TALİNN (AA) - ŞERİFE ÇETİN- Avrupa Birliği'nin (AB) dijitalleşme alanında öncü ülkesi Estonya, dijital ortamda olası tehdit ve saldırılara karşı farklı ülkelerde "dijital büyükelçilikler" kurmaya hazırlanıyor.

Estonya'da kamu hizmetlerinin yüzde 99'u internet ortamında gerçekleştirilebiliyor. Dijitalleşme serüvenine 2005 yılında başlayan ve ciddi ilerleme kaydeden ülkeye, zaman zaman "e-Stonia" olarak hitap ediliyor.

Tüm işlemlerin elektronik ortama taşınması sonucu kamu hizmetlerine ilişkin bürokratik kağıt dolaşımının hemen hemen ortadan kalktığı Estonya, bu nedenle siber alandaki tehdit ve saldırılara karşı daha savunmasız bir hale geliyor. Olası bir saldırı karşısında işlemlerin "kağıt izinin" olmaması, ülke yetkililerini bu alanda daha fazla önlem almaya itiyor.

AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Estonya hükümetinin Ulusal Dijital Danışmanı Marten Kaevats, Estonya'nın dijitalleşme alanında geri adım atmasının mümkün olmadığını, bu nedenle ek önlemler almak gerektiğini belirtti.

- "Estonya fiziksel toprağı olmadan var olabilecek"

Estonya'nın ilk "dijital büyükelçiliği"nin 1 Ocak'ta Lüksemburg'da açılacağını belirten Kaevats, "kritik veritabanlarının" bu büyükelçilikte yedekleneceğini açıkladı.

Kaevats, Estonya'nın Rusya'nın komşusu olduğunu hatırlatarak, bu nedenle kritik veritabanlarını ülkenin doğusuna yedeklemenin askeri olarak mantıklı olmayacağını düşündükleri için farklı ülkelere yöneldiklerini kaydetti.

Acil durumda, tehdit algılandığında ya da teknik bir sorun oluştuğunda Lüksemburg'daki veritabanına geçiş yapabileceklerini aktaran Kaevats, bunun önemli bir güvenlik adımı olduğuna dikkati çekti.

Kaevats, dünyada ilk kez böyle bir girişim yapan ülkenin Estonya olduğunu Lüksemburg'un yanı sıra Avustralya ve ABD dahil yeni dijital büyükelçiliklerin 2020 yılında kurulması için başka ülkelerle irtibatta olduklarını söyledi.

Ülkedeki tüm işlemlerin dijital ortama taşınmasıyla "kağıt izini" 2008 yılında yitirdiklerini söyleyen Kaevats, "İşlemlerin tümü dijital olduğu için teorik olarak Estonya, toprağı olmadan da varlığını sürdürebilen bir ülke olabilir." dedi.

Kaevats, "Tüm verilerin güvenli yerlerde yedeklenerek güvence altına alınması, Estonya'nın bekası ve egemenliği için şart." vurgusunu yaptı.

- "Rus tehdidini göz ardı etmiyoruz"

Rus tehdidinin Estonya hükümetini ek önlemler almaya itip itmediğinin sorulması üzerine Kaevats, 2007'de Estonya'nın Rusya tarafından düzenlenen bir siber saldırıya maruz kaldığını hatırlattı.

Kaevats, "Rus siber tehdidini deneyimledik. Rus tehdidi ek önlem almamızın tek nedeni olmasa da bu ihtimali göz ardı etmiyoruz." açıklamasında bulundu.

Estonya'nın dijital büyükelçiliklerin inşa edilmesi yoluyla güvenlik önlemlerini kuvvetlendirerek "caydırıcılığı" arttıracağını belirten Kaevats, "Güvenlik sistemini çok güçlü hale getirirseniz, caydırıcılığınız o kadar artar ki hasmane tutumu olan herhangi bir ülke saldırı girişiminde bulunmaktan kaçınır. Estonya işgal edilse dahi veritabanını koruyarak işlerliğini sürdürebilir." değerlendirmesinde bulundu.

- "AB dijitalleşme konusunda geride kaldı"

Estonya'nın AB Konseyi başkanlığı döneminde dijitalleşme konusunda önemli girişimleri bulunduğunu anlatan Kaevats, "AB dijitalleşme konusunda bazı alanlarda geride kaldı. Estonya'da dijitalleşme alanında 15 yıldır var olan bir takım uygulamalar halen AB ülkelerinde yok." diye konuştu.

Kaevats, AB'de halen dijital ortamda güvenli kimlik kartları ve verilerin serbest dolaşımının sağlanamadığını bildirdi.

AB vatandaşlarının "merkezi hükümetlerine güvenmediğine" işaret eden Kaevats, dijitalleşme alanında gelişme kaydetmek için güven artırıcı önlemlerin alınması gerektiğini söyledi.

Kaevats, "AB'nin dijitalleşme çağında rekabet edebilen bir aktör olması için atması gereken birçok adım var." uyarısında bulundu.

- Avrupa'nın dijital üssü

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD), "Geleceğin Bilim Adamları Nereden" listesinde Almanya'dan sonra ikinci sırada yer alan Estonya, geçen ağustosta da "Estcoint" diye isimlendirdiği dijital para birimine geçeceğini duyurmuştu.

Estonya aynı zamanda, İstanbul'da 20-23 Ekim'de 5'incisi düzenlenen 140 ülkeden 18 binden fazla girişimcinin başvurduğu sadece 100’ünün katılmaya hak kazandığı Start-Up İstanbul Zirvesi'nin de ana sponsorluğunu üstlenmişti.

Kuzey Avrupa’nın dijital üssü olarak da bilinen Estonya, dijitalleşme kararıyla e-oturum sistemini de devreye soktu. Sistem sayesinde, Estonya'ya hiç gitmeden internetten oturum izni alınarak 15 dakikada şirket kurulabilirken, şirketin tüm ticari ve yasal faaliyetleri online olarak yönetilebiliyor.

Vergilendirme noktasında girişimcilere büyük kolaylık sağlayan ülke, 2016 Uluslararası Vergi Rekabet Endeksi'ndeki puanıyla da en üst sırada yer alıyor.

AA