Niğde’nin Bor ilçesine bağlı Bahçeli beldesinde yer alan Tyana Antik Kenti, Hititlerden Romalılara uzanan köklü bir geçmişin izlerini taşıyor. Bu zengin mirasın merkezinde ise 1800 yıllık geçmişine rağmen hala işlevini sürdüren ve büyüklüğü 62 metreye 23 metre olan Roma Havuzu bulunuyor. Niğde Valisi Cahit Çelik, havuzun M.S. 180-200 yılları arasında inşa edildiğini ve kentin içme suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla yapıldığını belirterek, “Hala kullanılan dünyadaki en eski havuz Roma havuzu. Bu kadar eski tarihi olan başka bir havuz örneği bulunmuyor,” sözleriyle yapının benzersizliğini vurguladı.
Kesintisiz Kazı ve Yeni Keşifler
Aksaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Doğanay başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları, bölgede kış aylarında bile kesintisiz devam eden tek arkeolojik faaliyet olarak öne çıkıyor. Vali Çelik, bölgede Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlık kararlarıyla yürütülen toplam 7 kazıdan sadece Tyana'nın 12 ay boyunca aralıksız çalıştığını ifade etti.
Son yapılan çalışmalarda, havuzun doğu kısmında önemli buluntulara rastlandı. Kazı Başkanı Doğanay, özellikle ağzında yumurta bulunan yılanlı figürünün dikkat çekici eserlerden biri olduğunu aktardı. Bu figür ve diğer eserler, kentin Roma dönemindeki kültürel ve mimari zenginliğini gözler önüne seriyor.
Su Mühendisliğinin Tarihi Mirası
Roma havuzunun tarihi su mühendisliği açısından da büyük önem taşıdığı belirtiliyor. Vali Çelik’in açıklamasına göre, havuzun batı kısmından yeraltına uzanan yaklaşık 2.800 metrelik bir su hattı ve bu hattı destekleyen yer üstü kemerleri sayesinde su, o dönemde kente taşınıyordu. Bu altyapı, Romalıların bölgeye verdiği önemi ve su yönetimi konusundaki ileri düzey bilgisini kanıtlıyor.
Yürütülen titiz kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından, 1800 yıldır ayakta kalan bu eşsiz tarihi yapı ve çevresi, Niğde’nin turizm potansiyelini artırmak amacıyla ziyarete açılacak. Yetkililer, havuzun, Anadolu'da hüküm süren hemen her medeniyetin izlerini barındıran Niğde'nin tarihi zenginliğini en iyi şekilde ortaya koyacağını belirtiyor.