Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, taşınmazların gerçek piyasa değerlerinin dijital ortamda belirleneceği “Değer Bilgi Merkezi” uygulamasını 2026’da İstanbul’da, 2027’de ise Türkiye genelinde devreye alacak. Sistem, gayrimenkul piyasasında kayıt dışılığı ve fiyat manipülasyonlarını azaltmayı amaçlıyor. Vatandaşlar yatırım yapmadan önce taşınmazın bölgesindeki değer karşılaştırmalarına ve piyasa analizlerine kolayca ulaşabilecek.

Değer haritaları parsel bazında oluşturulacak

Türkiye’nin ilk kapsamlı dijital taşınmaz değer haritaları da proje kapsamında hazırlanacak. Parsel bazında işlenecek bu haritalar; kamulaştırmadan vergilendirmeye, yer seçimi kararlarından yatırım analizlerine kadar birçok süreçte güncel ve karşılaştırılabilir veri sunacak.

Tüm Emlak Danışmanları Birliği Başkanı Hakan Akçam, uygulamanın sektöre önemli bir şeffaflık getireceğini belirterek, “Yatırımın getirisi, maliyeti ve olası satış fiyatı sistem üzerinden görülebilecek. Bu, piyasadaki manipülasyonları büyük ölçüde azaltır” dedi.

“Algoritmaların doğru veriyle beslenmesi kritik”

Gayrimenkul Hukukçusu Sinan Keskin, yapay zekâ sisteminin sağlıklı çalışması için veri doğruluğunun önemine dikkat çekti. Keskin, çoklu veri kaynağı ve uzman denetiminin gerekli olduğunu belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bu adım, fiyat belirsizliğini ve spekülatif yönlendirmeleri azaltarak hem vatandaşın hem de sektörün güvenli hareket etmesini sağlayacaktır. Ancak değerin bağlayıcı değil, referans niteliğinde olması piyasanın esnekliği açısından önemlidir.”

Gerçek değere göre vergilendirme planı

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, Maliye Bakanlığı’nın uzun süredir gayrimenkul vergilendirmesinde gerçek değere ulaşmayı hedeflediğini hatırlatarak, yeni sistemin tapu harcı kayıplarını azaltacağını ifade etti.

Kiraz, belediye rayiç değerleri üzerinden yapılan satışlarda devletin ciddi gelir kaybı yaşadığını vurgulayarak, “Gerçek değer esaslı bir sistem, tapu işlemlerinin şeffaflaşmasını ve vergilendirmenin doğru yapılmasını sağlayacak” dedi.

Konya’da da pilot uygulama gündemde

Uygulamanın planlanan takvime ek olarak önümüzdeki günlerde Konya’da da test amaçlı devreye alınması bekleniyor. Böylece İstanbul’un ardından Konya, sistemin yaygınlaşması için ikinci pilot bölge olacak ve elde edilen sonuçlar ülke geneli uygulama öncesi değerlendirmelerde kullanılacak.

Sektör için yeni bir dönem

2027 itibarıyla tüm ülkede aktif olması hedeflenen Değer Bilgi Merkezi, gayrimenkulde yapay zekâ destekli, veri odaklı ve denetlenebilir bir piyasa yapısının temelini oluşturacak. Sistem, yatırımcılar, tüketiciler ve kamu kurumları için daha güvenilir ve öngörülebilir bir ortam sunmayı amaçlıyor.