İSTANBUL (AA) – İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı, "ISTAC’ta dava trafiği arttıkça, yurt dışına giden milyonlarca dolarlık dava harcaması Türkiye’de kalıyor." dedi.

Akıncı, ISTAC-Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ortak basın toplantısında ISTAC’ın faaliyetlerine ilişkin bilgiler verdi.

Tahkimin tarafların sözleşmeyle önceden kabul edeceği hakemlik mekanizması anlamına geldiğini anlatan Akıncı, ISTAC’ın İstanbul Finans Merkezi Projesi’nin bir parçası olarak kurulduğunu kaydetti.

Faaliyete başladıkları 25 ayda 15’inci dava aşamasına geldiklerini ifade eden Akıncı, "Şu anda derdest olan (devam eden) davalarımızdan bir tanesi 800 milyon lira mertebesinde. Almanya, Fransa, Orta Doğu ve Afrika’dan ihtilaflar geldi. Bu aşamada haliyle taraflardan birinin Türk olduğu ihtilaflar bize geliyor. En düşük davamız 10 bin liralık." bilgilerini verdi.

Uluslararası tahkimin yarattığı ekonomik ve ticari potansiyelden Türkiye’nin de İstanbul Tahkim Merkezi ile pay almaya başladığını belirten Akıncı, "Bugün en basit ticari dava dahi 4 sene 5 sene sürebiliyor. Halbuki ISTAC kuralları uyarınca yargılamanın 6 ay içinde bitmesi gerekiyor. Bizim uygulamada da biten davalarımızın ortalama süresi 6 ay. Hatta ISTAC Türkiye’ye ilk defa ‘Seri Tahkim’ denilen bir yöntemi getirdi. Özellikle nispeten küçük uyuşmazlıklar için. Üç ay içerisinde karar veriliyor ve bu kararlar nihai ve bağlayıcı. Tıpkı mahkeme kararı gibi ilamlı icra ile icra edilebilecek niteliğe sahip. Hukuk sisteminde en önemli beklentilerden biri adalete zamanında ulaşabilmektir. Bunu da sağlamaya gayret ediyoruz." diye konuştu.

Akıncı, ISTAC’ta uyuşmazlığı çözecek hakemin daima konunun uzmanı olduğunu ifade ederek, bir finans uyuşmazlığına finans uzmanının, inşaat alanındaki uyuşmazlığa inşaat uzmanının, leasing alanındaki uyuşmazlığa leasing uzmanının hakem olarak atandığını söyledi.

ISTAC’ın devlet mahkemelerinin altındaki bütçelerle davaları çözmeye başladığını aktaran Akıncı, tahkim alanının “Ronaldo’su ve Messi’si” olarak görülen ünlü ticari hakemlerin ve tahkim uzmanlarının ISTAC kadrosuna katıldığını söyledi.

-“Dolaylı olarak ICC’ye de destek oluyoruz”

Türkiye’nin Milletlerarası Tahkim Divanı’na (ICC) en fazla dava gönderen ülkelerden biri olduğunu belirten Akıncı, "ICC’de kendi vatandaşları arasında davası olan ülke çok azdır. Ben ICC’de ‘Court’ üyesiyim aynı zamanda. Brezilya vardır benim bildiğim, bir de Türkiye’den çok giderdi. ISTAC bu anlamda bizim uygulamacılarımıza büyük fırsatlar veriyor. ICC’ye en son baktığımda 14 tane dava gitmişti ama şu anda 14 tane bizde dava var. ISTAC aynı zamanda Türkiye’de tahkimin gelişmesi için de önemli çaba gösteriyor. Biz aslında dolaylı olarak ICC’ye de destek oluyoruz, tahkimi anlattığımız için… Muhatabını ikna edemeyen Türk şirket ICC’ye gidiyor." diye konuştu.

Dubai’deki tahkim merkezinin yakın zamanda çok fazla müşteri kaybettiğini anlatan Akıncı, ISTAC’ın sahayı tutmaya başladığını söyledi.

- "Yazılan her ISTAC maddesi, tahkim dünyasında İstanbul için gelecek vadediyor”

"ISTAC’ta dava trafiği arttıkça, yurt dışına giden milyonlarca dolarlık dava harcaması Türkiye’de kalıyor." diyen Akıncı, "Gerek küçük ve orta ölçekli şirketler-KOBİ’lerin, gerekse yerli-yabancı çok ortaklı dev şirketlerin sözleşmelerine yazılan her ISTAC maddesi, tahkim dünyasında İstanbul için gelecek vadediyor." değerlendirmesinde bulundu.

Tahkim giderlerinin yurt dışına gitmeyip Türkiye’de kalması durumunda tahkim yargılama harçları, hakem-bilirkişi ücretleri, konaklama ve ulaşım giderlerinin yabancı ülkeler yerine Türkiye’de kalmasının da sağlandığını ifade eden Akıncı, Türkiye’nin 3. Havalimanı, köprü, otoyol, şehir hastaneleri gibi dünya çapında büyük projelere ev sahipliği yaptığı düşünüldüğünde, muhtemel bir uyuşmazlık halinde açılacak davaların da yüksek miktarlı olmasının beklendiğini hatırlattı.

- "İhale sözleşmelerinden doğacak uyuşmazlıkların ISTAC’ta çözümlenmesinin önü açıldı"

Akıncı, özel hukuk hükümlerine tabi bağımsız bir kurum olan ISTAC’ın 2018 ve sonrasında kamudan iş alabileceğini belirterek, şu bilgileri verdi:

"Kamu İhale Kurumu’nun (KİK) İhale Uygulama Yönetmeliklerinde değişiklik yapılmasına dair düzenlemeler 30 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. Çerçeve Anlaşma, Danışmanlık Hizmet Alımı, Hizmet Alımı, Mal Alımı, Yapım İşleri ihaleleriyle ilgili yönetmeliklerdeki değişikliklerin 20 gün sonra 19 Ocak 2018’de yürürlüğe girmesiyle, ihale sözleşmelerinden doğacak uyuşmazlıkların ISTAC’da çözümlenmesinin önü açıldı."

Tüm baroların ve iş dünyası kuruluşlarının ISTAC’a destek verdiğini anlatan Akıncı, Genç ISTAC paltformlarının genç ticari hakemler yetiştireceğini söyledi.

- "Ticaretin her aşamasında sorunlar ortaya çıkabilir"

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ise, Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak 70 bin ihracatçıyla Türkiye’nin bayrağını Almanya’dan Japonya’ya, ABD’den Çin’e, Irak’tan Brezilya’ya, 250’ye yakın ülke ve bölgede dalgalandırdıklarını belirterek, Türk ürünlerinin beğenildiğini söyledi.

Alın terini akıl teriyle birleştiren ihracatçıların, hem iç ticarette hem de küresel ticarette güçlü bir şekilde yer aldığını ifade eden Büyükekşi, şunları kaydetti:

"Her alanda olduğu gibi, ticarette de anlaşmazlıklar yaşanabilir. Üründe, ödemede, teslimde, yani ticaretin her aşamasında sorunlar ortaya çıkabilir. Firmalarımız için önemli olan, bu anlaşmazlıkların bir an önce çözüme kavuşması. Haklı ile haksızın net bir şekilde ortaya çıkması. Ve adalete giden bu aşamaların hem hız, hem de maliyet açısından en uygun şartlarda çözülmesi. Ülkemizde gerek iş, gerekse ticaret mahkemelerinde çok ciddi bir iş yükü mevcut.

Dünya ticareti hızla gelişirken, ticarete konu hukuki işlemlerde çok daha hızlı bir şekilde çözüm üretmemiz gerekiyor. İşte bu noktadan hareketle, bugün İstanbul Tahkim Merkezi ve TİM olarak aynı masada oturuyoruz."

- "Tahkim Merkezimizin bilinirliğini desteklemeliyiz"

ISTAC’ın firmalara anlatılmasının önemine değinen Büyükekşi, "ISTAC tarafından sunulan tahkim hizmetinin, firmalarımıza ne denli faydalı olacağını ortaya koymalıyız. Gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında, firmalarımızın ISTAC’ı kullanım oranlarını artırarak Tahkim Merkezimizin bilinirliğini desteklemeliyiz. Ticarette, turizmde, lojistikte nasıl ki ülkemizi bir merkez yapmak için çalışıyorsak, tahkim hukukunda da İstanbul’u bölgenin parlayan yıldızı yapmalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.

Büyükekşi, TİM olarak ISTAC’ı hak ettiği konuma ulaştırmak için bilgilendirme toplantıları düzenleyeceklerini belirterek, Türk ihracatçılara yurt dışı merkezler yerine ISTAC’ı kullanmaları konusunda çağrılar yapacaklarını söyledi.

AA