GAZZE (AA) - NUR EBU IYŞE - İsrail'in 13 yıldır aralıksız şekilde abluka uyguladığı Gazze Şeridi'nde binlerce Filistinli işçi, ekonomistlerin "felaket" olarak nitelendirdiği şartlarda hayat mücadelesi veriyor.

Hükümete bağlı kurumlar ile insan hakları örgütlerinin verilerine göre, 2018'in sonlarında Gazze Şeridi'ndeki işsizlik oranı yüzde 52, yoksulluk oranı ise yüzde 80'i aşıyor.

Ekonomistler, bölgedeki işsizlik oranındaki bu artışın belli başlı nedenlere dayandığını ifade ediyor. İsrail'in Gazze'de 2006 yılından bu yana uyguladığı kuşatmanın bu nedenlerin başında yer aldığını kaydeden uzmanlar, ayrıca Filistinli gruplar arasında yaşanan anlaşmazlıklar ve Ramallah yönetiminin Gazze'deki memurlara yönelik uygulamaları da işsizlik oranının artışındaki etkenlerden olduğunu belirtiyor.

- Gazze'deki işsizlik oranındaki artış

Gazze Sanayi ve Ticaret Odası Halkla İlişkiler Müdürü Mahir et-Tabba, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nün Gazze'de ekonomik çöküşün gölgesinde geçtiğini belirtti.

İşsizlik oranının artması ve iş imkanlarının kısıtlı olması nedeniyle Gazze'deki işçilerin durumunun trajik olduğunu söyleyen Tabba, "Üniversite mezunlarının yüzde 78'i işsiz durumda. Bu daha önce benzeri görülmemiş bir oran. Bu şartlar devam ederse bizi güvencesi olmayan bir gelecek bekliyor." dedi.

Tabba, bu çöküşün temel nedeni olan ablukanın bölgedeki ekonomi faaliyetlerinde ciddi bir düşüşe yol açtığını belirterek, "Temel neden ablukanın yanı sıra bölgede kalkınma projelerinin olmaması, Filistin'deki iç anlaşmazlıkların yansımaları, Filistin yönetiminin Gazze'deki çalışanlara yönelik cezai uygulamaların da ekonomik çöküşün nedenleri arasında yer alıyor." ifadelerini kullandı.

Ablukanın gölgesinde bir gelişmenin imkansız olduğunu dile getiren Tabba, bölgedeki ekonomik gerilemenin önüne geçmek için ablukanın tamamen kaldırılması ve fabrikaların serbest şekilde çalışmasının sağlanması gerektiğini aktardı.

- Yağmalanan işçi hakları

Gazze'deki Filistinli İşçiler Sendikası Başkanı Sami el-Amasi, zor şartlar altında iş bulanların da haklarının açık şekilde ihlal edildiğini söyledi.

Amasi, Gazze hükümetinin başlattığı geçici istihdam projeleri kapsamında işe alınanların maaşlarının, asgari ücret olan yaklaşık bin 450 şekeli (yaklaşık 400 dolar) bile karşılamadığını ücretlerinin 600 ila bin şekel arasında değiştiğini kaydetti.

İş verenlerin, işsizlik durumundan faydalandığını belirten Amasi, "İşçi, düşük ücret karşılığında iki kat güç ve zaman harcıyor. Kovulma riski nedeniyle iş verene herhangi bir şikayette bulunulamıyor. Gün sonunda bu iş fırsatını bekleyen binlerce kişi var." diye konuştu.

- Eğitim ve işsizliğin yönetilmesi

Amasi, Gazze'deki yönetim sisteminin, işsizlik oranlarının düşürülmesi çerçevesinde öğrencilerin, piyasadaki ihtiyaca göre yönlendirmesi gerektiğini söyledi.

Ailelerinin üniversitede eğitim gören çocukları için 4-5 sene büyük meblağlar harcadığına dikkati çekerek, şunları söyledi:

"Üniversiteden mezun olan gençler, kısıtlı iş imkanı gölgesinde maişetlerini sağlayacak profesyonel iş aramaya koyuluyor. Birkaç kere savaşa maruz kalan bölgede tüm sektörlerde çalışacak profesyonellere ve işçilere ihtiyaç duyuluyor. Bu da hükümeti, öğrencilere kendi uzmanlık alanlarını seçme ve şartlarını belirleme konusunda rehberlik etmesi için önemli bir tutum belirlemesi gerektiğine işaret ediyor."

Amasi ayrıca Gazze'de geçici iş imkanları sağlayan uluslararası kurumların, halk üzerinde "uyuşturucu" etkisi yapmayı hedeflediğini vurguladı.

Bu kurumların herhangi bir kalkınma planını gözetmediğini, Gazze'nin "ne öldürür ne güldürür" bir seviyede kalmasını istediklerini öne süren Amasi, "Gazze'deki ekonomik durumun bu hal üzere kalmasını hedefleyen uluslararası sistematik bir plan var." dedi.

Amasi, Gazze'ye gelen paranın, işçileri istihdam etmek için küçük projeler başlatılması için kullanılsa, bölge ekonomisinin daha iyi olacağını aktardı.

- Gazzeli işsiz gençler

Çalıştığı kıyafet dükkanının müşterisi olmadığı için kapandığını ve kendisinin de işsiz kaldığını söyleyen Gazzeli 24 yaşındaki Hatem Şaban, yeni iş arayışlarının da başarısız olduğunu aktardı.

Şaban, iş bulamayan bazı arkadaşlarının yaşam koşulları nedeniyle neredeyse dilenci olduğunu belirtti.

Ezher Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu Ubeyde Muhammed (28) ise halihazırda kahvehane, lokanta gibi yerlerde bulduğu işi yaptığını kaydetti.

"Mezun olduğum bölüme uygun bir iş bulamadım, kafeterya ya da restoranlarda garsonluk yapıyorum." diyen Muhammed, kendisi gibi pek çok arkadaşının eğitimine uygun bir çalışma fırsatı yakalayamadığını, üniversitede ilerlemenin ise çok nadir bir durum olduğunu söyledi.

- Filistin'deki işsizlik ve yoksulluk bilançosu

Filistin Merkezî İstatistik Bürosu raporuna göre, Batı Şeria ve Gazze'de 2017 yılında yüzde 28 olan işsizlik oranı 2018'de yüzde 31'e yükseldi.

Batı Şeria'da işsizlik oranın yüzde 18 olduğu aktarılan rapora Gazze'deki veriler şöyle yansıdı:

"Gazze'deki işsizlik oranı 2018'de yüzde 52'ye ulaştı. Gazze Şeridi'ndeki 19 ila 29 yaşlarındaki genç nüfusun yüzde 69'u, üniversite mezunlarının ise yüzde 78'i işsiz durumda."

Raporda Gazze Şeridi'nde 254 bin kişinin işsiz olduğu ifade edilirken; bölgenin güneyindeki Han Yunus ilindeki işsizlik oranı, yüzde 58, Deyr Belah'ta yüzde 57, Gazze'de ise yüzde 48.