ANKARA (AA) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, her yıl 450-480 bin buzağı ölümünün maliyetinin 3,9 milyar liraya ulaştığını, bu nedenle ekonomiye kazandırılacak 1,6 milyar liralık et, 1,7 milyar liralık damızlık düve ile 600 milyon liralık sütün kaybedildiğini belirterek, "Ölümlerin en çok meydana geldiği neonatal dönem (yenidoğan) dediğimiz ilk 28 günde köy bazlı buzağı bakımevleri oluşturup buzağılara buralarda bakarak ölümlerini engelleyebiliriz. Daha sonra sahiplerine verebiliriz." önerisinde bulundu.
Bayraktar, yazılı açıklamasında, Türkiye'deki buzağı ölümlerinin nedenleri ve ekonomiye etkileri konusunda değerlendirmelerde bulundu.
Her yıl, 3,4 milyon buzağıdan 450-480 bininin bir yaşına ulaşmadan öldüğüne ve bunun maliyetinin 3,9 milyar liraya ulaştığına işaret eden Bayraktar, bu nedenle ekonomide önemli kayıplar yaşandığına dikkati çekti. Buzağıların kesim çağına geldiğinde ortalama 270 kilogram et verdiğini belirten Bayraktar, ölen erkek buzağıların kesim çağına kadar yaşatılması halinde yaklaşık 61-65 bin ton arasında kırmızı et verebileceklerini kaydetti.
Üreticide dana karkasın kilogram fiyatının ortalama 25 lirayı bulduğuna, buzağı kayıpları nedeniyle yoksun kalınan et miktarının 1,6 milyar liraya ulaştığına işaret eden Bayraktar, "Dişi buzağılar büyüdüklerinde tohumlanmakta ve süt veren damızlık inek olmaktadır. Bir holstein damızlık gebe düvenin fiyatı 7 bin 500 liraya ulaşmaktadır. Buzağı kaybından meydana gelecek damızlık gebe düve zararı 1,7 milyar lirayı geçecektir. Bu hayvanların yüzde 85’inin tohumlandığında gebe kalacağı, bunlardan 200 bine yakın gebe düvenin yavruladığında 600 bin ton dolayında süt elde edileceği ve bu sütün ortalama 1 liradan 600 milyon lira bir gelir sağlanacağı da hesaba dahil edildiğinde toplam kayıp 3,9 milyar liraya ulaşacaktır. Market fiyatlarından yapılacak hesaplamayla bu rakamlar 1,5-2 katına yükseliyor." ifadelerini kullandı.
Bayraktar, 2010 yılından 2016 yılı sonuna kadar 1 milyon 148 bin baş besilik dana ithalatı için 1 milyar 216 milyon dolar, aynı dönemde 309 bin damızlık düve ithalatı için 984 milyon dolar döviz ödendiğini de aktardı.
Şemsi Bayraktar, buzağılarda enfeksiyöz (bakteriyel, viral, paraziter, mikotik) ve nonenfeksiyöz (beslenme ve metabolizma bozuklukları, vitamin, mineral madde, iz element yetersizlikleri, konjenital anomaliler) hastalıklara ve buna bağlı ölümlere sık rastlandığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Doğumdan sonraki ilk 28 günü kapsayan neonatal dönem buzağı kayıplarının en fazla olduğu süreçtir. Buzağı ölümlerini azaltmanın yolu, köy bazlı buzağı bakımevlerinden geçiyor. Gelişmiş ülkelerde buzağı ölümleri son derece sınırlı düzeyde gerçekleşiyor. Bu ülkelerde buzağı ölümleri yüzde 5’i geçmezken, Türkiye'de buzağıların 7’de 1’ini yaşatamıyoruz. Buzağı ölümleri önlersek ekonomiye 3,9 milyar lira, yarı yarıya azaltırsak 2 milyar liraya yakın bir kaynak kazandırırız. Türkiye’de büyük işletmelerde buzağı ölümleri konusunda çok fazla sıkıntı yaşanmıyor. Asıl sorun küçük işletmelerde görülüyor. Kurulacak köy merkezli buzağı bakımevlerinde yaşatılan buzağılar belli bir süre sonra üreticiye verilir. Bu yerlerden toplu alım yapmak isteyenlere de satılabilir. Bu sayede üreticinin pazarlık gücü ve buzağı geliri artar. Bu proje ancak üreticinin katılımıyla hayata geçer ve sürdürülür. Mevcut buzağı destekleri de bu sisteme entegre edilirse başarı sağlanır."
AA