Cehalete bulaşmamak, cahillere sataşmamak, başka âlemlerden farkımız bizim!
Yüce Allah, gözde kullarını ‘Rahman’ın Kulları’ (25/63) diye niteleyerek onlara sahip çıkmış ve onları onurlandırmıştır. Çünkü bu ifadeyle Yüce Rabbimiz onları kendisine izafe etmiştir. Artık kullar ile, Rahman arasında hiçbir engel ve aracı kalmamıştır. Onları, özellikle Rahman ismine izafe ederek, onlara olan engin merhamet ve rahmetine de vurgu yapmıştır.
Evet, müminler yalnızca Rahman’ın kullarıdırlar, başkalarının değil. Yalnızca O’na inanıp dayanırlar, O’ndan emir ve yardım alırlar. O da sınırsız rahmetiyle onları sarıp sarmalar.
Rahman’ın kullarının en temel özelliklerinden biri de “Cahiller onlara sataştığında ‘Selam’ deyip geçmeleridir.” (25/63) “Onlar, boş ve anlamsız bir sözle karşılaştıklarında ise onurla oradan geçip giderler.” (25/72)
Ayetler, Mekke’de inmiştir. Mekke müşriklerine karşı, müminleri onurlu davranmaya davet etmektedir. Müşrikler, Kur’ân, peygamberimiz ve müminler hakkında olmadık sözler sarf ediyorlar, onlara hakaret ediyorlar, onlarla alay ediyorlar, onları aşağılıyorlardı.. Allah’ın apaçık ayetlerine, peygamberin açık delillerine verecek cevabı olmayanlar, alay ve demagoji ile onları geçiştirmeye çalışıyorlardı.
Ayetteki cahillerden kasıt, müşrikler, inkârcılar ve genel olarak tüm cahillerdir.
Onların, inanan insanlara yönelik sözlü sataşmalarına karşılık müminlerden istenen onurlu davranış ise, ‘Selam’ deyip geçmektir. Bu, onların bu cahilâne sözlerini kabullenmek değildir. Bunun anlamı şudur:
Onların ipe sapa gelmez sözlerine karşılık, müminler iyi, güzel ve doğru sözler söylemelidirler. Böylece onlar gibi olmadıklarını ortaya koymalıdırlar.
Onların tüm yaptıklarına rağmen, onlarla ilişkiyi kesmemelidirler. Çünkü onlar, yaşadıkları sürece davete muhataptırlar.
Onları, yeni günah ve cürümden alıkoyacak hayırlı ve yararlı sözler söylemelidirler
Selam İslam’dır. Buna göre müminler, onlara karşı, sonu İslam olacak ve İslam’dan kaynaklanan sözler söylemelidirler. Müminlerin amacı, insanları İslam ve Müslümanlardan soğutup uzaklaştırmak değil, onları İslam’a ısındırıp kazandırmaktır.
İşte bu yüzden, cahiller onlara sataştıklarında Rahman’ın Kulları, selam deyip geçerler.
Bu metot, başka ayetlerde de sık sık işlenir. İşte onlardan birinde Rabbimiz şöyle buyurur: “Afv yolunu tut, iyilik ve güzellikle emret, ve cahillerden yüz çevir.” (7/199) Cahillerden yüz çevirmek, onlarla bütünüyle ilişkiyi kesmek değil, onların seviyesine düşmemek, onların yaptıkları cahilce tutum ve davranışlara düşmemektir.
Diplomalı, diplomasız pek çok cahil tarafından doldurulmuş dünyamızda, bu Kur’ân ilkesini hayata geçirmeye ne kadar muhtacız!