Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda düzenlenen 2026 Merkezi Yönetim Bütçe ve 2024 Kesin Hesap Kanun Teklifi görüşmelerine katılarak bakanlığının ve bağlı kuruluşların bütçelerine ilişkin milletvekillerine bir sunum yaptı.
İsrail ile Ticaret Durduruldu, Filistin'e Kontrollü Mekanizma
Bakan Bolat, Türkiye'nin İsrail ile ticari ilişkilerine dair net açıklamalarda bulundu. Bolat, "2 Mayıs 2024'te hükümetimizin aldığı kararla Türkiye'den İsrail'e bütün ürün gruplarında; ihracat, ithalat, transit ticaret ve serbest bölge ticaretleri tamamen durdurulmuştur. Gümrüklerde ve serbest bölgelerimizde İsrailli ile ticaret işlemi yapılamamaktadır. Çünkü sistem kapalıdır. 2 Mayıs 2024'ten bu yana İsrail ile ticaret sıfırdır" dedi. Bu verilerin Ticaret Bakanlığı, TİM ve TÜİK verileriyle şeffaf ve sabit olduğunu vurguladı.
Filistin ile ticarete yönelik ise özel bir mekanizma kurulduğunu belirten Bolat, Filistin hükümetinin talepleri üzerine 7 Haziran 2024 tarihinde Türkiye Filistin Devleti protokolünün imzalandığını hatırlattı. Bolat, "Filistin Milli Ekonomi Bakanlığı'nın talep ettiği ve onayladığı ihtiyaçların varış yeri Filistin adresi ve alıcısı Filistinli ithalatçı olmak şartıyla özgün bir kontrollü ticaret mekanizması geliştirdik" ifadelerini kullandı. Bu mekanizma kapsamında 2025 yılının ilk on ayında Filistin'e yapılan ihracatın toplam tutarı 437 milyon dolar olarak kaydedildi.
İhracatta Tarihi Rekor ve Ekonomik Hedefler
Bakan Bolat, Türkiye'nin ihracat performansına da değindi. Bolat, son 12 ay itibarıyla mal ihracatının 271 milyar dolarla tarihi rekor seviyeye yükseldiğini belirtti. 2025 yılının ilk on ayında mal ihracatında net 8.4 milyar dolar, hizmetler ihracatında ise net 4 milyar dolar artış kaydedildiğini açıkladı. Yıllıklandırılmış hizmetler ihracatının Ekim 2025 itibarıyla 121.2 milyar dolara ulaştığını söyledi.
İthalatın son 12 ay itibarıyla 361 milyar dolar seviyesinde olduğunu belirten Bolat, bu artışın nedenlerini küresel altın fiyatlarındaki dalgalanma ve otomotiv ithalatındaki artışa bağladı. Dış ticaret açığının ise Mayıs 2023'teki tepe noktası olan 122 milyar dolardan 90.7 milyar dolara gerilediğini aktardı.
Bolat, cari işlemler fazlası beklentilerine de dikkat çekerek, Temmuz ayında cari fazla verildiğini, Eylül'de 1 milyar dolar ve Ekim'de 500 milyon dolar cari işlemler fazlası beklediklerini, böylece dört ay üst üste cari fazla verilmiş olacağını söyledi.
Orta Vadeli Program (OVP) hedefleri kapsamında 2026 yılında ekonomik büyümenin yüzde 3.8'e, 2028'de yüzde 5'e; kişi başına milli gelirin ise gelecek yıl 18.621 dolara, 2028'de 21 bin dolara yükselmesinin beklendiğini ifade etti. 2026 yılı için mal ihracatının 282 milyar dolara, hizmetler ihracatının ise 228 milyar dolara yükselmesi öngörülüyor.
Uluslararası Ticaret ve Suriye ile İlişkiler
Bakan Bolat, uluslararası alanda yapılan çalışmalara da değindi. İngiltere ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) müzakerelerinin hizmetler sektörü ve tarım ürünlerini kapsayacak şekilde başlatıldığını, İngiltere pazarında tarım ihracatı için tarife kontenjanlarının artırılmasına yönelik yoğun çabaların olduğunu kaydetti.
Suriye ile ticari ilişkilere de özel bir parantez açan Bolat, ticaretin birkaç istisna hariç tamamen serbestleşmeye gittiğini, sınır gümrük kapılarında yenileme ve modernleşme çalışmalarının başlatıldığını söyledi. Ayrıca Suriye hükümetiyle Ortak Ekonomi ve Ticaret Komitesi'ni kuran anlaşmanın yanı sıra, Türkiye Suriye İş Konseyi'nin kurulmasına dair anlaşmanın da imzalandığını bildirdi.
Komisyondan Notlar
Toplantı öncesinde CHP milletvekilleri de açıklamalarda bulundu. CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı, küçük esnafa verilen "7 bin 200 prim günü" sözünün yerine getirilmesi talebini dile getirdi. CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba ise kayyum atanan Can Holding'e yönelik, Ticaret Bakanlığı'nın 2020 ve 2022 yıllarında soruşturma yaptığını belirterek, holdingle ilgili 42 milyar liralık sahte fatura ve 18 milyar TL kaçırılan vergi bedeli iddialarını gündeme getirdi.