Türkiye’de yaz aylarının gelmesiyle birlikte kene ısırığı vakalarında ciddi artış yaşanıyor. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve kırsal kesimde yaşayanlar için riskin yüksek olduğuna dikkat çeken uzmanlar, halkı hem bireysel hem toplumsal önlemler konusunda uyardı.
Uzmanlar, kene ısırıklarının çoğu zaman ağrısız gerçekleştiğine ve fark edilmediğine dikkat çekiyor. Kene taşıyıcılığı yoluyla bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi hastalıklar ise ciddi ve ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.
"Kene Isırığı Belirti Vermeyebilir"
İstanbul Gelişim Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hasan Değirmenci, kenelerin anestezik etkili tükürük salgıladığını, bu nedenle ısırığın çoğu zaman fark edilmediğini ifade etti. Değirmenci, şunları söyledi:
"Isırılan bölgede birkaç milimetrelik kırmızımsı bir şişlik oluşabilir. Keneler genellikle koltuk altı, kasık, diz arkası ve kulak arkası gibi bölgeleri tercih eder. 3 ila 30 gün içinde boğa gözü şeklinde kırmızı halkalar oluşabilir."
“Kene Asla Kendiniz Tarafından Çıkarılmamalı”
Kene çıkarma işleminin kesinlikle bireysel olarak yapılmaması gerektiğini belirten Değirmenci, yanlış müdahalenin keneyi ezerek taşıdığı mikroorganizmaların kana karışmasına neden olabileceğini ifade etti. Müdahalenin en yakın sağlık kuruluşunda uzmanlarca yapılmasının hayati önem taşıdığını vurguladı.
“Pens veya eldivenle teması önleyin. Keneyi kapalı bir kapta sağlık kuruluşuna götürmek tanı için önemlidir.”
KKKA Vaka Sayısında Alarm: 6 Ayda 7 Bin 801 Vaka, 13 Ölüm
İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Perfüzyon Bölüm Başkanı ve Veteriner Anatomist Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Kartal, KKKA’nın özellikle Tokat, Sivas, Amasya, Giresun ve Çorum’da endemik hale geldiğini söyledi. Kartal, güncel verileri de paylaştı:
“2002-2024 yılları arasında Türkiye’de toplam 17 bin 132 KKKA vakası kaydedildi ve 819 kişi hayatını kaybetti. 2025 yılının ilk 6 ayında ise 7 bin 801 vaka tespit edildi, bunlardan 13’ü ölümle sonuçlandı.”
Doğal Yaşamı ve Tarımı da Etkiliyor
Kartal, KKKA gibi zoonotik hastalıkların yalnızca bireysel değil, toplumsal ve ekonomik boyutta da etkiler yarattığını, kırsal üretimi doğrudan tehdit ettiğini vurguladı. Ayrıca Türkiye'de 56 farklı kene türünün bulunduğunu belirtti.
Uzmanlardan Hayat Kurtaran Uyarılar
Her iki uzman da hem bireysel hem çevresel önlemlerin önemine değindi. Alınabilecek başlıca önlemler ise şöyle:
Açık renkli ve uzun giysiler tercih edilmeli
Pantolon paçaları çorap içine sokulmalı
DEET, ikaridin veya permetrin içeren spreyler kullanılmalı
Evcil hayvanlara düzenli akarisit uygulanmalı
Doğal kovucular (limon yağı, okaliptüs) da etkili olabilir
Çocuklar, Yaşlılar ve Kırsaldakiler Daha Fazla Risk Altında
Çocuklar ve yaşlılar, bağışıklık sistemlerinin zayıf olması nedeniyle kene kaynaklı hastalıkları daha ağır geçirebiliyor. Ayrıca ormanlık ve yeşil alanlarda vakit geçirenlerin de önlem alması gerekiyor.
Dr. Değirmenci şu önerilerde bulundu:
“Açık alanlardan döndükten sonra mutlaka saç dipleri, kulak arkası, koltuk altı, boyun, göbek çevresi ve diz arkası gibi bölgeler dikkatlice kontrol edilmeli.”
Toplumsal Farkındalık Şart
Uzmanlar, artan vakalara karşı yalnızca bireysel değil, toplumsal bilinçlendirme çalışmalarının da artırılması gerektiğini vurguladı. Doğru bilgilendirme ve erken müdahaleyle birçok ölümcül vakanın önlenebileceği belirtildi.
“Toplumun her kesiminde farkındalık oluşturulmalı. Bilimsel yaklaşım ve doğru bilgiyle hareket etmek hayat kurtarır.”