Konya'nın Orta Toroslar'daki Hadim ilçesine bağlı Gezlevi Mahallesi'nde yaşayan 60 yaşındaki Meryem Sevinç, dağlardan topladığı yaban armutlarını (ahlat) kurutup öğüterek yufka ekmek yapıyor. Sevinç'in yaklaşık 45 yıldır sürdürdüğü bu gelenek, Anadolu'nun kaybolmaya yüz tutmuş lezzetlerinden biri olarak dikkat çekiyor.
15 günlük zahmetli bir süreç
Toros Dağları'nda eylül ve ekim aylarında toplanan yaban armutları, yıkandıktan sonra tokmakla dövülüp yaklaşık 15 gün güneşte kurutuluyor. Kuruyan armutlar, dibekte dövülerek buğdayla karıştırılıyor ve değirmende un haline getiriliyor. Bu un, daha sonra ocaklarda pişirilerek yufka ekmek olarak sofralara ulaşıyor.
“Şeker hastaları için de şifa oluyor”
Yıllardır bu işle uğraşan Meryem Sevinç, sürecin oldukça zahmetli olduğunu belirterek şunları söyledi:
"Eşimle birlikte güz mevsiminde dağda biten boz armutları topluyoruz. Kurutup dövüyor, buğdayla karıştırıp un haline getiriyoruz. Sonra da ekmek yapıyoruz."
Sevinç, bu ekmeğin özellikle şeker hastalarına iyi geldiğini belirterek, “Gayet de şifa bulduklarını söyleyenler var. O yüzden yevmiyeye gitmeyip bu armutları toplamaya başladım” dedi.
“Kıtlık döneminden kalma bir gelenek”
Yaban armudundan un yapma fikrinin, kıtlık döneminde çaresizlikten doğduğunu anlatan Sevinç, sözlerine şöyle devam etti:
"Büyüklerimiz yokluk zamanında aç kalmış. O dönemlerde buğday olmayınca dağ armudundan un yapıp karıştırmışlar. Lezzetli olduğunu fark edince devam etmişler."
“İlk defa duyanlar çok şaşırıyor”
Ekmek yapımına yardım eden Fatma Acar ise, “Dağdan topladığımız armutları öğütüp ekmek yapıyoruz. İlk defa duyan çok şaşırıyor, unu ya da ekmeği varsa almak istiyorlar. Ama zahmeti çok fazla.” diyerek sürecin zorluklarını anlattı.
Aracın olmaması ve çevre köylerde değirmen kalmaması, üretim sürecini daha da güçleştiriyor. Ancak buna rağmen bu iki kadın, Anadolu’nun bu unutulmaya yüz tutmuş lezzetini yaşatmaya kararlı.