MONT PELERİN (AA) - BAYRAM ALTUĞ - Kıbrıs müzakerelerinde “Güvenlik ve Garantiler” konusunun ele alındığı uluslararası konferans, 5 gün aradan sonra İsviçre’nin Mont Pelerin kasabasında başladı.
Adadaki soruna çözüm bulmak için 12 Ocak'ta Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nin ev sahipliğinde gerçekleşen uluslararası konferans, verilen aranın ardından garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan, İngiltere ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ve Kıbrıs Rum kesiminden uzmanlar ve teknik heyetlerin katılımıyla gerçekleşiyor.
Cenevre'de varılan mutabakat uyarınca "Beşli Konferans" olarak da adlandırılan görüşmeler en fazla 3 gün sürecek.
Mont Pelerin'deki Beşli Konferans'ın ardından tarafların ay sonunda veya şubat başında dışişleri bakanları seviyesinde yeniden bir araya gelmesi ve süreci sonuca götürecek nihai kararın verilmesi öngörülüyor.
Bakanların katılacağı Beşli Konferans'ta bir uzlaşı sağlanması halinde müzakerelere başbakanlar davet edilecek ve süreç bir ileri seviyeye taşınacak. Uzlaşı sağlanamaması durumunda ise BM gözetiminde 15 Mayıs 2015'te yeniden başlayan müzakerelerin sona erebileceği belirtiliyor.
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın göreve gelmesiyle yeniden ivme kazanan müzakereler, şimdiye kadar adada çözüme en çok yaklaşılan girişim olarak değerlendirilse de özellikle Mülkiyet , Toprak ile Güvenlik ve Garantiler gibi başlıklarda taraflar arasındaki derin görüş ayrılıkları devam ediyor.
- "Ömür boyu bu süreç böyle gidemez"
Türkiye, müzakerelerin somut bir takvime bağlanmasını, sürecin ucu açık bir şekilde devam etmemesini ve Mont Pelerin'deki konferansın hemen ardından bakanların bir araya gelmesi gerektiğini belirtiyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu konuyla ilgili Cenevre'de yaptığı açıklamada, "Bu işin takviminin belirlenmesi lazım. Ömür boyu bu süreç böyle gidemez. Bu konferansın süreci de ilelebet gitmez. Bu nedenle 18 Ocak'ta başlayıp en kısa zamanda bakanların bir araya gelmesi lazım." ifadesini kullanmıştı.
Kıbrıs müzakerelerinin 6 temel başlığından “Güvenlik ve Garantiler” konusunun masaya yatırılacağı ve tarafların beklenti ve önerilerinin not edileceği konferansta, KKTC ve Türk heyeti Türk askerinin adadaki mevcudiyetinden ve Türkiye'nin garantörlüğünden taviz vermeyecek.
- Heyet Akıncı ile sürekli istişare içinde olacak
Beşli Konferans'ta Türkiye'yi Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Ahmet Muhtar Gün başkanlığında heyet temsil ediyor.
Kıbrıs Türk tarafını ise müzakereci Özdil Nami başkanlığında bir grup temsil ediyor. Nami'nin, konferans boyunca sürecin sağlıklı ve planlandığı şekilde ilerlemesini sağlamak amacıyla KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı ile sürekli istişare içinde olacağı öğrenildi.
Mont Pelerin’deki Beşli Konferans çerçevesinde Nami’nin başkanlık ettiği çalışma grubunda Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu, Diplomasi ve Avrupa Birliği Özel Danışmanı Erhan Erçin, Cumhurbaşkanlığı Hukuk İşleri Danışmanı Sülen Karabacak, Dış İlişkiler Uzmanı İpek Borman Genç ve Müzakere Heyeti Üyesi Sertaç Güven yer alıyor.
Konferansa Rum tarafını temsilen müzakereci Andreas Mavroyannis, 4 kişilik ekiple katılıyor.
- İsviçre'de 3 ayda dördüncü buluşma
Kıbrıs sorununa çözüm üretmek, adada kalıcı barış ve istikrarı sağlamak amacıyla yürütülen müzakereler geçen yıl Mont Pelerin kasabasında 7-11 ve 20-21 Kasım'da iki turlu olarak gerçekleşmişti.
Mont Pelerin'deki müzakerelerin ilk turunda Rum lider Nikos Anastasiadis, masada Türk tarafının açılımları karşısında zamana ihtiyacı olduğunu ifade etmişti. İkinci turda da Rum tarafının aşırı taleplerde bulunması ve uzlaşmaz tavırlarından dolayı sonuç alınamamış, Rumlar masayı terketmişti.
Liderler, 1 Aralık’ta BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'nin girişimleriyle adada bir araya gelerek müzakerelere devam ve ocak ayında Kıbrıs ile ilgili uluslararası bir konferans gerçekleştirme kararı almıştı.
Cenevre’de 9-11 Ocak'taki yoğunlaştırılmış müzakerelerin ardından 12 Ocak’ta Kıbrıs’taki taraflar ve üç garantörün katılımıyla Türk tarafının müzakere sürecinin başından bu yana ısrarla üzerinde durduğu Beşli Konferans düzenlenmişti. Konferansta bu kez de Yunanistan hazır olmadığı gerekçesiyle bir hafta süre talebinde bulunmuş, 18 Ocak’a kadar ara verilmişti.
- "Rum tarafının haritası kabul edilemez"
Cenevre'deki müzakerelerin son günü olan 11 Ocak'ta taraflar haritalarını sunmuş, haritalar, iki tarafın harita uzmanlarının kontrollerinin ardından BM'nin çelik kasasına alınarak kilitlenmişti.
KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı da Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında Rum tarafının sunduğu haritanın kabul edilemez olduğunu belirterek, "Gerçekten kabul edilecek bir harita değil, bunu kabul edecek bir tek Kıbrıslı Türk de çıkmaz." değerlendirmesinde bulunmuştu.
- "Dönüşümlü başkanlık Kıbrıslı Türklerin olmazsa olmazıdır"
Cumhurbaşkanı Akıncı ayrıca dönüşümlü başkanlıkla ilgili maddenin anlaşma metninde mutlaka yerini alması gerektiğini, aksi taktirde anlaşma metnine imza atmayacağının altını çizmişti.
Akıncı, "Dönüşümlü başkanlıkla ilgili öteden beri söylüyorum, bu konu Kıbrıslı Türklerin siyasal eşitlik anlamında olmazsa olmazıdır." diye konuşmuştu.
Kıbrıs müzakereleri, "Ekonomi , Avrupa Birliği , Mülkiyet , Yönetim-Güç Paylaşımı , Toprak ile Güvenlik ve Garantiler " olmak üzere 6 temel başlıktan oluşuyor.
AA