Prof. Dr. Ali Alaş

Prof. Dr. Ali Alaş

KONYA KAPALI HAVZASI KURAKLIK KISKACINDA!

Su, Allah’ın rahmet hazinlerinden insanoğluna ihsan ettiği en önemli nimetlerden birisidir. Su ve oksijen olmaksızın hayatımızı sürdüremeyiz. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve UNICEF’in 2023 verilerine göre Dünya’da 2,2 milyar insan temiz, güvenli ve sağlıklı suya ulaşamamaktadır. Diğer taraftan Hükümetler arası İklim Değişişimi Paneli (IPCC) verilerine göre, Dünya nüfusunun yaklaşık yarısı ciddi su sıkıntısı çekmektedir. Son 50 yılda doğal afetlerden ölümlerin %70’i su ile ilgilidir.

Global ölçekte kullanılan suyun sektörlere göre dağlımı incelendiğinde; suyun %70 gibi önemli bir kısmı tarımsal üretimde kullanıldığı dikkati çekmektedir. Bütün insanlık, küresel ısınma ve bunun önemli bir sonucu olarak küresel boyutlu iklim değişikliği gerçeği ile karşı karşıyadır.

Türkiye’nin toplam su potansiyeli yaklaşık 232 milyar metreküp olarak hesaplanmıştır. Ülkemiz nüfusunun 2030 yılında 90 milyon olacağı tahmin edilmektedir. Sanılanın aksine ülkemiz su zengini değildir. Bilimsel verilere göre hazırlanmış uluslararası kabul gören Falkenmark İndeksi’ne göre, bir ülkede kişi başına düşen yıllık su miktarı 1000 ile 1700 metreküp arasında ise, o ülke su stresi altındadır. Türkiye'de kişi başına düşen su miktarı, yıllık 1350 metreküp olarak hesaplanmıştır. Bu durumda ülkemiz, su stresi altındadır. Bir başka ifade ile Türkiye, su kıtlığına adaydır. Mevcut su kaynaklarımızın etkin bir şekilde kullanılması ve korunması büyük bir önem arz etmektedir.

Ülkemizde 26 su havzası mevcuttur. Bu havzalardan birsi de Konya Kapalı Havzası’dır. Türkiye’nin ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, Konya Kapalı Havzası’nda bulunmaktadır. Ülkemizin tuz ihtiyacının %70’i Tuz Gölü’nden temin edilmektedir. Aynı zamanda biyolojik çeşitlilik bakımından endemik türleri de barındıran Tuz Gölü, Flamingo kolonilerinin konaklamaları ve yumurtalarının kuluçkalanması için elverişli sahalara sahiptir.

Yapılan tespitlere göre; Konya kapalı havzasında, 85 bin adet su kuyusu bulunmaktadır. Bu kuyulardan 62 bini belgesiz olup, kaçak yollarla açılmıştır (www.cdnyis.tarimorman.gov.tr). Üzülerek belirtmek gerekir ki; kuraklık pençesi altındaki Konya kapalı havzasında; Su tüketimi yüksek tarım ürünlerinden olan yonca, mısır, patates ve ayçiçeği ekim alanlarında son yıllarda önemli artışlar görülmektedir. Bu durum, Tuz Gölü’nü besleyen damarların kuruması anlamına gelmektedir. Kuraklık sebebiyle Tuz Gölü’ndeki küçülme, uydu fotoğrafları ile net olarak ortaya konulmuştur.

Bir akademisyen olarak çocuklarımızı ve gençlerimizi su tüketimi ve tasarrufu konusunda bilinçlendirmek amacıyla üç yıldan beri TÜBİTAK tarafından görevlendirilerek MEB’e bağlı okullarda Çevre ve Çevreyi Koruma konusunda Bilim Söyleşileri yapmaktayım. Bu vesileyle gittiğim Karapınar ilçesinde birinci sınıf sulak alan olan Meke Gölü’ne gittim. RAMSAR Sözleşmesi ile Uluslararası Koruma statüsü altında alınan 493 hektarlık Meke Gölü’nün tamamen kuruduğunu üzülerek müşahede ettim.

Bu Pazar günü Karapınar ilçesinde Rahmet-i İlahiyeyi celp etmek maksadıyla yağmur duası yapılacaktır. Elbette yağmursuzluk, yağmur duası ibadetinin vaktidir. Ancak, aydınlık geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın ve gençlerimizin su tasarrufu ve su tüketimi konusundaki alışkanlıklarımız konusunda bilinçlendirilmesi de öğretmenlerimize ve akademisyenlerimize düşen çok önemli bir vazifelerden biri olduğu da unutulmamalıdır.

Önceki ve Sonraki Yazılar