ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 15 Kasım'dan bu yana rejim ve destekçilerinin saldırılarını artırmasıyla binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği ve yakın tarihin en büyük insanlık dramının yaşandığı Halep'te ateşkes ve sivillerin tahliyesini sağlama çabaları kapsamında İran, ABD, Rusya, Katar ve Suudi Arabistanlı mevkidaşlarıyla yoğun telefon diplomasisi yürüttü.
AA muhabirinin diplomatik kaynaklardan derlediği bilgilere göre, Bakan Çavuşoğlu, Halep özelinde Suriye'de siyasi çözüm çabalarının ele alındığı telefon görüşmelerinde özellikle sivil halkın tahliyesi ve ateşkes sağlanması konularına vurgu yaptı.
Mevlüt Çavuşoğlu, önceki gün Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr, Katarlı mevkidaşı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman El Tani ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile ayrı ayrı telefonda görüştü.
Çavuşoğlu-Lavrov görüşmesinde ağırlıklı olarak Halep başta olmak üzere Suriye'deki güncel gelişmeler ele alındı ve Çavuşoğlu, bu kapsamda Suriye rejiminin Halep'teki yoğun saldırılarına dikkati çekerek sivil halkın tahliyesi konusunun önemine vurgu yaptı. Bakan Çavuşoğlu'nun El Tani ile yaptığı görüşmede, Halep başta olmak üzere bölgesel konular ele alındı.
Mevlüt Çavuşoğlu'nun Suudi mevkidaşı ile görüşmesinde ise başta Halep olmak üzere Suriye’deki son gelişmeler ele alındı. Bakan Çavuşoğlu'nun Suriye rejiminin ve destekçilerinin Doğu Halep’teki kuşatmasını ve yoğun bombardımanın infialle karşıladığını vurguladığı ve muhaliflerin bulunduğu son iki mahallede sıkışmış durumdaki on binlerce sivilin önümüzdeki günlerde hedef alınmasından ciddi endişe duyulduğunu ifade ettiği bildirildi. Görüşmede, her iki bakanın Halep’e yönelik saldırıların derhal durdurulması ve Doğu Halep’te kalan nüfusun güvenli tahliyesinin bir an önce gerçekleşmesi gerektiğine işaret ettiği bildirildi. İki bakanın, insani erişimin önünün açılması yönünde gayret sarf edilmesi ve bu konular ile ilgili Türkiye ve Suudi Arabistan’ın ortak çalışmalarının sürdürülmesi hususunda görüş birliğine varıldığı kaydedildi.
-Sağlanan ateşkes taciz atışlarıyla engellendi
Yürütülen yoğun görüşmelerden sadece birkaç saat sonra, Suriye’nin Halep kentinin doğusundaki silahlı muhalif gruplar ile İran komutasındaki Şii milisler ve rejim güçleri arasında ateşkes sağlandığı kaydedildi. Varılan ateşkes ve tahliye mutakabatı, Türkiye'nin arabuluculuğuyla gerçekleşti. Ateşkesle ilk etapta kuşatmadaki sivillerin güvenli şekilde tahliyesi öngörülüyordu. Buna göre, Halep'in doğusundan çıkarılacak siviller ilk etapta, muhaliflerin kontrolünde bulunan batıdaki İdlib iline nakledilecekti.
Ancak, ateşkesin ihlal edilmesi nedeniyle tahliye umutları yerini hayal kırıklığına bıraktı. Çavuşoğlu, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, gece mutabakatın sağlanmasının ardından sabah rejim ve destekçilerinin tahliyeye engel çıkardığını ve taciz ateşinde bulunduğunu, insanlar kendilerini güvende hissedemeyince otobüslerin de döndüğünü ifade etti.
Yaşanan olumsuz gelişmeler üzerine çabalarını yoğunlaştırarak sürdüren Çavuşoğlu, dün de Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Yüksek Müzakere Heyeti Koordinatörü Riyad Hicab ile telefonda görüştü. Görüşmede, başta Halep olmak üzere Suriye'deki güncel gelişmeler ve siyasi çözüm çabaları ele alındı. Bakan Çavuşoğlu'nun, Halep'ten sivil halkın tahliyesi ve ateşkes sağlanması hususlarında Türkiye'nin yoğun temas ve gayretlerini sürdürdüğünü vurguladığı görüşmede Hicab ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın öncülüğünde Türkiye'nin sergilediği tutum ve gayretler için müteşekkir olduklarını ifade etti.
-Çözüm çabaları Türkiye-İran-Rusya toplantısıyla sürecek
Mevlüt Çavuşoğlu, dün ayrıca ABD tarafının talebiyle mevkidaşı John Kerry ile telefonda görüştü. Başta Halep olmak üzere Suriye'deki güncel gelişmelerin ve siyasi çözüm çabalarının da ele alındığı görüşmede, Çavuşoğlu muhatabına özellikle Halep'ten sivil halkın tahliyesi konusunun önemini vurguladı. Önceki gün üzerinde mutabık kalınan ateşkesin rejim ve destekçileri tarafından ihlal edildiğine dikkati çeken Bakan, Türkiye'nin sivillerin tahliye edilmesi için temas ve gayretlerini kararlılıkla sürdürdüğünü de belirtti.
Bakan Çavuşoğlu, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile de Halep'teki durumu değerlendirmek üzere iki kez telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün akşam saatlerinde bir televizyon kanalında katıldığı programda da Suriye genelinde ateşkesin sağlanması ve siyasi çözüm konusunda müzakerelerin başlaması için çabalarını sürdürdüklerini anlattı. Çavuşoğlu, bu bağlamda 27 Aralık'ta Moskova'da Türkiye, Rusya, İran üçlü toplantısının yapılacağı bilgisini verdi.
-Devreye Erdoğan ve Putin girdi
Öte yandan, dün ilerleyen saatlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin telefonda görüştü. Görüşmede, Halep konuşulurken kısmi ateşkes mutabakatının tam olarak hayata geçirilmesi, mutabakata yönelik ihlallerin engellenmesi gerektiği vurgulandı. Güvenli koridorlar aracılığıyla sivillerin ve muhalefetin tahliye işleminin bir an önce başlaması için ortak çaba harcanması kararı da teyit edildi. Erdoğan, Putin'e, gerekli güvenli koridorların açılmasının akabinde, Türkiye olarak geçici barınma ve insani yardımlar konusunda her türlü tedbiri almaya hazır olduklarını belirtti.
Bugün sabah saatlerinde tahliye edilecek ilk heyetin saldırıya uğramasının ardından süreç yeniden kesintiye uğrarken, Çavuşoğlu ve İranlı muhatabı iki kez telefon görüşmesi yaparak süreci sonuca ulaştırma yönünde yürüttüğü çabalara devam etti.
AA