LONDRA (AA) - Arakan’da yaşananlar ve çözüm önerileri, İngiltere’nin başkenti Londra’da düzenlenen uluslararası bir konferansta ele alındı.

"Karşılaştırmalı Bakış Açısıyla Arakan Krizi" adlı konferansta sorunun sebepleri, Bangladeş’e göç, stratejiler, çözüm önerileri ile Arakan’daki durumun Güney Asya’daki barış üzerine etkisi değerlendirildi. Konferansta ayrıca bölgede yaşananların diğer insanlığa karşı suç, soykırım ve savaş suçu örnekleriyle karşılaştırması da yapıldı.

Myanmar'daki insan hakları ihlallerini soruşturmak için Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kurulan araştırma misyonu üyelerinden Avustralyalı insan hakları uzmanı Christopher Sidoti, konferansta yaptığı konuşmada, Arakan'da yaşananlara ilişkin bir rapor hazırladıklarını hatırlatarak, Myanmar ordu yetkililerinin 17 yıldır insanlığa karşı suç işlediğini ve bir gün buna son vereceklerine dair bir işaret bulunmadığını söyledi.

- "Uluslararası bir mahkeme önerisinde bulunuyoruz"

Bu noktada yargı önünde hesap sormanın önemine dikkati çeken Sidoti, şunları belirtti:

"Birçok ülkenin, bu ölçüde büyük uluslararası suçlar konusunda yerel kanunları var. Ancak Myanmar yerel mahkemelerinin bu suçlarla başa çıkabileceğini düşünmek imkansız. Myanmar, bağımsız yargı üyesi bile değil. Ülkeyi domine eden ordunun en üst yönetimine karşı ciddi suçlar kapsamında bağımsız bir soruşturma yürütmek Myanmar mahkeme ve hakimlerinin kapasitelerinin ötesinde. Dolayısıyla uluslararası bir mahkeme önerisinde bulunuyoruz."

- Öneriler

Arakan Rohingya Ulusal Örgütü Başkanı Nurul İslam da önceliğin Arakanlıların kendi topraklarına dönmeleri olduğunu ancak mevcut durumda gelmeleri halinde ancak katliam ve soykırım ile karşı karşıya kalacaklarını belirtti.

Myanmar hükümetinin geri dönüşler için bir çözüm sunmak istemediği, çünkü asıl amacının Arakanlıların yok etmek olduğunu ifade eden İslam, çözüm için önerilerde bulundu.

Myanmar ile müttefikleri Çin ve Rusya üzerinde baskının artırılmasını isteyen İslam, ayrıca Arakanlıların Myanmarlı bir etnik azınlık olarak tanınmasının ve onlara vatandaşlık verilmesinin desteklenmesi çağrısı yaptı.

Arakanlılara yönelik suçların insanlığa karşı işlenmiş suçlar ve soykırım kapsamında tanınması gerektiğini de kaydeden İslam, kurbanlara adalet sağlanması için hesap sorulmasının önemine dikkati çekti.

Arakan’da yaşananların Uluslararası Ceza Mahkemesine götürülmesi önerisinde bulunan İslam, ayrıca Myanmar devletine de hesap sorulmasının sağlanmasını istedi. Uluslararası özel bir mahkeme kurulabileceğini de söyleyen İslam, Myanmar hükümeti ve ordu yetkililerine yaptırım uygulanması çağrısında bulundu.

İslam, ticari ilişkilerin insan hakları ve dikkate değer bir iyileşmeye bağlanmasını da tavsiye etti.

- "10 yaşından sonra okula gidemiyorlar"

Arakan Rohingya Ulusal Örgütü İngiltere Başkanı Muhammed Nuri de Arakanlıların eğitim kurumlarından yoksun olduğunu söyledi.

Myanmar’da doğan ancak çocuk yaşta Bangladeş’e sığınmak zorunda kalan Muhammed Nuri, "İnsanlarımız, 1992’den beri Bangladeş’te yaşamakta. Ben de onlardan biriydim. Çoğu Arakanlı eğitim hayatını 10 yaşında bitirmek zorunda kalıyor. Ardından gidecek başka okul olmadığı için Bangladeş’te iş bulmaya çalışıyorlar." diye konuştu.

Arakanlı çocukların eğitim alamadan büyüdüklerine işaret eden Nuri, bu insanların nihayetinde iş bulmakta zorlandığını da anlattı.

Nuri, "Bugün sizden ve uluslararası kamuoyundan insanlarımızın Myanmar ve Bangladeş’te eğitim almalarının sağlanması için yardım istiyoruz." sözlerine yer verdi.