Gelişen teknolojiyle birlikte akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve tabletler günlük yaşamın vazgeçilmezleri haline geldi. Ancak bu yoğun ekran maruziyeti, "dijital göz yorgunluğu" adı verilen sağlık sorununu da beraberinde getiriyor. BHT CLINIC İstanbul Tema Hastanesi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Belma Karini, bu konuda önemli uyarılarda bulundu.
Gözlerde kuruluk, yanma, kaşıntı ve baş ağrısına dikkat
Op. Dr. Karini, dijital göz yorgunluğunun gözlerde kuruluk, batma, yanma, kızarıklık, kaşıntı, sulanma ve bulanık görme gibi belirtilerle kendini gösterdiğini belirtti. Bu rahatsızlığın sadece gözlerle sınırlı kalmadığını, baş, boyun ve sırt ağrısı gibi sistemik şikâyetlere de yol açabileceğini söyledi. Özellikle masa başında çalışan yetişkinler ve uzaktan eğitim alan çocuklar risk grubunda.
Üç temel neden: Ergonomi, odaklanma ve azalan göz kırpma
Dijital göz yorgunluğunun altında yatan üç önemli faktörü sıralayan Dr. Karini, şu ifadeleri kullandı:
“Birincisi, yanlış oturuş biçimleri ve ekran mesafesi gibi fiziksel hatalar. İkincisi, uzun süre yakın mesafeye odaklanmaktan kaynaklanan geçici görme problemleri. Üçüncüsü ise ekran karşısında göz kırpma sıklığının azalmasıyla oluşan kuru göz sorunu.”
Bu faktörlerin birleşmesiyle hem görsel hem de fiziksel rahatsızlıkların kaçınılmaz hale geldiğine dikkat çekti.
Göz sağlığı için 20-20-20 kuralını alışkanlık haline getirin
Göz sağlığını korumak için basit ama etkili önlemler alınabileceğini vurgulayan Karini, özellikle “20-20-20 kuralı”nı uygulamayı önerdi. Bu kurala göre, her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca 6 metre (yaklaşık 20 feet) uzağa bakmak göz kaslarını rahatlatıyor. Karini ayrıca şunlara dikkat çekti:
“Ekran göz hizasının biraz altında konumlandırılmalı, ortam ışığı dengeli olmalı ve yansımalar azaltılmalıdır.”
Gözlük seçimi, beslenme ve uyku da etkili
Yansıma önleyici camlara sahip gözlüklerin kullanımı, ekran karşısında göz konforunu artırırken, kontakt lens kullanıcılarının nemlendirici göz damlaları kullanması öneriliyor. Dr. Karini ayrıca, A ve E vitamini ile Omega-3 bakımından zengin besinlerin tüketilmesinin göz sağlığı üzerinde olumlu etkisi olduğunu ve düzenli, kaliteli uykunun ihmal edilmemesi gerektiğini kaydetti.
Çocuklar dijital ekranlardan daha fazla etkileniyor
Yapılan araştırmalara göre, 10-17 yaş arası çocukların yüzde 83'ü günde 3 saatten fazla ekran karşısında vakit geçiriyor. Dr. Karini, bu sürenin çocuklarda miyopi gelişimi, dikkat dağınıklığı ve uyku bozuklukları gibi sorunları beraberinde getirdiğini söyledi. Ayrıca, Amerikan Pediatri Akademisi’nin önerilerine dikkat çekerek, 0-2 yaş grubu için ekranın tamamen yasaklanması, 2-5 yaş grubu içinse günlük ekran süresinin bir saati aşmaması gerektiğini belirtti.
“Görme hijyeninizi koruyun” çağrısı
Dijital ekranların hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldiğini kabul eden Dr. Karini, bu yaşam tarzının beraberinde getirdiği göz sağlığı risklerine karşı toplumun daha bilinçli olması gerektiğini ifade etti. Açıklamasını şu sözlerle tamamladı:
“Görme hijyenimizi koruyarak hem gözlerimizi hem de genel yaşam kalitemizi koruyabiliriz.”