Sitelerde ve apartmanlarda gürültü yapma, halı silkeleme ve çöp atma gibi eylemler nedeniyle yaşanan anlaşmazlıklar son dönemde gündemde kalmaya devam ediyor. Özellikle balkonlardan çöp atılması veya eşya silkeleme gibi davranışlar, hem çevreyi kirletme hem de komşunun yaşam hakkını ihlal etme kapsamında değerlendiriliyor.
Yerel mahkemelerin son kararlarında, bu tür eylemlerin sadece idari para cezasıyla sınırlı kalmayıp hapis cezasına kadar uzanan yaptırımlarla sonuçlandığı görülüyor. Son örneklerden birinde, komşusunun balkonuna halı silkeleyip çöp atan bir kişiye 3 ay hapis cezası verildi.
Kanun ne diyor?
Uzmanlara göre, kamu düzenini, çevre sağlığını ve kişilerin huzurunu bozucu eylemler 5326 sayılı Kabahatler Kanunu kapsamında değerlendiriliyor. Kat malikleri, birbirlerini rahatsız etmemek ve yönetim planına uymakla yükümlü.
2025 yılı için belirlenen idari para cezaları şöyle:
Evsel atıkların sokak veya kamusal alanlara atılması: 450 TL (Kabahatler Kanunu Madde 41)
Umuma açık yerleri kirletme: 6.923 TL (Çevre Kanunu kapsamında)
Kişilerin huzur ve sükûnunu bozacak şekilde gürültü çıkarma: 1.406 TL (Kabahatler Kanunu Madde 36/37)
Bu eylemler, belediye yönetmeliklerine göre de yasaklanabiliyor ve zabıta tarafından cezai işlem uygulanabiliyor.
Huzuru bozmak hapisle sonuçlanabilir
Bazı durumlarda yaptırımlar idari para cezalarıyla sınırlı kalmıyor. Eğer eylem kasıtlı olarak yapılıyor ve mağdurun huzurunu hedef alıyorsa, Türk Ceza Kanunu devreye giriyor.
TCK Madde 123’e göre:
Bir kişiye ısrarla gürültü yaparak, rahatsızlık verici davranışlarda bulunarak ya da benzer şekilde huzurunu bozarak,
Mağdurun şikâyeti üzerine
3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.
Uzmanlar, tek seferlik eylemlerde Kabahatler Kanunu kapsamında para cezasının uygulandığını, ancak davranışların tekrar etmesi veya kasıt içermesi halinde ceza yargılamasına gidilebildiğini belirtiyor.
Mağdur olan kişilerin, şikâyete tabi suçlarda vakit kaybetmeden savcılığa başvurmaları ve mevcut delilleri (kamera kaydı, tanık, fotoğraf vb.) sunmaları gerektiği vurgulanıyor.
Hukuki süreç nasıl işliyor?
Sitelerde yaşanan bu tür uyuşmazlıklarda:
Öncelikle yönetim planına ve site kurallarına uyulması gerekiyor.
İhlaller devam ederse, zabıta veya belediye ekipleri idari işlem uygulayabiliyor.
Kasıt veya ısrar söz konusuysa, adli süreç başlatılabiliyor.
Rahatsızlık nedeniyle manevi tazminat davası açılması da mümkün.
Uzmanlar, toplu yaşam alanlarında karşılıklı saygı ve iletişimin sorunların büyümesini engellediğini hatırlatıyor.