İSTANBUL (AA) - Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Mehmet Uçum, "Bu değişiklik hukuk reformudur, bu değişiklik siyasal reformdur, siyaset yapma tarzında reformdur. Değişiklikle Türkiye'de devlet-toplum ilişkilerinde yeni bir dönem başlayacağını söyleyebiliriz." dedi.
"Cumhurbaşkanlığı Sistemine Dönüşüm Alanları ve Geçiş Sürecinin Yönetimi " konulu panelde Uçum, seçimlerin birlikte yenilenmesi mekanizmasının, siyasete ve sosyolojiye alan açan son derece önemli yeniliklerden birisi olduğunu ifade etti.
Yeni sistemde güçler ayrılığının bulunduğunu ve idari yargı ile hükümetin kararnamelerinin denetlenebildiğini belirten Uçum, bu değişikliğin sadece hükümet yapma modeline ilişkin bir değişiklik olmadığını dile getirdi.
Uçum, şunları kaydetti:
"Bu değişiklik temsil hakkını genel olarak güçlendirmektedir. 550 milletvekili sayısı 600'e çıkarılmaktadır. 80 bin oy alıp seçilemeyen milletvekili ile 15 bin oy alıp seçilen milletvekili arasındaki sayısal orantısızlık meselesi bir nebze ortadan kaldırılmaktadır. 18-25 yaş arasında yaklaşık 7 milyon genç var ve seçilme yaşı 18'e indiriliyor. Demokratik bir temsilin kurulabilmesi için sadece seçmen temsili yetmez. Tüm sosyal kesimlerin temsili gerçekleştirilmesi demokrasi açısından önemlidir. Klasik demokrasiye sahip bir çok ülkede seçilme yaşı 18'dir."
Değişikliğin reform başlatan bir süreç olduğunu ifade eden Uçum,"Bu değişiklik hukuk reformudur, bu değişiklik siyasal reformdur, siyaset yapma tarzında reformdur. Değişiklikle Türkiye’de devlet-toplum ilişkilerinde yeni bir dönem başlayacağını söyleyebiliriz. Bu dönemde de halk mutlaka merkezde olacaktır. Milli irade halkın siyasal sistem üzerindeki gücünün artmasıyla gerçek anlamda gerçekleşecektir." diye konuştu.
- "Milletvekilerimizin asil fonksiyonları kanun yapma olacaktır"
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Şükrü Karatepe de cumhurbaşkanlığı sisteminin parlamentoyu bugünkünden daha itibarlı daha değerli ve kıymetli hale getireceğini belirterek, bundan sonra Meclisin üstün olacağını söyledi.
Karatepe, Meclisin bugünkü iç organizasyonu ve yapısıyla yeni anayasa değişikliğini taşıyamayacağını vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Artık doğrudan doğruya milletvekillerimiz kanunla ilgilenecekler. Asil fonksiyonları kanun yapma olacaktır. Cumhurbaşkanlığı sisteminin ön gördüğü parlamento, bugünkünden daha güçlüdür. Kanunu kendisi yapacak. Diğer Başkanlık sistemleriyle kıyaslandığında da parlamentonun güçlendirildiği görülüyor. 'Cumhurbaşkanı Meclisi feshedecek' şeklinde çok asılsız iddialar var. Bir defa fesih yetkisi tamamen parlamenter sisteme ait bir uygulamadır. Parlamenter sistemde koşullar yerine geldiğinde devlet başkanı parlamentoyu fesheder. Mevcut 1982 Anayasasına göre, hükümet kuramayan parlamentoyu fesih yetkisi vardır ama parlamentonun cumhurbaşkanıyla ilgili hiçbir işlem yapma yetkisi yoktur. Burada da yine parlamento güçlendirilmiştir."
Karatepe, yeni sistemde hem parlamentonun hem cumhurbaşkanın erken seçim kararı alabileceğini ama bunun uygulanmasında da parlamentonun durumunun güçlü olduğunu vurgulayarak, "Parlamento sürekli bir müessesedir. Halbuki cumhurbaşkanı için dönem koymuşuz. Diyoruz ki; 'Cumhurbaşkanı iki dönem seçilebilir.' Cumhurbaşkanı eğer seçim kararı alırsa bu kararı aldığı anda birinci dönemini doldurmuş oluyor. İkinci döneminde böyle bir hakkı yok. Çünkü seçim kararı alırsa aday olamıyor. İkinci dönemini de doldurmuş oluyor." diye konuştu.
-"Cumhurbaşkanlığı makamı boşalırsa 45 gün içerisinde seçime gidilir"
AK Parti Genel Sekreteri Abdulhamit Gül ise yeni sistemin istikrarı getirdiğini belirterek, "Türkiye Cumhuriyeti'nin şu an 65. Hükümeti iş başında. Eğer cumhuriyetin başından itibaren bu sistem olmuş olsaydı bugün 18. hükümet olacaktı, 65. hükümete ise 2 bin 248 yılında ulaşmış olacaktık." dedi.
Cumhurbaşkanlığı sisteminde meclis seçimleri ile cumhurbaşkanlığı seçimlerinin aynı gün yapılacağını hatırlatan Gül, "Eş zamanlı seçim olmasıyla ilgili yürütme ve yasamanın aynı partiden olacağı yönünde bir eleştiri var. Bu refleksin temelinde halkın iradesinden korkma vardır. Karşı çıkan her iki partinin adında 'halk' ifadesi geçiyor ama bu milletin iradesini ortaya koyması halinde vesayetin ortadan kalkacak olmasından korkuyorlar. Bu ülkemizde belediye seçimlerinde de uygulanıyor." ifadelerini kullandı.
Gül, sözlerini, "Cumhurbaşkanı makamı eğer boşalırsa ABD'de diğer başkan yardımcısı kalan süre ne kadarsa onu tamamlar. Orada başkan yardımcısı aynı zamanda senatoya da başkanlık yapar. Bizde cumhurbaşkanı, yardımcısı ve bakanların, kuvvetler ayrılığı ilkesi gereği milletvekillikleri sona erer. Bizim sistemimizde ise cumhurbaşkanlığı makamı herhangi bir nedenle boşalırsa, yardımcısı cumhurbaşkanlığına devam etmiyor, derhal seçim kararı alıyor ve en geç 45 gün içerisinde millete gidiliyor." diye tamamladı.
AA