İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN MUTLU - Küresel piyasalarda ilk yarıda ekonomik kararları olumsuz etkileyebilecek güçte birçok jeopolitik ve siyasi gelişme yaşanırken, yatırımcıların riskleri fırsata dönüştürmesi sonucu dünya borsalarının değeri 2018 sonuna göre 7,6 trilyon dolar artarak 82 trilyon doları aştı.

ABD ile Çin arasında ticaret müzakerelerine dair haber akışının gündemden düşmediği ilk yarıda, korumacılık eğilimi endişeleri, Brexit belirsizliği, küresel büyüme hızının yavaşlaması, dünya çapında ekonomik göstergelerin zayıflaması ve jeopolitik riskler piyasalara yön veren gelişmeler olarak öne çıktı.

Tüm bunlar sonucunda yatırımcılar riskli varlıklardan kaçarken, tahvil piyasalarında getiri eğrilerinin terse döndüğü görüldü. Merkez bankaları tarafında ise ABD Merkez Bankası (Fed) ile Avrupa Merkez Bankası (ECB) başta olmak üzere, birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede faizlerde düşüş sinyali verilerek genişlemeci politikalara geri dönüşün ilk adımları atıldı.

Ekonomik kararları olumsuz etkileyebilecek güçte gösterilen jeopolitik ve siyasi gelişmelere rağmen, pay piyasaları tarafında yatırımcıların riskleri fırsata dönüştürmesi sonucu iştahın yüksek kaldığı dikkati çekti.

Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) verilerine göre, 2018 sonunda 74 trilyon 666 milyar 992 milyon dolar olan dünya borsalarının değeri, ilk yarıda 82 trilyon 253 milyar 289 milyon dolara ulaştı. Söz konusu süreçte dünya borsalarının değeri yüzde 10,2 artarken, bu da 7 trilyon 586 milyar 407 milyon dolarlık değerlenmeye işaret etti.

Piyasa değerine bölgesel bazlı bakıldığında, ilk yarıda en iyi performansı Amerika bölgesindeki borsalar gösterdi. Amerika bölgesinde bulunan borsalarının değeri ilk yarıda 2018 sonuna göre yüzde 14,4 artarak 34 trilyon 206 milyar 92 milyon dolardan, 39 trilyon 132 milyar 34 milyon dolara ulaştı.

Bu dönemde, Avrupa, Afrika ve Orta Doğu bölgesindeki borsalarda piyasa değeri yüzde 12,3 artarak 16 trilyon 565,5 milyar dolardan, 18 trilyon 608,6 milyar dolara yükseldi.

Asya ve Pasifik borsalarının piyasa değeri ise yüzde 2,6'lık artışla 23 trilyon 895,3 milyar dolardan 24 trilyon 512,6 milyar dolara çıktı.

- Piyasa değerini en hızlı artıran borsa İran

Dünya borsaları arasında ilk yarıda piyasa değeri en hızlı artan borsa İran'da Fara borsası oldu. Fara borsasının piyasa değeri ilk yarıda yüzde 60 artarak 26 milyar 912 milyon dolardan, 43 milyar 70 milyon dolara ulaştı. Piyasa değeri artışında Fara borsasını yüzde 53,8'lik artışla yine İran'da Tehran borsası izledi. Bu artış sonucu Tehran borsasının piyasa değeri ilk yarı sonunda 220 milyar 754 milyon dolara yükseldi.

Söz konusu dönemde piyasa değeri en çok gerileyen borsa ise yüzde 11,5'lik kayıpla Ukrayna borsası oldu. Ukrayna borsasının Aralık 2018'de 4 milyar 415 milyon dolar düzeyinde bulunan piyasa değeri, ilk yarıda 3 milyar 908 milyon dolara düştü.

Piyasa değeri kaybında Ukrayna'yı yüzde 11,4 ile Lübnan'da Beyrut borsası takip etti.

Borsa İstanbul'un piyasa değeri ise ilk yarıda yüzde 1,4'lük azalışla 149,3 milyar dolardan 147,2 milyar dolara geriledi.

- Dünyanın en büyüğü New York borsası

Dünya borsaları arasında en büyük piyasa değerine sahip New York Borsası, ilk yarıda da yerini korudu. Geçen yıl sonunda 20 trilyon 679,5 milyar dolarlık büyüklüğe sahip olan New York Borsası, ilk yarıda büyüklüğünü yüzde 17,2 artırarak 24 trilyon 230,8 milyar dolara taşıdı.

Bu dönemde Nasdaq OMX ise piyasa değerini yüzde 19,5 yükselterek 11,7 trilyon dolara taşıdı. Piyasa değeri büyüklüğü açısından dünya borsaları arasında üçüncülüğe 5,6 trilyon dolar ile Japan Exchange Group yerleşti.

WFE verilerine göre, dünya borsalarının geçen yıl sonu ve ilk yarı itibarıyla piyasa değeri (milyon dolar) ve değişim oranı (%) şöyle: