Bursa'da Marmara Denizi'ni kirleten azot ve fosforla mücadele kapsamında geliştirilen Yüzer Ada Projesi'nin ilk uygulaması Karacabey ilçesindeki Çapraz Çayı’nda hayata geçirildi. Proje çerçevesinde 250 yüzer bitki adacığı suya yerleştirildi. Çalışma başarılı olursa Marmara'yı besleyen tüm derelere uygulanacak.
1200 yüzen adacık hedefleniyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bursa Uludağ Üniversitesi ve Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi (DOSAB) iş birliğinde yürütülen projede, ilk etapta 250 yüzen ada çaya bırakıldı. Toplamda 2 metrekarelik 1200 bitki adacığının suya yerleştirilmesi planlanıyor. Bu yolla tarımsal ve hayvansal faaliyetlerden gelen azot ve fosfor gibi kirleticilerin doğal yollarla temizlenmesi hedefleniyor.
Bakanlık: Müsilajla mücadelede yeni bir adım
Tanıtım toplantısında konuşan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Su ve Toprak Yönetimi Daire Başkanı Menderes İşçen, müsilajla mücadelede asıl hedefin azot ve fosfor yükünü azaltmak olduğunu belirtti. İşçen, “2021’de yayımlanan kararname ile 22 maddelik eylem planı oluşturduk. 19 madde tamamlandı, biri sona yaklaştı. Ancak iki kritik adım hâlâ eksik” dedi.
Eksik kalan adımlardan biri evsel ve kentsel atık su arıtma tesislerinin ileri biyolojik arıtmaya dönüştürülmesi, diğeri ise tarımsal ve hayvansal kaynaklı kirlilikle mücadele. İşçen, “Bugün burada tarım ve hayvancılıktan kaynaklı kirliliğe karşı biyolojik bir yöntem uyguluyoruz. Daha önce pilot olarak denedik. Şimdi daha büyük ölçekte başlıyoruz” diye konuştu.
Yüzde 90’a varan başarı sağlandı
TÜBİTAK desteğiyle pilot olarak yürütülen çalışmalarda yüzde 90’a varan kirlilik temizliği sağlandığını belirten İşçen, “Olumlu sonuçlar neticesinde projeyi Bilim Kurulu’na sunduk, onay aldıktan sonra uygulamaya başladık. Çapraz Çayı’ndaki suya uygun bitkiler belirlendi ve sahaya yerleştirildi. Yılın belirli dönemlerinde yüksek oranda kirlilik temizliği mümkün” dedi.
Belediyeler sınıfta kaldı
İşçen, belediyelerin arıtma tesislerini ileri biyolojik sisteme dönüştürmekte hedeflenen sürenin gerisinde kaldığını ifade etti. “2022’de çıkan yasa ile belediyelere 3 yıl süre verilmişti. Süre bu ay doluyor ama ciddi ilerleme sağlanamadı. Atık su gelirlerinin yarısının bu dönüşüm için kullanılması gerekiyordu, ancak bu konuda da adım atılmadı” şeklinde konuştu.
Proje Türkiye’de bir ilk
Uludağ Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ayşegül Akpınar, projenin 2021’de başlatılan bir TÜBİTAK çalışmasının devamı olduğunu belirtti. “Çapraz Çayı'nın Marmara longozuna açıldığı stratejik bir noktada çalışıyoruz. 6 farklı kirleticiye karşı 120 bin bitkiyle model oluşturduk” diyen Akpınar, 2 yıl sürecek çalışmayla hem bitki hem de su analizlerinin düzenli yapılacağını söyledi.
Akpınar, “Bu proje Türkiye’de sahada uygulanan ilk örneklerden biri. Ciddi bir biyokütle içeriyor ve anlamlı bir arıtım modeli sunuyor. Bakanlık ve DOSAB yönetimine desteklerinden dolayı teşekkür ederiz” ifadelerini kullandı.