2019 yılında Çin'in Wuhan eyaletinde ortaya çıkan, seyahatlerle yayıldıkça yayılan Covid-19 salgını kısa süre sonra Türkiye'de görülmüştü. Dönemin Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'yı her gün gören vatandaşlar salgına dair bilgiler almak için adeta gözünü ayıramıyordu. İlk vakanın Mart 2020 tarihinde görüldüğü Türkiye'de tedbirler sokağa çıkma yasağına kadar vardı. Türkiye'nin köprü illerinden Konya da vakalardan en ağır hasarı alarak salgını atlattı. Geriye kalan kaybedilenler oldu.

KONYA'DA NELER YAŞANDI?

Dünya genelinde 7.010.681 hastanın ölümüne yol açan salgın Türkiye'de 110 bin kişinin ölümüne maloldu. 6 Şubat depreminin 2 katından daha fazla kayba yol açan salgın ilk olarak Konya'nın özgürlüğünü elinden aldı. Sokağa çıkma kısıtlamalarının tamamını gören Konya'da 2.3 milyon kişi sokağa hasret kaldı. Riskli grupta görülen 300 binden fazla 65 yaş üstü Konyalı ise sokak kısıtlamasını en ağır şekilde hissetti.

SOKAKLAR BİLE YIKANDI

Salgın kısıtlamaları esnasında ilk olarak maske zorunluluğu geldi. Bunun ardından haftaiçi çalışan toplu ulaşımda tekli koltuk ile sosyal mesafe zorunluluğu da döneme damgasını vurdu. Kısıtlama günlerinde yerel yönetimler Konya'nın merkezi alanarını sabunlu suyla yıkadı. Sosyal yardımların tavan yaptığı günlerde vatandaşların en az hasarla atlatması için yeni sosyal yardımlar açıklandı. "Biz bize yeteriz" kampanyasında Türkiye genelinde 2 milyar TL'den fazla yardım toplandı ve dağıtıldı.

HAVA VE SU TEMİZLENDİ

Türkiye'nin en kalabalık kentleri arasında yer alan ve toplam yüzölçümünün yüzde 3'lük kısmında yerleştiği bilinen Konya'da hava kirliliği o günlerde de büyük sorunlar arasında yerini alıyordu. Salgın kısıtlamalarının başladığı günlerde Konya'nın hava kalitesinin arttığı görülmüştü. Ancak kısıtlama esnasında konutlarında kalan vatandaşların uğraşları nedeniyle su tüketiminin arttığı biliniyor. Sanayi tesislerinin kapasitesinin düşmesi ise yine şehre olumlu katkılar sağladı.

HASTANE AÇTIRAN SALGIN

Konya'da o yıllarda Meram Devlet Hastanesi, Meram Tıp Fakültesi, Selçuklu Tıp Fakültesi ile Numune Hastanesi hizmet veriyordu. Salgın nedeniyle yapımı devam eden Konya Şehir Hastanesi de acilen açılarak 2 Ekim 2020 tarihinde resmen hizmete girdi. Hastane, hasta kabulüne ise 5 Ağustos 2020 tarihinde başlamıştı.

VAKA SAYILARI KATLANDIKÇA KATLANDI

Haftalık vaka sayısı ilk günlerde 300-400'lerde seyreden Konya'da salgının sürdüğü 1 yıl içinde 3500'ü buldu. Hastaneye kaldırılanların haricinde virüse yakalandığını bilmeyen vatandaşların sayısı bu rakamlara dahil edilmedi. Bazı vatandaşlar ise virüse yakalanıp yakalanmadığını bile bilmiyor. O kadar ki grip benzeri semptomları olan Covid-19 vakalarına verilen ilaçlar da uzun süre gündemdeki yerini korumuştu. Tedavide kullanılan protokoller de bazı çevreler tarafından sonraları ölümlerin sebebi olarak gösterilmişti.

KONYA'DA MEZARLIKLAR DOLDU

Ölüm ortalaması düşük şehirlerden biri olan Konya'da bulunan mezarlıklarda özel bölümler açıldı. Salgından hayatını kaybedenler için oluşturulan bölümlere "Korona Mezarlığı" ismi takıldı. Aynı dönemde Konya'da Musalla Mezarlığı ile Üçler Mezarlığı, 12 Şubat 2021 tarihinde Büyükşehir Meclisi'nde alınan karar gereğince 1 Nisan 2021 tarihinden itibaren yeni definlere kapatıldı. Bu andan sonra da "mezar üstü defin" işlemleri başlatılmak zorunda kaldı. Yani akrabaların mezarlarının üzerine başka akrabalar gömülmeye başlandı.

KONYA AŞIYA GÜVENDİ

Salgın sonrası Almanya'da üretilen mRNA aşısı olarak bilinen Biontech ile Çin aşısı Sinovac aşıları Türkiye'de vatandaşlara uygulandı. 2 doz olarak etki göstermesi beklenen aşıları yaptırmayan vatandaşların yolculuk yapması bile yasaktı. Türkiye genelinde 3 doz bazında 152 milyondan fazla aşı yapıldı. 1'inci doz aşılama oranı yüzde 93,38 olarak tabloya yansırken 2'nci doz aşı oranı yüzde 85,70 oldu. Konya'da 18 yaş üstü 1.7 milyon vatandaşın yüzde 77,1'i aşısını yaptırdı.

DERİN YARALARLA KONU KAPANDI

Sağlık Bakanlığı, o dönemlerde yayına aldığı "Hayat Eve Sığar" uygulamasıyla dünya ülkelerine örnek oldu. Riskli bölgelerden vaka sayılarına ve aşı kayıtlarına varıncaya kadar birçok bilgiyi barındıran uygulamaya erişim durdu. Telefona gelen kod mesajının yanı sıra vaka sayıları ve riskli bölgelere erişim durdu. Bir anlamda Konya'ya türlü sıkıntılar yaşatan ve derin yaralar bırakan Covid-19 salgını tamamen literatürden kalkmış oldu.

SALGIN SONRASI DÜNYA KARIŞTI

Yine bazı kesimler salgının dünya savaşını önlemek için çıkarıldığı yönünde iddialar ortaya attı. Son 2 yılda yaşananlar ise söz konusu çevreleri haklı çıkarmışa benziyor.

KONYA NORMALE DÖNDÜ AMA

Salgın günlerinde Konya'da hem esnafların hem vatandaşların alışkanlıkları değişti. İnternet alışverişinin pek de yaygın olmadığı Konya'da kuryeler gün içinde caddeleri dolduruyor. Bu durum da Konya'da motorlu taşıt sayılarını büyük ölçüde etkiledi. Konya'da motosiklet sayısı otomobil sayısına tarihte hiç bu kadar yaklaşmamıştı.