İSTANBUL (AA) - İBRAHİM HALİL ÇEKİCİ - Özel bir havayolu şirketinde kaptan pilot olarak çalışan Sergun Özmen, havacılık ve mühendislik tecrübelerini kullanarak pilotlar ile hava trafik kontrolörleri arasında sesli yerine anlık yazılı haberleşme imkanı sağlayan proje geliştirdi.

Özmen'in, patentini aldığı ve dünyada ilk olduğunu belirttiği "ATMACA" (Air Traffic Management and Communication Application-Hava Trafiği Yönetimi ve İletişim Uygulaması) projesinin prototip tanıtımının gelecek aylarda yapılması planlanıyor.

Hava trafik kontrolörleri ile pilotlar arasındaki mevcut ses tabanlı iletişimin yerine, mesaj tabanlı veri iletişiminin kullanılmasına imkan sağlaması öngörülen projenin, tüm irtifalarda hava trafiğinin daha etkin ve güvenli yönetilmesi, bilgi akışının ve paylaşımının daha hızlı ve güvenli olması, uçaklar ve havacılık alanında faaliyet gösteren birimler arasında etkin haberleşme yöntemlerinin geliştirilmesi gibi günümüz sivil havacılık haberleşmesinin temel ihtiyaçlarına cevap vermesi hedefleniyor.

Mevcut ses tabanlı sistemlerin, uçuş̧ güvenliğini tehlikeye atabilecek aksan farklılıkları ve teknolojiden kaynaklanan ses bozulmaları sebebiyle talimatların yanlış anlaşılabilmesi, ayrıca arazi yapısına bağlı olarak haberleşme bağlantısının sık kopabilmesi durumlarından hareketle geliştirilen sistemin kullanılması durumunda bunların önüne geçilmesi amaçlanıyor.

- "Proje ilgili çevrelerce heyecanla karşılandı"

Sergun Özmen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, uzun yıllar mühendis olarak yurt dışında birçok alanda kullanılan haberleşme projelerinde görev yaptığını, daha sonra pilotaj eğitimini tamamlayarak 2008 yılında özel bir havayolu şirketinde pilot olarak göreve başladığını söyledi.

Özmen, havacılık ve mühendislik tecrübelerini birleştirdiği proje fikrinin 2010 yılında ortaya çıktığını kaydetti.

Yazılım Sanayiciler Derneğinden (YASAD) manevi destek aldıklarını belirten Özmen, 12 danışman hizmeti ve onların yönlendirmesiyle TÜBITAK 1512 kapsamında 100 bin lira girişimci desteği verildiğini, devamında da Teknopark İstanbul'un proje için yer tahsisi sağladığını anlattı.

Özmen, prototip geliştirme ve test çalışmalarının yaklaşık 1,5 yıl önce tamamlandığını aktararak, prototipin dünya tanıtımını gelecek aylarda yapmayı planladıklarını bildirdi.

Yeni nesil hava trafik yönetim sistemi olan projenin, konuyu paylaştığı çevrelerce heyecanla karşılandığını dile getiren Özmen, projenin yaklaşımı itibarıyla da dünyada bir "ilk" olduğunu aktardı.

Özmen, konuşmasını söyle sürdürdü:

"Proje, pilotlar ile hava trafik kontrolörleri arasındaki sesli haberleşmenin yerine mesajla haberleşme getiriyor. Uçuşların dijital ortamda hava trafik kontrolörleri arasında yönetilmesine olanak veriyor ve tüm uçuş haberleşmesi kayıt altına alınıyor. Uçakların anlık olarak havayolu şirketi tarafından izlenmesi, her daim irtibata geçilebilmesi ve havayolunun kendi uçuşlarını reaktif yerine proaktif olarak yönetilmesi kabiliyetini kazandırıyor."

Özmen, projenin, mesaj tabanlı bir yönetim sistemi olarak Ar-Ge firmalarını cesaretlendirdiğini, artan hava trafiğinin daha efektif yönetilmesi için Avrupa ve Amerika havacılık otoritelerinin de yeni bir çözüm arayışı içinde olduğunu anlattı.

Mevcut sistemde, telsiz konuşmalarında uçuş güvenliğini tehlikeye atabilecek yanlış anlaşılmaların yaşanabildiğine, dağlık bölgelerde ve kötü hava şartlarında bağlantının kopabildiğine dikkati çeken Özmen, "Havacılık ve haberleşme tecrübemi birleştirerek uçuş görevi sırasında karşılaştığım sorunlara bir çözüm olması amacıyla bu sistemi geliştirdim. Proje içinde şu anda sadece iki uygulamamız var. RABBITLIGHTS diye adlandırdığımız uygulama; hava trafik yönetimine ilişkin olduğu için kullanıcıları hava trafik kontrolörleri ve pilotlar. LIGHTHOUSE diye adlandırdığımız uygulama; havayolu şirketlerinin operasyon yönetimine ilişkin olduğu için kullanıcıları havayolu çalışanları ve pilotlardır." ifadelerini kullandı.

- "Proje Amsterdam'da uluslararası arenada görücüye çıktı"

Özmen, ATMACA'nın, Amsterdam’da düzenlenen ITEA 3 organizasyonu kapsamında uluslararası arenada görücüye çıktığını aktararak, konuşmasını şöyle tamamladı:

"Toplam 43 ülkeden oluşan ve geleceğin teknolojilerinin akademisyenler ve üst düzey Ar-Ge firması yöneticileri tarafından değerlendirildiği, her seferinde 100'den fazla projenin katıldığı bir organizasyonda ilk 5'e kalarak jüri karşısına çıkma şansı elde ettik. Bu başarıya ulaşmak benim için çok anlamlı çünkü karşılaştığım her türlü zorluğa rağmen ATMACA'yı uluslararası arenada sunma ve tanıtma fırsatı buldum. Artık Airbus ve Boeing gibi firmaların radarında ve gelecekte ATMACA'yı hakkettiği yerde göreceğime inancım daha da güçlendi."

AA