İSTANBUL (AA) - GÜÇ GÖNEL SAĞIROĞLU - Romanların Yoğun Olarak Yaşadığı Yerlerde Sosyal İçermenin Desteklenmesi Operasyonu (SİROMA) Projesi kapsamında yapılan bir anket çalışması, Roman vatandaşlar arasında halen okuma yazma bilmeyen nüfusun oldukça yüksek, yüksekokuldan mezun olma oranlarının ise çok düşük olduğunu gösterdi.

Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti destekleriyle Roman vatandaşlara yönelik SİROMA Projesi kapsamındaki sağlık anketi tamamlandı. Romanların sağlık durumları ve sağlık hizmetlerini kullanma oranlarının saptanması amacıyla yapılan ankette, projenin yürütüldüğü 12 ildeki Roman mahallerinde yaşayan, 2 bin 807 Roman vatandaşına sorular yöneltildi.

Anket çalışmasını yürüten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hilal Özcebe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 74 mahallede gerçekleştirilen anket çalışmasında, 43 de mahalle liderinin görüşünün alındığını dile getirdi.

Çalışma kapsamında, 18 yaş üstü bin 347 erkek ve bin 459 kadına soru yöneltildiğini anlatan Özcebe, sağlık amaçlı yapılmış olmasına rağmen ankette Roman vatandaşların eğitim düzeyleriyle ilgili önemli verilere ulaştıklarının altını çizdi. Özcebe, "Roman kadınlarının yüzde 32,9'u, erkeklerin ise yüzde 13,4'ü okuryazar değil. Bu çok önemsenecek bir rakam." dedi.

Anket çalışmasına göre, sadece okuryazar olanların oranının ise erkeklerde yüzde 17,9, kadınlarda ise yüzde 24,5 olduğuna değinen Özcebe, bu kişilerin ilkokula başlamış ancak bitirememiş olduklarının altını çizdi. Yüksekokul bitirme oranının ise Roman vatandaşlar arasında çok düşük olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özcebe, şöyle konuştu:

"Yüksekokul ve üzeri mezunu Roman vatandaşların oranı erkeklerde yüzde 1,5, kadınlarda ise 0,1. Yani bizim örneklemimizde bin Roman kadınından sadece birisi yüksekokul mezunu çıktı. Kadın ve erkeklerin ortalaması da binde 8. Bu rakam, gerçekten önemli. Sağlık alanındaki sorunları çözebilmek için öncelikle eğitim alanındaki eşitsizliği azaltmak gerekiyor."

- "Hem kız hem de erkek çocuklar evlendiriliyor"

Prof. Dr. Hilal Özcebe, Roman vatandaşlar arasında evlilik yaşının da çok düşük olduğunu bildirdi. Ankete katılanlar arasında evlilik yaş ortalamasının erkeklerde 20, kadınlarda 17 çıktığını belirten Özcebe, en küçük yaşta evlendirilen bireyler olarak bakıldığında ise bu rakamın kadınlarda 12'ye, erkeklerde 13'e kadar düştüğünün altını çizdi.

Roman vatandaşlar arasında sadece kadınların değil, erkeklerin de erken evlendirildiğini ifade eden Prof. Dr. Özcebe, erken yaşta okuldan kopan çocukların yetişkinler tarafından evliliğe yönlendirildiğini anlattı.

- "Sigara kullanımı oldukça yoğun"

Roman vatandaşlar arasında sigara kullanımının da oldukça yoğun olduğuna değinen Özcebe, şunları söyledi:

"Toplamda ankete katılan Roman vatandaşların yüzde 48,7'si sigara içiyor. Bu da her iki Roman'dan birisinin sigara içtiğini gösteriyor. Türkiye'de bu ortalama yüzde 30'lar seviyesinde. Erkeklerde sigara içme oranı yüzde 52,9, kadınlarda yüzde 44,9. Sigara içmede kadınların Türkiye ortalaması yüzde 13 civarında. Dolayısıyla Roman kadınlar arasında sigara içme oranı oldukça yüksek. Sigaraya başlama yaşı ortalaması da 16. Ancak 10 yaşından önce sigara içmeye başladığını söyleyen erişkinler de var."

Roman vatandaşların yaşam koşullarının mutlaka iyileştirilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Özcebe, sağlık okuryazarlığının artırılabilmesi için de temel eğitim konusundaki eşitsizliklerin giderilmesinin önemine işaret etti. İşsizlik nedeniyle Roman vatandaşların sağlık güvencesinde sıkıntı yaşadıklarını anlatan Özcebe, ayrıca sigara, alkol ve madde bağımlılığı konusunda da çalışma yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.

AA