Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şenlikleri dolayısıyla bir mesaj yayımladı.

Başkan Altay’ın mesajı şu şekilde:

“Anadolu insanının kıvrak zekasını, engin hoşgörüsünü, duygusunu ve inceliğini nüktede buluşturan, kültürel mirasımız içinde çok özel bir yere sahip olan Nasreddin Hoca’yı tüm dünyaya tanıtmayı amaçlayan Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şenliği programlarının şehrimiz ve ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum.

Sözlü edebiyatımızın en önemli değerlerinden biri olan Nasreddin Hocamızın anlatılagelen hikayeleri halkın ihtiyaçlarına verdiği hazır cevaplardan ortaya çıkmıştır. Asırları aşan bir hiciv anlayışına ve söz sanatına sahip olan Hoca’nın verdiği hazır cevaplar insanları güldürürken düşündürmekte ve ders almalarını sağlamaktadır.

Bilge kişiliğiyle Anadolu irfanının örnek şahsiyetlerinden olan Nasreddin Hoca’nın çağları aşan mizah anlayışını gelecek nesillere doğru şekilde aktarmak için üzerimize düşen ne varsa yapmalıyız.

Bu bakımdan gerçekleştirilecek Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şenliği de Hoca’nın, Akşehir’in ve Konya’nın tanıtımı açısından önemli bir organizasyondur.

Bu organizasyonda emeği geçen herkese teşekkür ediyor; yüzlerce yıldır gönüllerde yaşayan Nasreddin Hocamızı saygıyla ve rahmetle anıyorum.” dedi

Nasreddin Hoca kimdir?

Türk edebiyatının ve geleneğinin önemli mizah ustalarından ve bilgelerinden biridir. Nasreddin Hoca,

Nasreddin Hoca 1208 yılında Sivrihisar’ın Hortu köyünde doğdu. Babası Hortu köyü imamı Abdullah Efendi, annesi aynı köyden Sıdıka Hatun'dur.

Sivrihisar'da medrese öğrenimi gören Nasreddin, babasının ölümü üzerine Hortu'ya dönerek köy imamı oldu. 1237'de Akşehir'e yerleşerek, Seyyid Mahmud Hayrani ve Seyyid Hacı İbrahim'in derslerini dinledi, İslam diniyle ilgili çalışmalarını sürdürdü.

Bir söylentiye göre medresede ders okuttu ve kadılık görevinde bulundu. Bu vazifelerinden dolayı kendisine Nasuriddin Hâce adı verilmiş, sonradan bu ad Nasrettin Hoca biçimini almıştır.

Nasreddin Hoca'nın hayatıyla ilgili bilgiler, halkın kendisine olan aşırı sevgisi yüzünden, söylentilerle karışmış, yer yer olağanüstü nitelikler kazanmıştır. Bu söylentiler arasında, onun Selçuklu sultanlarıyla tanıştığı, Mevlana ile yakınlık kurduğu, kendisinden en az yetmiş yıl sonra yaşayan Timur'la konuştuğu, birkaç yerde birden göründüğü bile vardır.

1284 yılında Akşehir’de vefat eden Nasreddin, mizahı ile insanların yüzünü güldürmüştür. Genellikle eşeğin üzerine ters binmiş şekilde karikatürize edilir. Aynı şekilde inşa edilmiş bir heykeli ve kendisi adına yapılmış Nasreddin Hoca Türbesi, Akşehir’de ziyaretçi akınına uğramaktadır.

İnsanlar tarafından çok sevilen Nasreddin Hoca, İslam inancına bağlı biridir. Hazırcevap olma yönü ile herkesi hem şaşırtmayı hem de güldürmeyi başarmıştır.

Toplumsal hayatta karşılaşılan sosyal problemlere mizahi bir üslup ile yaklaşan Nasreddin Hoca, fıkralarında, Anadolu insanlarının yapısını, düşüncesini ve olaylara bakışını anlatmıştır. Fıkralarının özünde insanları iyiye ve doğruya yöneltme, kusurları ve hataları espriler ile birleştirerek gözler önüne serme anlayışı hakimdir.

Bireyleri ve toplumları her yönü ile çok iyi tanıyan Nasreddin Hoca, aile, komşuluk, dostluk ve iş ilişkilerinde gördüğü aksaklıkları kendine has tarzı ile dile getirip insanlara ders verecek şekilde latifelerle birleştirmiştir.

Nasreddin Hoca fıkraları Türk sözlü edebiyatının kısa, açık ve sade olma özelliklerini taşır. Dolaylı anlatımlara başvurmadan, açıksözlü ve net ifadeler kullanılır.

Fıkralarda anlatılan olayların sonunda ise her zaman bir ders verilir. En büyük amacı insanları düşündürmeye sevk etmek olan fıkraları sayesinde, hem Türk toplumunda hem de diğer ülkelerde tanınmakta ve günümüz dünyasında bile adından bahsettirmektedir. 

Kişiliği

Nasreddin Hoca, insanlara doğru yolu gösteren, iyilikleri bildiren ve kötülüklerden sakındıran bir kişiydi.

Bu işi yaparken kendisine has bir yol tutmuştur. Böylece hakkın anlatılması ve cemiyetteki bozuk yönlerin düzeltilmesi için, meseleyi halkın anlayacağı bir üslub ile dile getirmiştir. Latifeleri hikmet ve ibret doludur.

Fıkraları dilden dile dolaşmış, sonraları git-gide yayılmış ve zamanla bir takım değişikliğe uğramıştır. Bu sebeple kendisine ait olmayan bazı fıkralar ona mal edilerek anlatılmıştır.

Yapılan ilmi çalışmalar, onun ilim ve edeb sahibi bir veli olması, söz konusu sıradan basit fıkraları söylemediğini açıkca göstermektedir.

Ayrıca, Nasrettin Hoca´nın efsanevi bir kişi değil, on üçüncü asırda Anadolu Selçukluları zamanında yaşamış salih bir müslüman olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Çünkü onun nükteleri, bir insanın başından geçen gülünç hadiselerin ifadesi değil, görünüşte güldürücü aslında ince hikmetleri dile getiren, düşündürücü latifelerdir.

Türk milletinin zeka inceliğini en iyi şekilde yansıtan bu nüktelerin belirli vasfı Allah'ın emir ve yasaklarını bir latife üslubu ile bildirmesidir. Bu fıkraların toplandığı eserlerden biri, Londra´da British Museum´da. Haza Terceme-i Nasreddin Efendi Rahme başlıklı yazma eserdir.

Nasreddin Hoca, toplumu her yönüyle çok iyi tanımış, insanların aile, komşuluk, dostluk, ticari münasebetlerine ait cemiyette gördüğü eksik yönleri düzeltmek ve nasihat etmek maksadıyla nüktelerle dile getirmiş, düşünmeye, doğruya sevk etmiştir. Öte yandan Nasreddin Hoca fıkraları, batı dillerine de çevrilmiştir.