuruluşlara, çalıştıkları firmalara direkt olarak konunun bir emir olduğunu, koronavirüs tedbirleri kapsamında uygulanması gerektiğini, ona göre işverenimizin ya da taşımasını yaptığımız kuruluşun bu konuda tedbir alması gerektiğini onlara söyleyip devam edeceğiz." açıklamasında bulundu.

Sektör çalışanlarına mesaj

Öztürk, son olarak servis sektöründe çalışanlara da seslendi. Öztürk, sektör çalışanlarına şu mesajı verdi: "Boş zamanlarında mutlaka evde kalsınlar. İşyerlerinde, taşımacılık esnasında sosyal mesafeyi korusunlar. Her zaman olduğu gibi de temizlik kurallarına riayet etsinler. En basit işte ellerini yıkasınlar. Yapabiliyorlarsa da araçlarına mutlaka dezenfektan alsın, koysunlar. Araçlarına inen-binen personellerini, öğrencilerini korusunlar, kollasınlar."