İZMİR (AA) - TOLGA ALBAY - Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, yeni teşvik sistemi henüz yasalaşmadan konu hakkında görüştükleri bir teknoloji devinin 2 ülkede yapmayı planladığı yatırımları durdurduğunu belirterek, "Türkiye'ye getirmek için konuştuğumuz yatırımların toplam rakamı da 8 milyar dolar civarı. Enerji ve sağlık sektöründe teknolojiler üreten bir kuruluştan bahsediyoruz. Bu ve buna benzer Türkiye'ye doğru büyük bir yönelimin olduğunu hep beraber göreceğiz." dedi.

Zeybekci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, teşvik sistemleri konusunda Japonya, Almanya ve Güney Kore gibi ülkelerin uyguladığı modellerin incelendiğini, enerji, hammadde ve teknoloji ana başlıklarında stratejik ürünlerde, belirlenmiş sektörlerde, kapasitelerde ve yerlerde özel destek sistemleri kurguladıklarını söyledi.

Her bir firma için ayrı dizayn edilen teşviklerin uygulamaya sokulacağını, vergi, stopaj, sigorta primi, enerji maliyetlerinin sabitlenmesi gibi desteklerin yanında demiryolu, otoyol ve liman gibi altyapılarının yapılması, üst düzey uzman personel için ücret desteği verilmesi, arazinin ücretsiz verilmesi, faiz desteği sağlanması gibi yenilikçi desteklerin de yelpaze içine alındığını anlatan Zeybekci, belirledikleri sektörlerde "teşviklerde sınır tanımayacaklarını" kaydetti.

Zeybekci, firmalara desteğin ötesinde ortaklık da teklif edebileceklerini, en fazla yüzde 49 Hazine ortaklığının önerilebileceğini ifade ederek, şirketlerin yönetimine karışmayacaklarını ancak 5 yıl sonunda bu hissenin şirkete satılacağını, almak istememesi halinde borsa yoluyla satışa sunulabileceğini dile getirdi.

Metalurji, petrokimya, savunma sanayi, ilaç sanayi, sağlık teknolojileri, yenilenebilir enerji teknolojileri, teknik tarım, savunma gibi sektörlerde uygulanacak modelin Türkiye için bir ilk olacağına işaret eden Zeybekci, "Başbakanımızın başkanlığındaki bir çalışmayla Türkiye için gerekli olduğuna inandığımız alanlar için bunu uygulayacağız. 'Ben yatırım yapacağım' diye gelenlere değil, 'Türkiye olarak biz şu alanlarda, şu sektörlerde, şu kapasitelerde yatırım planlıyoruz, yatırım istiyoruz' diyeceğiz. İsteyen yatırımcılarla oturup konuşacağız." dedi.

- Eximbank dünyaya açılıyor

İhracat destekleriyle ilgili gelecek günlerde çok farklı desteklerin olacağını, özellikle finansmanla ilgili Eximbank'ın kaynak ve imkanlarının katlanarak artacağını kaydeden Zeybekci, Eximbank kaynaklarına ulaşma konusunda teminat konusunu bir sorun olmaktan çıkaracaklarına değindi.

Mevcut uygulamada Eximbank’ın kullandıracağı krediye yüzde 100 teminat istediğini, yeni sistemle bu oranın sıfıra kadar çekileceğini dile getiren Zeybekci, “Eximbank, güvendiği, inandığı, değerlendirmesini, derecelendirmesini yaptığı şirketlere gerektiğinde sıfır teminat, gerektiğinde yüzde 25, 50, 75 teminatlarla kredi verebilme imkanına kavuşacak." diye konuştu.

Teminat sorunu nedeniyle kredi kulanamayan küçük ihracatçı için ise "İhracat Kredi Garanti Fonu" oluşturulacağını anlatan Zeybekci, Eximbank'ın artık Türkiye dışındaki ülkelerdeki proje ve alımları da destekler pozisyona geleceğini belirtti.

Almanya'nın Hermes, ABD'nin Exim kredilerine benzer bir sistemin kurgulanacağına işaret eden Zeybekci, şöyle konuştu:

“Eximbank, ilk defa yurt dışında Türk ürünü satın alan firmalara da destek olmaya başlayacak. Diyelim ki bir İspanyol firmasının Türkiye'den yapmış olduğu 1 milyar dolarlık alımla ilgili, 'gel sen bu alımını devam ettir, ben de sana bununla ilgili uygun faizlerle kredi vereyim' diyeceğiz. Afrika'da un fabrikası veya başka bir teknoloji fabrikasına Türk makinalarını alması şartıyla destekler vereceğiz. Oralardaki satın alıcıların Türkiye'den ithalat yapanların aldıkları ürünlerin sigorta edilmesiyle ilgili sıkıntı yaşanırsa Eximbank'a diyoruz ki sigortala bunu. Zararın olursa Hazine olarak sana şu kadarlık kısmına kadar garanti ediyoruz."

Benzer desteklerin müteahhitlik projelerine de sağlanacağını, özellikle Afrika ülkelerindeki altyapı yatırımlarının Eximbank tarafından finanse edilebileceğini anlatan Zeybekci, Türk firmalarınca yapılması şartını içeren bu projelerin işletim planını da yaptıktan sonra uluslararası piyasada satışa sunabileceklerini kaydetti.

- "Müjdeler vereceğiz"

Türkiye Varlık ve Yatırım Fonu'nun da bu süreçte etkili bir role sahip olacağına işaret eden Zeybekci, fonun kaynakları ve denetimine ilişkin eleştirilerle ilgili ise "Çok yanlış düşünüyorlar. Denetim, kaynak ve imkanlar itibarıyla çok yanlış düşünüyorlar. Türkiye Varlık ve Yatırım Fonu, uluslararası denetime tabi, Türkiye'nin kredibilitesi, prestiji ve markasıyla doğrudan yurt dışından imkan ve kaynakları temin edebilecek bir yapı üzerine bina edildi. İlgili kanun komisyondan geçti, parlamentodan da geçtikten sonra uygulamaları itibarıyla ne demek istediğimizi bir iki ay içinde her şeyiyle göstereceğiz." ifadelerini kullandı.

- Türkiye dış yatırımcılara anlatılıyor

Darbe girişimi sonrası Türkiye'nin dış yatırımcılara daha iyi anlatılması için başlattıkları programlara gelecek hafta Hollanda ve İtalya ile devam edeceklerini belirten Zeybekci, 26 ülkeyi ziyaret edeceklerini, 16 ülkede büyük kampanyalar başlattıklarını dile getirdi.

- Dünya teknoloji devinden 8 milyar dolarlık yatırım

Yeni teşvik sistemini bu ziyaretlerde de anlatma fırsatı bulacaklarını dile getiren Zeybekci, şunları söyledi:

"Bunlar sonbaharda tüm dünyaya anlatmamız gereken şeyler. Önümüzdeki günlerde bununla ilgili güzel müjdeler vereceğiz. Geçen hafta İstanbul'daydık. Dünyanın teknoloji devlerinden bir tanesinin yöneticisine teşvikleri anlattığımızda 2 ülkede yapmayı düşündükleri tüm yatırımları durdurdu. Türkiye'ye getirmek için konuştuğumuz yatırımların toplam rakamı da 8 milyar dolar civarı. Enerji ve sağlık sektöründe teknolojiler üreten bir kuruluştan bahsediyoruz. Bu ve buna benzer Türkiye'ye doğru büyük bir yönelimin olduğunu hep beraber göreceğiz. Bizim ihtiyaç uyduğumuz yerli teknolojiyi geliştirmek, teknoloji transfer etmek."

AA