Konya'da kaydedilen güncel hava kalitesi verileri, hava kirliliğinin şehir merkezinde artık görmezden gelinemeyecek bir halk sağlığı tehdidi olduğunu gözler önüne seriyor.

Şehirleşme, sanayileşme ve fosil yakıt kullanımındaki artışla birlikte, Konya'da solunan hava, son derece zararlı ince partikül maddelerle dolu. Yapılan ölçümlere göre, şehrin genel Hava Kalitesi İndeksi (AQI) 70 seviyesine ulaşarak 'Kötü' kategorisine girmiş durumda. Bu seviyedeki kirliliğin ana etkeni ise akciğerlere ve kan dolaşımına nüfuz edebilen tehlikeli kirletici olan PM2.5 (İnce Partikül Madde).

İlçe İlçe Kirlilik Alarmı: Selçuklu ve Karakulak Ön Planda

Konya'daki hava kalitesi haritasından alınan veriler, kirlilik yükünün bölgelere göre ciddi farklılık gösterdiğini ortaya koyuyor. Özellikle iki bölgedeki değerler 'Hassas Gruplar İçin Sağlıksız' sınırlarını aşıyor:

• Selçuklu: AQI değeri 102 olarak ölçüldü.

• Karakulak/Arifbilge: AQI değeri 107 seviyesine çıktı.

Şehir merkezi ve diğer yoğun bölgelerdeki AQI değerlerinin de 70 civarında seyretmesi, çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olan bireyler için sürekli bir risk teşkil ettiğine işaret ediyor.

Görünmez Tehdit: Akciğerlerden Tüm Vücuda

Uzmanlar, hava kirliliğinin sadece solunum sistemiyle sınırlı kalmayıp, tüm vücudu etkilediğini belirtiyor. Bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerde en büyük üçüncü neden olarak gösterilen bu kirleticiler, vücutta bir zincirleme reaksiyon başlatıyor:

1. Kalp ve Damar Sistemi: Kirli havaya uzun süre maruz kalmak; kalp krizi, felç ve kalp yetmezliği gibi ciddi kardiyovasküler hastalıkların riskini önemli ölçüde artırıyor.

2. Nörolojik Etkiler: Hava kirliliği ile Tip 2 diyabet, obezite ve hatta unutkanlık, dikkat dağınıklığı gibi zihinsel yorgunluk belirtileri arasında da bağlantı olduğu bilimsel raporlarla destekleniyor.

3. Risk Grupları: Özellikle akciğer ve beyin sistemleri hala gelişmekte olan bebekler ve küçük çocuklar, kirlilikten en fazla etkilenen grupların başında geliyor.

Kirlilikle Mücadele ve Alınacak Önlemler

Sanayileşmiş ve trafik yoğunluğu fazla şehirlerde kirliliğin daha yüksek olduğu düşünüldüğünde, Konya gibi şehirlerdeki yerel yönetimlerin yeşil alanları artırma, toplu taşıma kullanımını teşvik etme ve temiz enerjiye geçişi hızlandırma stratejilerine öncelik vermesi gerekiyor.

Bireysel olarak ise, uzmanlar, yüksek kirlilik seviyelerinin görüldüğü günlerde (özellikle AQI 70 ve üzeri) halkın şu adımları atmasını öneriyor:

• Dışarıda geçirilen süreyi azaltmak. Nefes alma güçlüğü veya boğazda tahriş gibi belirtiler varsa kapalı alanlarda kalınmalı.

• Dışarı çıkarken uygun maske kullanmak.

• Antioksidan (C ve E vitamini) açısından zengin beslenerek vücudun direncini artırmak.

Temiz havaya erişimin temel bir insan hakkı olduğu vurgulanırken, hava kirliliğiyle mücadelenin artık çevresel bir mesele olmaktan çıkıp, öncelikli bir halk sağlığı stratejisi olarak ele alınması gerektiği önemle belirtiliyor.