Zeki OĞUZ
"Barcın yaylasında üç güzel gördüm,
Birbirinden üstün, şivga fidandır.
Aklım şaştı, garip belim büküldü,
Kaşlar hilal, gözler ahu cerandır."
SARIVELİLER
Bahardan yaza kadar yörük obalarının şenlendirdiği bu yaylalarda aşık olmak değil divane bile olur insan. Ta mart ortasında güzelliğini sunmaya başlar bu dağlar, yaylalar. Karlar erimeye başlayınca sarı çiğdemler kaplar toprağın yüzünü. Navruz, kardelen, yaban lalesi peşpeşe çıkarlar günyüzüne. Bu dağları adım adım gezip türküler çığıran Karacaoğlan'ın yüreğine ilk aşk ateşini düşüren belki de bu çiçeklerdir.
Kış aylarında ıssız kalan bu yaylalar, koyaklar baharla birlikte dolmaya, şenlenmeye başlar. Yörük Pazarı, Başdere Pazarı kurulmaya, aksata yapılmaya başlar. Yörük Pazarı'nın çevresindeki vadilerde yüzlerce yörük obası yerleşir. Anamur'dan yola çıkan yörükler Perşembeli, Kervan Alanı, Zinhar Yokuşu, Zeyve Bükü, Daran Köprüsü, Ermenek Kebeni, Ayna ve Çevlik yolunu takip ederek Barcın Yaylası'na ulaşırlar.
Zengibar Kalesi'nden Ermenek'e kadar bu bölge antik dönemde İsaura olarak adlandırılıyor. Sarıveliler ve çevresi Dağlık Kilikya olarak anılıyor. Arazinin jeolojik yapısı nedeniyle Taşeli Platosu deniyor. Dağ ve yaylalarda fosil yatakları var.
Günümüzde güzellik yarışmaları yapılıyor ve Eğitimci Yazar Mustafa Ertaş'ın tespitlerine göre bundan 70-80 yıl öncesine kadar yayla güzeli seçermiş göçer yörükler. Baharda göç günleri yaklaşınca obalar arasında yayla güzeli yarışması yapılır, güzel seçildikten sonra kervan yola çıkarmış.
Bu yöreyle ilgili ilk bilgileri de M.Ertaş'ın 1970 yılında yayımlanan "Tekerleğin Değmediği Yer" adlı kitaptan edinmiştim. Günümüzde ise yörükler bile göç sırasında modern araçları kullanıyorlar artık.
Konya'ya 160, Karaman'a 225, Alanya'ya 76 km. uzaklıktaki Sarıveliler Başdere Vadisine öyle yayılmış, ağaçların arasında öyle yitip gitmiş ki damların üzerindeki çinkolar parlamasa nerdeyse görünmeyecek. 1967 yılında belediyelik olmuş, 1989 yılında Karaman il olunca Karaman'a bağlanmış ve 1990 da ile olmuş.
Bu bölgedeki ilçe ve beldeler Sarıveliler, Göktepe, Başyayla ve köyleri siyasi kaygılarla Karaman'a bağlanmışlar ama resmi işlemler dışında Karaman'la hiç ilgileri yok. Bütün ilişkilerini Konya'da sürdürüyorlar. Zaten Karaman'a gidebilmek için ya Mut üzerinden dolaşmaları ya da Sarıoğlan sapağından dolaşmaları gerekiyor.
Sarıveliler doğal güzelliklerinin yanısıra yoğun bir tarihi mirasa sahip. Hititlerin, Perslerin, Romalıların, Bizansın, Selçukluların, Karamanoğullarının , Osmanlıların izleri var. İlçenin güneybatısındaki Kale'ye halk tepe diyor. Bütün çevre köy ve beldelere hakim bir noktada. Adiller Köyü'ndeki Akkaya Dağındaki Dipsizin mağarası da yine çevreye hakim bir konumda. Bu mağara hem doğal bir savunma yeri hem de sarkıt ve dikitleriyle doğal bir anıt. Uğurlu yakınlarındaki Diş Alanı, Uğurlu Köristanı, Göktepe Köristanı hem tarih hem de birer doğa cenneti.
Yöredeki doğal oluşumlar efsanelere bile konu olmuş. Çindiri kayasının üzerimdeki Gelin Taşı gibi.
Geçmişte yoğun olarak hayvancılıkla uğraşan ile halkı günümüzde bahçe tarımına ve hayvancılığa yönelmiş. 12 km. uzunluğundaki Çevlik Vadisinin başlangıç noktasına gölet yapımı için girişimleri var. Bu gölet yapılırsa çok geniş bir alan sulanabilecek. Vadinin üzerindeki kayalıklarda kepezlerin altında eski tip arılıklar var. Vadi içinde hem bahçe tarımı yapan hem arıcılık yapan Şükrü Uğurelli'nin hem eski tip hem yeni tip arı kovanı var. Bal ikram ederken bir şiir okuyor Şükrü Uğurelli.
"Çift sürüp ekin ekmeyen
sofraya yemek dökmeyen
arı kahrını çekmeyen
balın tadını ne bilsin."
Başdere Karacaoğlan Pazarı cuma günleri kuruluyor. Yirmi km. ötedeki Yörük Pazarı ise perşembe günleri kuruluyor. Bu pazarlarda çevrede üretilen bütün doğal ürünleri bulmak mümkün.
Dağlık bölgelerdeki bütün yerleşim yerleri gibi Sarıveliler'de bir çok sorunla başbaşa. Çevrede yaklaşık 25 bin nüfus var ama hastane olarak yapılan koca bir bina sağlık ocağı olarak çalışıyor. Hiçbir bankanın şubesi yok. Bunun için elli km. ötedeki Ermenek'e gitmeleri gerekiyor.
Nasıl gidilir:
Konya-Sarıveliler arasında düzenli ulaşım var. İlçede konaklama tesisi yok. Bu yüzden gurup olarak gitmek ve kamp yapmak gerekiyor. Kamp yapmak için Barcın Yaylası'nda, Çevlik'te, Katrancı Yaylasında, K.Karapınar Yaylasında çok güzel kamp alanları var. K. Karapınar Yaylasındaki balık tesislerinde buz gibi sularda üreyen alabalıkla nefis bir ziyafet çekilebilir.
Sözü yine bir Karacaoğlan şiiriyle noktalayalım.
"Değirmenden geldim beygirim yüklü,
Şu kızı görenin, del'olur aklı,
Onbeş yaşında da kırkbeş belikli,
Bir kız bana, "emmi" dedi neyleyim."