ANKARA (AA) - ŞERİFE ÇETİN - Birleşmiş Milletler'in Arakanlı Müslümanların (Rohingyalar) yaşadığı zulmü açıkça gözler önünü sermesine rağmen Myanmar hükümeti ve ordusunun Arakanlıların durumunda değişikliğe yol açacak bir girişimde bulunmayacağı düşünülüyor.

Raporun yayımlanmasının ardından Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el-Hüseyin ile telefonda görüşen Myanmar'ın Devlet Başkanlığı Danışmanı ve Ulusal Demokrasi Birliğinin (NLD) lideri Aung San Suu Çii'nin, raporu dikkatli bir şekilde inceleyeceği ve ciddiye alacağı konusunda Hüseyin'e söz verdiği bildirilmişti.

Ancak Myanmar'da Arakanlı Müslümanlara yönelik baskıcı devlet politikalarında bir değişik olacağına dair beklenti bulunmuyor.

Avrupa'daki Arakanlıların sesi olan Avrupa Rohingya Konseyi (ERC) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hla Kyaw, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Myanmar'ın fiili lideri Suu Çii'nin hiçbir şey yapmayacağını düşündüğünü söyledi.

Kyaw, "Suu Çii'nin raporu detaylı bir şekilde inceleyeceği sözü kamuoyunu etkileme girişimi dışında bir şey değildir, uluslararası toplumu yanıltmak için atılan bir adımdır. Bu, Arakanlı Müslümanlara karşı işlenen insanlığa karşı suçlara uluslararası camianın verdiği tepki yatıştırmaya yöneliktir. " ifadelerini kullandı.

Nobel Barış Ödülü sahibi Suu Çii'nin verdiği sözün orduya Arakanlı Müslümanlara karşı daha fazla zulmetmesi için zaman kazandıracağını ifadeden Kyaw, Suu Çii'nin ordunun işlediği suçlardan haberdar olduğunu söyledi.

Kyaw, "Suu Çii, ordunun bölgede suç işlemediğine dair söylenen yalanları tekrar edecektir." dedi.

İnsani Yardım Vakfı (İHH) Genel Başkan Yardımcısı ve Arakan Koordinatörü Said Demir de AA muhabirine benzer değerlendirmelerde bulundu.

Myanmar'da halen ordunun kurduğu düzenin hakim olduğunu vurgulayan Demir, birçok bakanlıkla meclisin yüzde 25'inin ordu kontrolünde olduğuna dikkati çekti. Demir, Suu Çii'nin seçilerek iktidara gelmesine rağmen çok fazla müdahalede bulunmayacağını kaydederek, "Suu Çii'nin eli kolu bağlı." diye konuştu.

- Myanmar, BM raporunundaki iddiaları reddediyor

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin (OHCHR) raporunda, Myanmar güvenlik güçlerinin bölgede yürüttükleri operasyonlarda toplu tecavüz, adam kaçırma, yargısız infaz, yağmalama ve darp gibi çok sayıda insanlık suçu işlediği belirtilmişti.

Myanmar hükümeti ise BM'nin iddialarını destekleyecek kanıt bulunmadığını savunuyor. Myanmar hükümeti yetkililerinin geçen ayki raporunda Kuzey Rakhine eyaletinde "soykırım ya da dini baskıya" ilişkin bir olayla karşılaşılmadığı ifade edilmişti.

Myanmar Ordusu Başkomutanlık Ofisi de Arakanlı Müslümanlara yönelik aralarında toplu tecavüz, cinayet, ortadan kaldırma gibi suçların da olduğu insan hakları ihlallerine dair iddiaların kurulacak bir inceleme grubu tarafından soruşturulacağını bildirdi.

Ancak inceleme grubundan bir yetkili, BM'nin Myanmar ordusuna yönelttiği suçlamaların "inandırıcı" olmadığını söyledi. Aynı yetkili, çalışmalarını BM'yi memnun etmek yerine gerçekleri ortaya çıkarmaya yoğunlaştırdıklarını söyledi.

-"Ordu, 'körler ve sağırları' oynayacak"

Arakanlı Müslümanlara karşı en fazla şiddeti uygulayan ordu yetkilileri tarafından kurulan inceleme grubunun araştırma sonuçlarının ne kadar bağımsız olacağı konusunda endişeler bulunuyor.

İHH Genel Başkan Yardımcısı Said Demir, inceleme grubunun çalışmalarının sonuç vermeyeceği görüşünde. Demir, ordunun Arakanlı Müslümanları vatandaş olarak görmediğini, onları "Bengali sığınmacılar" sınıfında değerlendirdiğini söyledi.

Myanmar ordusunun doğalgaz ve zengin kaynakların bulunduğu bölgedeki Müslüman unsurları istemediğini belirten Demir, "Myanmar ordusu terörle mücadele kapsamında Arakanlı Müslümanları katlediyor. Ordu, 'körleri ve sağırları' oynayacak." dedi.

Avrupa Rohingya Konseyi Başkanı Kyaw da aynı görüşü destekledi. Kyaw, inceleme komisyonunun tarafsız ve bağımsız bir araştırma yürüteceklerine inanmadığını vurguladı.

Kyaw, "BM iddialarını araştırmak için ordunun inceleme grubu kurmasının asıl amacı Myanmar silahlı güçlerinin işledikleri suçların izini örtmelerine fırsat tanımak." şeklinde konuştu.

Kyaw, ordunun kendi işlediği suçlara ilişkin bağımsız ve inandırıcı bir rapor sunmasının mümkün olmayacağını belirterek, "Ordu yine ortaya bir sürü yalan ve uydurma sonuçlarla çıkacak." ifadesini kullandı.

Durumun araştırılması için BM önderliğinde bağımsız uluslararası bir komisyonun kurulması gerektiğini söyleyen Kyaw, şöyle devam etti:

"Uluslararası toplumun Arakanlı Müslümanlara ilişkin duyarlılığını artırmak gerekiyor. Devlet eliyle işlenen suçlara maruz kalan Arakanlıların durumu medyaya çok az yansıyor. Arakanlı Müslümanlara yönelik 38 yıllık yok etme politikasını durdurmanın tek yolu uluslararası müdahaledir."

- BM raporu

Myanmar hükümetinin, OHCHR'ın Myanmar'da insan hakları ihlallelerine yönelik incelemeler yapması talebini defalarca reddetmesinin ardından BM, Myanmar'ın Bangladeş sınırına bir grup insan hakları yetkilisi göndererek durum hakkında rapor hazırlatmıştı. Arakan'da uzun süredir devam eden sivil Müslümanlara yönelik şiddet eylemlerinden dolayı Bangladeş'e kaçan görgü tanıklarının ifadelerine göre hazırlanan raporda, bölgede insanlığa karşı suç işlendiği sonucuna varılmıştı.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el-Hüseyin, "Rohingyalı çocukların maruz kaldığı yıkıcı zulüm dayanılmaz boyutlarda. Bir insanın, anne sütü için ağlayan çocuğu bıçaklamasına ne tür bir nefret sebep olabilir? Bu nasıl bir temizlik operasyonudur?" ifadelerini kullanmıştı.

Raporun açıklanmasının hemen ardından Hüseyin ile Suu Çii'nin telefonda görüştüğü ve fiili devlet başkanının raporu ciddiye alacağı sözü verdiği bildirilmişti.

- Nobel Barış Ödülül sahibi Suu Çii

Myanmar'ın fiili lideri Suu Çii, Myanmar'daki dönemin askeri rejimine karşı koyarak demokratik değerleri savunmuş, baskı ve zulme karşı durduğu için barışçıl direnişin uluslararası sembolü haline gelmiş ve 1991'de Nobel Barış Ödülü'nü almıştı.

"Güçsüzün gücünü" temsil ettiği savunulan Suu Çii'nin göreve gelmesinin ardından 2012 yılından beri ciddi şiddete maruz kalan Arakanlı Müslümanların durumuna karşı daha duyarlı olması bekleniyordu.

Ancak Arakanlı Müslümanlara yönelik insan hakları ihlallerinin bir numaralı sorumlusu olarak gösterilen Myanmar ordusu ülkede hala güçlü konumda. Suu Çii'nin Arakanlı Müslümanlara karşı birçok insanlık suçu işleyen güvenlik güçlerine karşı sessiz kalması ise uluslarası camiada tepki topluyor.

Bu yılın başında Suu Çii gibi Nobel Barış Ödülü sahibi 23 kişi, BM Güvenlik Konseyi'ne açık mektup göndererek Myanmar liderini Arakanlı Müslümanların karşı karşı kaldığı mezalimi durdurmak için hiçbir girişimde bulunmamakla eleştirmişti.

AA