Uzman Yavuz Kurt, borçlanma maliyetlerinin artmasının iki ana nedenini şöyle açıkladı:
Asgari Ücret Artışı: Borçlanma bedeli, günlük asgari ücretin %32'si üzerinden hesaplanıyor. Yılbaşında asgari ücrete yapılacak zam, bu günlük maliyeti otomatik olarak yükseltecek. (Örnek: Bugün için günlük borçlanma bedeli 4/a (SSK) sigortalıları için 277,40 TL.)
Yasal Düzenleme Beklentisi: Meclis'te bulunan ve Aralık ayında yasalaşması beklenen torba kanunla, günlük borçlanma oranı mevcut %32'den %45'e çıkarılacak.
Bu iki artışın birleşmesiyle, borçlanma yapmayı düşünen sigortalıların yılbaşından önce başvuruda bulunmaları menfaatlerine olacaktır.
Hizmet Borçlanması Nedir ve Kimleri Kapsar?
Hizmet borçlanması, sigortalıların; askerlik, doğum, memurların ücretsiz izinleri, avukatlık stajı, tutukluluk, grev/lokavt gibi çalışamadıkları ve sigorta primi yatıramadıkları süreleri daha sonra SGK'ya belirlenen tutarı ödeyerek prim günü olarak kazanmasıdır.
Borçlanma yapabilecek kişiler:
Daha önce memur, işçi veya esnaf (4/a, 4/b, 4/c) statülerinden en az bir gün sigortalı bildirimi yapılmış olanlar.
Askerlik ve yedek subay okulu süreleri.
Üç çocuğa kadar, her çocuk için doğum sonrası iki yıla kadar geçen süreler.
Memurların ücretsiz izin süreleri.
Avukatların staj, doktorların ise fahri asistanlık süreleri.
Greve, lokavtta, tutukluluk ve hükümlülükte geçen süreler.
Başvuru Süreci ve Ödeme Şartları
Başvuru Yöntemi: Başvurular, SGK müdürlüklerine bizzat dilekçe ile veya e-Devlet üzerinden kolaylıkla yapılabilmektedir.
Ödenecek Süre: Sigortalılar, hak etmek istedikleri hizmetten yararlanmak için ihtiyaç duydukları kadar süreyi borçlanabilirler. Tüm süreyi borçlanma zorunluluğu yoktur (Örn: 540 gün askerliğin sadece 320 gününü borçlanmak).
Ödeme Süresi: SGK tarafından hesaplanan borç tutarı tebliğ edildikten sonra, bu tarihten itibaren bir ay (30 gün) içinde bankaya ödenmesi gerekir. Süresinde ödeme yapmayanlar veya kısmi ödeme yapanlar için yeni başvuru gereklidir.
Borçlanma Hangi Statüden Sayılır: Borçlanılan süre, borçlanma talebinin yapıldığı tarihte tabi olunan son sigortalılık statüsü (4/a SSK, 4/b Bağ-Kur, 4/c Emekli Sandığı) üzerinden değerlendirilir.
Sigorta Başlangıcı Öne Çekilir mi?
Evet, ancak belli şartlarda.
İlk defa sigortalı olunan tarihten önceki süreler için borçlanma yapıldığında, sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Bu durum, 18 yaşının tamamlanmasından sonraki dönemlere ait olan; askerlik, doktora/uzmanlık öğrenimi, avukatlık stajı ve yurt dışında resmi öğrenci olarak geçirilen öğrenim süreleri için geçerlidir. Her borçlanma türü sigortalılık başlangıcını öne çekmez.
Ödenen Tutar Geri Alınabilir mi?
Aylık bağlanmamış olması şartıyla SGK'ye yazılı başvurarak borçlanmadan vazgeçmek mümkündür. Bu durumda, ödenen borçlanma tutarının tamamı faizsiz olarak iade edilir. Borçlanma bedelleri, herhangi bir süre kısıtlaması olmaksızın her zaman geri talep edilebilir; ancak paranın sadece bir kısmının iadesi mümkün değildir.