Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği", "Elektronik Dağıtım Tebliği" ve "Ceza Tebliği" değişiklikleri ile yapı denetim sisteminde köklü reformlara gidildi. Yeni düzenlemeler, Konya’nın da aralarında bulunduğu 16 ilde uygulanacak.
15 Yılda Yıkılan Binaya Denetim Şirketi Bedel Ödeyecek
Yeni yönetmeliğe göre, yapı denetim firmalarının kontrolünde inşa edilen bir bina, yapı kullanma izni aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılırsa, denetim kuruluşunun faaliyet izni iptal edilecek ve teminatına el konulacak. Böylece firmaların uzun vadeli kalite sorumluluğu artırılmış oldu.
Kazı Aşamasında Komşu Binaya Zarar: Lisans İptali Gelecek
İnşaat sürecinde kazı ya da temel çalışmaları sırasında komşu binalara zarar verilmesi halinde de yapı denetim kuruluşunun faaliyet izni iptal edilecek. Ayrıca kuruluşun teminatı kamuya irat kaydedilecek. Bu maddeyle, şehir içi yapılaşmalarda güvenliğin artırılması hedefleniyor.
3 Ayda İnşaat Başlamazsa Sözleşme Feshi Mümkün
Yapı denetim sözleşmelerinde işleyiş süresi de yeniden düzenlendi. Daha önce 6 ay olan inşaata başlama süresi, 3 aya düşürüldü. Müteahhit inşaata bu süre zarfında başlamazsa, yapı denetim kuruluşu sözleşmeyi tek taraflı feshedebilecek.
Ayrıca denetim firmalarının beton dökümüne nezaret etmeme veya kalıp, donatı kontrollerini eksik yapma gibi görevlerini yerine getirmemesi durumunda da sözleşme sonlandırılabilecek.
500 m² Altı Yapılara Kolaylık Geldi
Yapı inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar, Elektronik Dağıtım Sistemi kapsamı dışında bırakıldı. Bu sayede, küçük yapı sahipleri istedikleri yapı denetim kuruluşunu kendileri seçebilecek.
Tamamlanmış ancak yapı kullanım belgesi alamayan yapı sahipleri de bu değişiklikten faydalanarak daha kolay denetim hizmeti alabilecek. Denetim hizmet bedeli bu yapılar için yüzde 1,75 ila yüzde 3,50 arasında değişecek.
Yeni Teminat Güncelleme Sistemi
2026'dan itibaren yapı denetim firmalarından alınan teminatlar ÜFE yerine, ÜFE ve TÜFE ortalaması baz alınarak güncellenecek. Bu sayede teminat tutarlarında daha istikrarlı ve piyasa şartlarına uygun bir yapı hedefleniyor.
Elektronik Atamada "İkinci Şans" Dönemi Başlıyor
45 ve üzeri yapı denetim firmasının bulunduğu illerde, elektronik sistem vatandaşlara iki alternatif firma sunacak. İlk firmayla 3 iş günü içinde sözleşme imzalanmazsa, sistem otomatik olarak ikinci firmayı atayacak. Bu adım, yapı sahiplerinin denetim firması seçimini hızlandırmayı amaçlıyor.
Hangi İlleri Kapsıyor?
Yeni sistem; Konya’nın yanı sıra İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir, Kocaeli, Antalya, Gaziantep, Mersin, Kayseri, Şanlıurfa, Diyarbakır, Tekirdağ, Adana, Samsun ve Muğla'da uygulanacak. Bu illerdeki aktif yapı denetim kuruluşlarının sayısı 1 Şubat 2026’ya kadar güncellenecek.