LONDRA (AA) - İNCİ GÜNDAĞ / TUĞÇENUR YILMAZ - İngiltere'de muhalefet milletvekilleri, Filistin topraklarında bir İsrail "vatanı" oluşturulmasını öngören Balfour Deklarasyonu'nun 100. yılı kapsamında hükümete "Filistin devletini tanı" çağrısında bulundu.

İngiltere Başbakanı Theresa May ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, deklarasyonun 100. yıl dönümü etkinlikleri çerçevesinde Rothschild ailesinin baronu Lord Jacob Rothschild'ın bu akşam Londra'da vereceği yemeğe katılacak.

Yemeğe Rothschild'in yanı sıra Balfour ailesinin bugünkü temsilcisi Roderick Balfour da ev sahipliği yapacak.

İşçi Partisinin lideri Jeremy Corbyn'un daveti geri çevirmesinin ardından yemekte ana muhalefet partisini Gölge Dışişleri Bakanı Emily Thornberry temsil edecek.

Thornberry, AA muhabirine yaptığı açıklamada uluslararası toplumun ve ülkesinin geleceğe dair ortak bir görevi olduğunu ifade ederek, "İleriye bakmamız gerekiyor ve ileriye giden tek yol da yaşanabilir ve güvenli bir İsrail devletinin yanında yaşanabilir ve güvenli bir Filistin devleti olmasıdır." dedi.

Balfour Deklarasyonu'nun kendisine İngiliz siyasetçilerin Ortadoğu'ya ilişkin politikalarını açıkça belirttiklerinde kelimelerin ne kadar fark yaratabileceğini hatırlattığını söyleyen Thornberry, "Önemli olan, verilen sözü tam olarak yerine getirmemiz, bunda bir rolümüz olmasıdır. Sahneden öylece bir anda çıkılamaz. Düzgün şekilde iki devletli çözümünün sağlanması bakımından elimizden gelen her şeyi yapma sorumluluğu altındayız." diye konuştu.

Başbakan May liderliğindeki Muhafazakar hükümetin Filistin devletini tanıyacağını belirttiğini ancak bunu ne zaman yapacağını açıklamadığını hatırlatan Thornberry, "Biz de '(Filistin devletini) Balfour'un 100'. yıl dönümünde tanıyın' diyoruz. Filistin'i tanımalıyız. Eğer bu hükümet tanımayacaksa bir sonraki İşçi Partili hükümet tanıyacak." ifadelerini kullandı.

- "Filistin devletinin koşulsuz şartsız tanınması gerekiyor"

Muhalefetteki Liberal Demokrat Partiden Milletvekili Tom Brake de partinin yıllık kongresinde "Filistin devletinin koşulsuz şartsız tanınması gerektiği" kararını aldıklarını anımsatarak "Yapılması gereken en doğru şey bu. Nasıl İsraillilerin bir devlete sahip olma hakkı varsa Filistinlilerin de bir devlete sahip olma hakkı var." dedi.

Muhalefet partilerinin Muhafazakar Partiden birkaç milletvekilinin de desteğini alarak hükümete Filistin devletini tanıması için baskı yapması gerektiğini belirten Brake, "Ancak korkarım şu anda hükümet bunu barış sürecindeki ilerleme ve Hamas ile ilgili bazı meselelere bağlasa da ortada temel bir prensip var. O da Filistinlilerin devlet kurma hakkı. Bu, partiler arasında anlaşarak toplu bir şekilde, hükümetin kabul etmesini sağlamaya çalışacağımız yeni bir başlangıç olmalı." diye konuştu.

Hükümetin Filistin devletinin tanınması konusunda geçen yıllara nazaran daha farklı bir tutum benimsediğini dile getiren Brake, yine de yönetimin azınlık hükümeti olması bakımından bu konuda umutlu olunması gerektiğini söyleyerek "Meclis, birkaç yıl önce ezici bir çoğunlukla Filistin devletinin tanınması yönünde bir oylama gerçekleştirmişti. Çünkü hükümet buna karşı çıkacak yeterli çoğunluğa hakim olamamıştı." örneğini verdi.

İngilizlerin Balfour Deklarasyonu’nda verdiği sözü tutmadığının altını çizen Brake, "Filistinlilerin kutlayacak hiçbir şeyi yok. Onlar, İngilizler tarafından kandırıldı. 100 yıl önce verdiğimiz sözün diğer yarısını hala gerçekleştiremedik. Bu yüzden tarihi bağlarımızı kullanıp Filistinlilere 100 yıl önce tutacağımızı söylediğimiz sözümüzü yerine getirmeye odaklanmamız gerekiyor." çağrısında bulundu.

Brake ayrıca, İngiltere Başbakanı May’in Balfour Deklarasyonu'nun yıl dönümü kapsamında İsrailli mevkidaşı Netanyahu ile bir araya geleceği yemekte ilgili protokol kurallarının uygulanmasının normal olduğunu ancak kullanılacak dilde dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.

- Londra'da tarihi yemek

İngiltere Başbakanı Theresa May, geçen hafta yaptığı açıklamada "İsrail devletinin kurulmasında sahip olduğumuz rolden dolayı gurur duyuyoruz ve kesinlikle deklarasyonun 100. yılını gururla kutlayacağız." demişti.

Bu kapsamda, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da May'in davetlisi olarak bugün Londra'da hükümet yetkilileriyle temaslarda bulunacak akşam da Jacob Rothschild'ın vereceği yemeğe katılacak.

- Balfour Deklarasyonu

İngiltere, 2 Kasım 1917'deki Balfour Deklarasyonu ile Filistin topraklarında bir İsrail "vatanı" oluşturulmasını öngören projeye açıktan destek veren ilk büyük devlet olmuştu.

Dönemin Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour, bu desteği siyonist kampanyanın önemli figürlerinden Lord Walter Rothschild'e yazdığı mektupla ilan etmişti. Deklarasyon, İsrail devletinin kurulmasına giden süreçte en önemli kilometre taşı olarak görülüyor.

Tarihe "Balfour Deklarasyonu" olarak geçen 67 kelimelik mektupta Filistin topraklarında İsrail "vatanı" oluşturulmasına verilen desteğin yanı sıra bölgedeki mevcut halkın haklarına zarar gelmemesinin sağlanacağı da taahhüt ediliyordu.

AA