Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 1 134

 Larende Caddesi üzerinde yer alan Sahip Ata Hanigahı, yoldan geçerken bile tüm dikkatleri üzerine çeken bir görüntüsü çarpıyor gözlere. Girişi ayrı bir mükemmellik taşıyan taş işlemelerinin yanında içerisinde bulundurduğu tarihi hazineleriyle de ayır bir önem taşıyan Sahip Ata Hanigahi hem yakın tarihimize hemde Selçuklu tarihine ışık tutuyor.  Selçuklu Beylikler döneminde gezginlerin ve yoksul dervişlerin misafir edildikleri yer olan hanigaha Sahip Ata Külliyesi’nde de yer verilmiştir. Hanigahın girişi normal ölçülerde bir kapıdır. Arkasında koridor şeklinde bir geçit ve kapalı avlu durumunda divanhaneye geçilir.

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 2 234

 Bu bölüm külliyenin en yüksek ve en kütlevi yapısıdır. Orta mekânı örten aydınlık fenerli bu kubbe pandantifli olup, Selçuklu eserleri arasında az görülen bir yüksekliğe sahiptir. İçerisinde bir de mihrabın olduğu güney sofasının iki yanında da birer derviş hücresine yer verilmiştir.

 

 

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 3 334

Konya Tarihine yolculuk

Adeta tarihi bir yolculuk serüvenini sonun bu Hanigah içerisindeki malzemelerle de Konya tarihini anlatıyor. Anadolu’ya özgü kilimleri, Kur’an ve dini el yazma eserleri, Cami Alemleri gibi büyük değer taşıyan müze günümüzde halen ücretsiz olarak misafirlerini bekliyor.

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 4 434

 Hanigah büyük merkezlerde yer alan ve genellikle şeyhin, pîrin türbesi bulunan geniş programlı tarikat yapılarına denir. Eşik anlamına da gelen “Hanigah” Farsça’dan gelen bir kelime olup, bir yüceltme ve onurlandırma ifadesi olarak kullanılmıştır.

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 5 534

 İlahi kelimesi ile birlikte kullanıldığında “Allah’ın Katı” şeklinde bir mana kazanır. Hanigahlar birer dergâhtırlar. Sahip Ata Hanigahı plan olarak 13. yüzyılın bilinen Selçuklu tekke ve Hanigahları arasında en büyüğü ve simetriği olandır. Mimarı belli olmayan bu abidevi eserin Merv ve Tirmiz bölgelerindeki 11’inci ve 13’üncü  yüzyıllara ait merkezi kubbeli ve aksiyal eyvanlı Orta Asya evleri ile yakın benzerliği oldukça dikkat çekicidir. 

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 6 634

Yapım tarihi doğuda yer alan taç kapının kapı açıklığı üzerindeki dilimli kemer içerisinde yer alan dokuz satırlık inşa kitabesinden anlaşılmaktadır. Hanigaha doğudaki klasik Selçuklu taç kapısından girilmektedir. Taç kapının iki yanında dükkânlara yer verilmiştir. Üçü kuzeyinde, ikisi güneyinde olmak üzere beş dükkânın bu cephe üzerinde yer almasıyla cephedeki simetriyi bozulmuştur. Yapı tamamen incelendiğinde, tıpkı bir Rönesans yapısı gibi oldukça simetriktir. Dolayısıyla dükkânlardan kuzeyde yer alan üçüncü dükkân, kanımızca sonradan eklenmiştir.

 

 

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 7 734

HANİGAH İÇİNDEKİ TÜRBE

Türbe, külliye tasarımında caminin güney duvarına bitişik konumdadır ve cami ile Hanigah arasında yer alır. Türbeye, caminin güney duvarındaki hacet penceresinin yan tarafındaki küçük bir açıklıkla, türbenin batı duvarındaki bahçeye açılan bir kapı ve Hanigahın kuzeydoğusundaki bir holde yer alan bir kapıyla da giriş sağlanır. Türbe, ilkin Sahip Ata’nın iki oğlu Taceddin Hüseyin ve Nasreddin Hasan’ın, Akşehir Kozağaçta, Karamanoğlu Mehmet Bey’le yapılan savaş sonucu şehit düşmesi üzerine 1277–1278 yıllarında inşa edilmiştir.

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 8 834

 Daha sonra Sahip Ata burayı aile kabristanına çevirmek isteyince eski türbenin temelleri üzerine 1283 yılında bugünkü türbe inşa edilmiştir. Bu yapım tarihi, kubbenin oturduğu kemerin iç yüzündeki ayet kuşağının bitiminde yazmaktadır. Burada “Şu mübarek imaret 682 (1283 M.) senesi Muharreminin iptidasında tecdit edildi” ifadesi yazılıdır ( Önder 1962: 91). Türbe dikdörtgen bir alanı kaplamaktadır. Sivri kemerli bir atkıyla kare bir mekân oluşturularak üzeri kubbe ile kapatılmıştır. Yapı malzemesi olarak tuğla kullanılmış; kemer açıklıklarının kenarlarında kes - me taş kullanılmıştır. 

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 9 934

Lahitlerin olduğu kare alan kubbeli olup kubbeye geçiş Türk üçgenleri ile oluş- turulmuştur. Kenarda kalan dar hol şeklindeki alan tonozla kapatılmıştır. İç mekânın aydınlatılması batıdaki kapının üzerindeki bir pencere, güneyde yer alan hacet penceresi ve onun üzerinde yer alan sivri kemerli pencere, caminin güney duvarındaki hacet penceresi ve tonozlu koridor şeklinde kalan alanın duvarında ki kare bir pencere ve onun üstünde yer alan sıralı dört küçük pencere ile sağlanmıştır. 

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 10 1034

Türbe iki katlıdır ve alt kısımda cenazelik kısmı yer almaktadır. Üç metre aşağısı ise bir kapı- dan girilen tonozla mekânı oluşturmaktadır. Bu mekânın üstünde ziyaretgâh vardır Servet R. Çolak – Memleket

Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 11 1134
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 12 1234
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 13 1334
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 14 1434
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 15 1534
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 16 1634
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 17 1734
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 18 1834
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 19 1934
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 20 2034
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 21 2134
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 22 2234
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 23 2334
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 24 2434
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 25 2534
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 26 2634
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 27 2734
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 28 2834
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 29 2934
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 30 3034
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 31 3134
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 32 3234
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 33 3334
Eski bir Külliye, Sahip Ata Hanigahı 34 3434