Acil servislere bulantı, kusma ve ishal şikayetleriyle yapılan müracaatların büyük bir çoğunluğunun uygunsuz veya yanlış tüketilen gıdalardan kaynaklandığı belirlendi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Ömer Jaradat, özellikle pandemi sonrası dönemde artan başvuruların temel nedenlerini gıda zehirlenmesi ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları olarak gösteriyor.
Dr. Jaradat, soğuk zinciri kırılmış gıdaların, mayonezin, iyi pişmemiş et/tavuk ürünlerinin ve pastörize edilmemiş sütün sıklıkla gıda zehirlenmesine yol açtığını belirtiyor. Gıda zehirlenmesi durumlarında vücudun savunma mekanizması olarak ilk önce bulantı ve kusmanın, ardından ishalin ortaya çıktığını; bu sıvı ve elektrolit kaybının ise halsizlik, hipotansiyon ve hatta bilinç bulanıklığına kadar varan dehidratasyon tablosuna sebep olduğunu ifade etti.
Gazlı İçecekler ve Fast Food'un Uzun Vadeli Tehlikeleri
Uzmanlar, akut durumların yanı sıra uzun vadede ciddi sağlık problemlerine yol açan sedanter yaşam ve yanlış beslenme alışkanlıklarına dikkat çekiyor. Dr. Jaradat, özellikle yoğun gazlı içecek tüketiminin içerdiği yüksek şeker ve fruktoz şurupları nedeniyle, tanı almamış şeker hastalarında şeker komasına yol açabildiğini vurguladı.
Önemli Not: Gazlı içeceklerde bulunan fosforik asit, kalsiyum emilimini azaltarak kemik mineral yoğunluğunu düşürmekte ve uzun vadede kemik erimesi riskini artırmaktadır.
Fast food tüketimindeki artışın bir diğer büyük halk sağlığı sorunu haline geldiğini belirten Jaradat, bu ürünlerin içerdiği aşırı doymuş ve trans yağların uzun vadede diyabet, hipertansiyon (tansiyon hastalığı) ve damarlarda yağlanmaya yol açtığını ifade etti.
30'lu Yaşlarda Kalp Krizi Tehlikesi
Yanlış beslenme alışkanlıklarının en ciddi sonuçlarından biri, genç yaşlarda dahi görülen kalp krizi (miyokard enfarktüsü) vakaları. Dr. Jaradat, 30'lu ve 40'lı yaşlarda acil servise başvuran hastalarda, yoğun yağ plakları nedeniyle anjiyo işleminde damarların açılamadığı durumlarla karşılaşıldığını aktardı. Bu durumun, fast food rejiminin bir yan etkisi olarak ortaya çıkan damar yağlanmalarının ciddiyetini gözler önüne seriyor.
Uzmanlardan Kritik Tavsiyeler
Halk sağlığını korumak adına Dr. Ömer Jaradat, basit ama etkili iki önemli alışkanlığın altını çizdi:
Yavaş ve İyi Çiğneme: Tüketilen gıdanın ne olduğu fark etmeksizin, lokmaların iyi çiğnenmesi mide-bağırsak sistemini ve sindirimi önemli ölçüde rahatlatacaktır.
Sağlıklı Besin Tüketimi: Uzun vadeli sağlık sorunlarından korunmak için her zaman sağlıklı besinlerin tercih edilmesi gerekiyor.
Bu önlemlerin, hem akut gıda zehirlenmeleriyle acil servislere başvuruları azaltacağı hem de diyabet, hipertansiyon ve kalp hastalıkları gibi ciddi kronik rahatsızlıkların önüne geçmekte hayati önem taşıdığı belirtildi.