ANKARA (AA) - TUĞÇENUR YILMAZ - Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Irak Çalışmaları Koordinatörü Bilgay Duman, Irak'ta yapılan seçimlere ilişkin, "Bu seçim sonuçları ve seçime katılım oranı, halkın siyasete ve seçimlere olan inancını kaybettiğini gösteriyor." dedi.

Duman, Irak'ta 12 Mayıs'ta gerçekleştirilen genel seçimlerin olası sonuçlarına ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Resmi olmayan seçim sonuçlarının Irak'taki denge açısından farklı unsurları ortaya koyduğunu belirten Duman, 2005'ten bugüne yapılan seçimlerde katılım oranının sürekli düştüğüne dikkati çekti.

Duman, "Bu sonuçlar Irak'taki demokratik süreç açısından pek de olumlu değil. Çünkü yüzde 50'nin altında bir katılım, Irak açısından genel görüntüyü yansıtan bir düzlem değil. Bu seçim sonuçları ve seçime katılım oranı, halkın siyasete ve seçimlere olan inancını kaybettiğini gösteriyor." ifadelerini kullandı.

- "Sadr'ın aldığı sonuç önemli"

Duman, Şii lider Mukteda es-Sadr'ın desteklediği Sairun listesinin seçimin galibi gözükmesinin bir sürpriz olduğuna işaret ederek, "Pek çok vilayette birinci oldular. Şu an açıklanan 10 vilayetin 4'ünde birinci oldu. Diğer vilayetlerde de ikinci. Bu önemli." dedi.

Haşdi Şabi komutanlarından Hadi Amiri liderliğindeki Fetih Koalisyonu'nun da önemli bir seçim sonucu elde ettiğine işaret eden Duman, "Bu, Haşdi Şabi'nin halkın sahadaki desteğinin siyasi desteğe çevirebildiğinin de bir göstergesi olması açısından önemli." değerlendirmesinde bulundu.

Duman, bu seçimlerin terör örgütü DEAŞ'ın işgali sonrası yapılan ilk seçim olduğunu vurgulayarak, "DEAŞ sonrası sürecin olağan dengelerini aslında pek de seçimlerde görmedik. Çünkü özellikle Haydar el İbadi liderliğindeki Nasır listesinin birinci parti çıkması bekleniyordu ama şu an itibariyle açıklanan rakamlara göre İbadi beklenen performansı gösteremedi." diye konuştu.

Eski Irak Başbakanı Nuri el-Maliki'nin oy oranlarında önceki dönemlere göre düşüş yaşadığını ifade eden Duman, Sünnilerin seçimlere dağınık girdiklerini ancak buna rağmen Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Iyad Allavi'nin kurduğu en büyük Sünni koalisyonu olan Vataniyye Koalisyonu'nun nispeten Sünniler açısından bir başarı elde edebildiğini kaydetti.

- İttifaklar söz konusu

Duman, bu seçimin ardından kimsenin tek başına hükümet kuramayacağını kaydederek, "Eskiden Irak'taki siyasi süreci tanımlamak daha kolaydı. Çünkü Şii, Sünni gruplar seçime hep bir arada giriyordu. Bugün hemen hemen hepsi seçimlere dağınık halde girdiler." ifadelerini kullandı.

Seçim sonrası kimin kiminle ittifak yapacağının çok önemli olduğunu vurgulayan Duman, buna Şii lider Mukteda es-Sadr'ın dün sosyal medyada hesabından yaptığı açıklamayı örnek verdi.

Duman, "Sadr, belli işaretler verdi buna ilişkin ve bu işaretler arasında Maliki ve Fetih Koalisyonu yoktu. Eğer Mukteda es-Sadr bu haliyle seçimlerde birinci sırada çıkar ve milletvekili sayısını arttırırsa hükümeti kurma konusunda avantajlı konuma girecek." değerlendirmesinde bulundu.

- Çoğunluk hükümetine doğru

Irak'ta pek çok seçimlerde seçim sonrası koalisyonlar oluşturulduğunu hatırlatan Duman, "Sadr'ın eğer Fetih veya Maliki'ye yakın bir pozisyon izlemezse muhtemelen Abadi ve El-Hekim'le bir koalisyona gitmesi söz konusu olabilir. Tabii bu da tek başına yeterli olmayacak. Hem Sünnilerden hem Kürt gruplardan yanlarına destek almaları gerekiyor." şeklinde konuştu.

Duman, bu seçim sonuçlarının uzun bir siyasi süreci beraberinde getireceği görüşünü savunarak, "Önümüzdeki süreç, Irak'ta artık bir çoğunluk hükümetinin kurulması yönünde bir tavra doğru gidiyor. 2005'ten bu yana hep Ulusal Birlik Hükümetleri kurulmuştu ama bu seçim sonuçları sanırım bu tavrın değişmesini beraberinde getirecek." dedi.

- "Türkmenler yerel seçimlere daha güçlü hazırlanmalı"

Duman, Kerkük'te Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) yaptığı ciddi usulsüzlükler olduğuna dikkati çekerek, Türkmenlerin bu konuda en büyük itirazı yapan taraf olduğunu kaydetti.

Türk Gözlem Misyonu olarak Bağdat ve Kerkük'te gözlemler yaptıklarını kaydeden Duman, "Kerkük'te özellikle Türkmen bölgelerindeki pek çok elektronik oylamanın gerçekleştirilemediğini gördük. Türkmenlerin sandığa gitme konusunda çok daha hevesli olduğunu görmüştük. Bunun yansımasını seçim sonuçlarında göremedik çünkü hileli seçim sonuçları vardı." diye konuştu.

Duman, Türkmenlerin kendi haklarını savunmak adına Kerkük'te gösteriler yaptığını ifade ederek, "Türkmenlerin varlığı için Kerkük seçim sonuçları önemli olacak." dedi.

Türkmenlerin seçimlere son derece umutlu ve birleşik şekilde girdiklerini ifade eden Duman, "Türkmenler ilk kez tek liste ile seçimlere katıldılar. Çok büyük beklentileri vardı ancak yapılan hile Türkmenlerin bu umudunu nispeten baltaladı. Ama Türkmenler umudunu koruyor." değerlendirmesinde bulundu.

Duman, bu siyasi sürecin Türkmenlerin temsiliyetinin artması konusunda çok önemli olduğunu belirterek, "Türkmenlerin bundan sonra yapması gereken, yerel seçimlere daha güçlü hazırlanmak. Çünkü bu bir test oldu Türkmenler için. Türkmenler seçime birlikte girdiklerinde nasıl güçlü olduklarını, halkın nasıl destek verdiğini gördüler." diye konuştu.

- "Irak, zorlu bir sürece giriyor"

Çeşitli Kürt gruplar arasında da çekişmeler olduğunu kaydeden Duman, "Süleymaniye merkezli özellikle seçim sonuçlarına ilişkin itirazlar var. Kürtler arasında da çok ciddi sıkıntılar var ki Goran (Değişim) Hareketi'nin merkezi silahlı kişiler tarafından da saldırıya uğradı. Bu, bir çatışmayı da beraberinde getiriyor." açıklamasında bulundu.

Duman, 30 Eylül'de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) ve 22 Aralık'ta Irak'ta yerel seçimler olacağını belirterek, "Bu seçim sonuçlarıyla Irak, çok zorlu bir sürece giriyor diye düşünüyorum." ifadelerini kullandı.

Seçim sonuçlarının Türkiye-Irak ilişkilerinde büyük bir değişim yaratmayacağını ifade eden Duman, "Türkiye, hangi taraf hükümeti kurarsa kursun iyi ilişkilerin korunması ve geliştirilmesi konusunda adım atacaktır. Türkiye, Irak'a toprak bütünlüğü ve siyasi birliği konusunda her türlü desteği verecek." şeklinde konuştu.

AA