ANKARA (AA) - NAZLI YÜZBAŞIOĞLU - Mayınla mücadelenin ünlü gönüllüleri, dünyanın dört bir yanında binlerce kişinin hayatını kaybetmesine ve sakat kalmasına yol açan kara mayınlarının temizlenmesi ve mayın kurbanlarına destek için farkındalık oluşturmaya ve yardım toplama kampanyalarına destek olmaya devam ediyor.

AA muhabiri, 4 Nisan Uluslararası Mayın Bilincini Geliştirme Günü vesilesiyle kara mayınlarının risklerine dikkati çeken ve mayınla mücadele yardım kampanyalarında yer alan ünlülerden bazılarının farkındalık çalışmalarını derledi.

Şimdiye kadar Diana Spencer, Angelina Jolie ve Daniel Craig'in de aralarında bulunduğu çok sayıda ünlü, mayınlı alanların ve miktarının tespiti, mayın patlaması sonucu ölüm ve yaralanmaların önlenmesi, başta çocuklar olmak üzere halkın eğitimi, toplumun antipersonel kara mayınları konusunda duyarlılığının artırılmasını hedefleyen çalışmalara destek sağladı.

- Mayın tarlasında bir kraliyet ikonu: Prenses Diana

Kara mayınlarına yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarının en bilindik yüzü, Galler Prensi Charles ile boşandıktan sonra İngiltere Kraliyet ailesiyle yolları ayırmasına rağmen hala "prenses" olarak anılan Diana Spencer oldu.

31 Ağustos 1997'de Paris'te geçirdiği kazada yaşamını yitiren Spencer, bubi tuzakları ve mayınla mücadele çalışmaları yürüten sivil toplum örgütü HALO Trust Vakfı ve Britanya Kızılhaçının davetlisi olarak 15 Ocak 1997'de Angola'yı ziyaret etti ve mayın temizleme uzmanı eşliğinde aktif bir mayın tarlasında yürüdü.

Dünya basını, 1975'te başlayıp 27 yıl süren, yüz binlerce kişinin hayatını kaybetmesine ve yerinden edilmesine yol açan Angola iç savaşına en büyük ilgiyi bu ziyaret sırasında gösterdi.

Her adımı magazin gazetecileri tarafından takip edilen Spencer'ın mayın tarlasında başında miğfer ve üzerinde koruyucu kıyafetlerle, "mayın tehlikesi" yazan kırmızı uyarı tabelalarının arasında görüntülendiği fotoğraflar, dünya çapında ses getirdi.

Spencer'ın Angola ziyareti, savaşların ardından evine dönen sivillerin hayatını tehdit eden cephanelerin temizlenmesi, mayın riskleri konusunda bilinçlendirme çalışmalarının artırılması ve mayın kurbanlarına ve ailelerine destek verilmesi konusunda büyük farkındalık oluşturdu.

Antipersonel mayınları ve misket bombalarından arınmış bir dünya için çalışan sivil toplum kuruluşlarının birleştiği "Kara Mayınlarını Yasaklama Uluslararası Kampanyası" (International Campaign to Ban Landmines - ICBL) 1997'de Nobel Barış Ödülü aldı.

Dünya kamuoyunun mayın tehlikesinin farkına vardığı bu yürüyüş, küresel boyutta mayınla mücadeleyi yasal zemine taşıyan süreçte dönüm noktası oldu.

Aynı yıl aralık ayında "Ottawa Sözleşmesi" olarak da bilinen, "Antipersonel Mayınların Kullanımının, Depolanmasının, Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme" Kanada'nın Ottawa kentinde imzaya açıldı. Birçok ülkenin taraf olduğu sözleşmenin imzaya açılmasından bu yana, savaşlardan kalan ya da sınırları korumak için yerleştirilen mayınların toplanıp etkisiz hale getirilmesi için uluslararası çalışmalar yapılıyor.

Diana Spencer, ölümünden birkaç gün önce, 9 Ağustos 1997'de Bosna Hersek'e yaptığı üç günlük ziyarette de kara mayını kurbanlarından hayatta kalanlarla bir araya gelerek mayınların çatışmalar bittikten yıllar sonra bile çoğu çocuk çok sayıda insana büyük acılar yaşatmaya devam ettiğini vurguladı.

Prenses Diana'nın mayın tarlasına adım atmasının üzerinden 21 yıl geçmesine rağmen, mayınlar ölümcül tehdit olarak hala can almaya ve insanların uzuvlarını kaybetmesine yol açmaya devam ediyor. Çatışma ve savaşlardan geriye kalan ve tarım arazisi olarak da kullanılamayan mayınlı topraklar, bölge halklarının yeterli gıdaya erişimini de kısıtlıyor.

Annesinin bu tehdide karşı verdiği mücadeleyi İngiltere Prensi Harry, HOLO Trust Vakfının çalışmalarını destekleyerek sürdürüyor. Prens Harry, 2010'da Mozambik'teki, 2013'te de Angola'daki mayın temizleme çalışmalarına katıldı.

- Prenses'in mücadele bayrağını Angelina Jolie taşıdı

BM Mülteciler Yüksek Komiserliğinin (UNHCR) iyi niyet elçilerinden dünyaca ünlü Amerikalı oyuncu Angelina Jolie de kariyerini ve ününü mayınla mücadele farkındalık çalışmalarına yönlendirenler arasında yer alıyor.

Diana Spencer'ın desteğiyle öne çıkan sivil toplum kuruluşu HALO Trust'ı destekleyen Jolie, dünyada en çok mayın bulunan yerlerden biri olan Kamboçya'dan bir çocuğu evlat edindi.

Ünlü oyuncu, mayınlı bölgeleri ve mayınlardan temizlendikten sonra ailelerin evlerine döndüğü, yeniden tarım arazisi haline gelen toprakları gösteren "Bir mayın tarlasını keşfet" (Explore a Minefield) adlı Google Earth internet ağının tanıtımını yaptı.

Jolie ve o dönem evli olduğu oyuncu Brad Pitt, 2012'de HALO Trust'ın İskoçya'daki merkezini ziyaret etti. Çiftin mayınla mücadelede farkındalık çabaları Kamboçya, Sri Lanka, Kosova ve Afganistan'daki mayın temizleme çalışmalarına kayda değer maddi ve manevi destek sağladı.

Angelina Jolie, 2015'te gönüllü olarak çalıştığı mayın temizleme kurumu HALO Trust'tan kurumun kazandığı paranın yöneticiler tarafından harcanması ve çalışanlarla şefler arasındaki adaletsiz gelir dağılımını gerekçe göstererek istifa etti. Ancak Jolie hala mültecilere ve mayın kurbanlarına destek vermeye devam ediyor.

- BM Mayınla Mücadele Savunucusu: Craig

James Bond filmleriyle tanınan İngiliz aktör Daniel Craig, 2015'te BM Genel Sekreteri tarafından "BM'nin Mayın ve Patlayıcıyla Mücadele Evrensel Savunucusu" görevine getirildi.

Craig, kara mayınlarının kaldırılmasının yanı sıra mayınlardan korunma eğitimi verilmesine öncülük eden BM Mayın Eylem Servisi (UNMAS) ile ilk ziyaretini Kıbrıs'a yaptı ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Güney Kıbrıs Rum kesimi arasındaki aktif mayın tarlalarında inceleme yaptı ve imha çalışmalarıyla ilgili bilgi aldı.

Craig, dünya üzerindeki mayın tarlalarını gezerek imha çalışmalarını gözlemlemekle ve kamuoyuna mayın tehlikesini anlatmakla yükümlü.

- Mayınla mücadelenin ünlü gönüllüleri

Medyadaki statüsünü kara mayınlarına karşı kampanyalarda etkin bir biçimde kullanan ünlülerden biri de İngiliz model Heather Mills.

Bir polis motosikletinin çarpması sonucu 1993'te sol ayağını kaybeden Mills, bu kazanın ardından ampute bireylere ve kara mayını kurbanlarına yönelik farkındalığın artırılması için hayır işlerine yöneldi. Çabaları dolayısıyla 1996'da Nobel ödülüne aday gösterilen Mills, "Bir Mayın Tarlasını Evlat Edin" (Adopt a Minefield) gibi kampanyalarda görev aldı.

Mayınla mücadeleye destek veren ünlülerden bir diğeri de İngiliz müzik grubu The Beatles'ın dört üyesinden biri olan İngiliz bas gitarist, söz yazarı ve besteci Paul McCartney. Aynı zamanda hayvan hakları eylemcisi de olan McCartney, kara mayınlarıyla mücadele kampanyası "Bir Mayın Tarlasını Evlat Edin"in destekçilerinden.

Çok sayıda ünlünün destek verdiği kampanyalardan biri de Kolombiyalı sivil toplum örgütü Arc Angels'ın 2011'de başlattığı "Paçanı Yukarı Çek" (Leng your Leg) adlı uluslararası farkındalık kampanyası oldu. UNMAS'ın da destek verdiği kampanya için hazırlanan filmde aralarında Türk sanat müziği sanatçısı Muazzez Ersoy'un da bulunduğu çok sayıda ünlü, BM iyi niyet elçisi olarak kamera karşısına geçti.

AA