ANKARA (AA) - MEHMET TOSUN - Eski Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek, 5 Şubat 1993'te geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybeden eski bakanlardan Adnan Kahveci'ye ilişkin, "Son derece dürüst birisiydi. Hatta bir bakan arkadaşını dürüstlük uğruna harcadı. Bir bakan rüşvet alıyormuş, tuzak kurdular ve kendi bakan arkadaşı hapse girdi. Dürüstlüğü edilgen değil, etken dürüstlüktü." dedi.

Zeybek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ismini Anavatan Partisi'nde milletvekili olmadan önce duyduğu Kahveci'nin, eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın meşhur bir danışmanı olduğunu belirtti.

TBMM'ye girdikleri 1987 seçimlerinde milletvekili listesinde ülkücülerin, Adalet Partililerin, solcuların bulunduğunu ifade eden Zeybek, "Adnan Kahveci neli? Onu bilmiyoruz ve hiçbir zaman da bilmedim. Yani bu Adnan Kahveci ne? Milliyetçi mi, ülkücü mü, sosyalist mi, liberal mi? Çünkü özüne özgü bir kişilik. Bir kategoriye koymak mümkün değil. Değişik bir insan." diye konuştu.

Kahveci'nin, "Ben, kimsenin özel işine bakmam, bana gelmeyin. Ben, size balık tutmayı öğretirim, balık vermem." diyerek bir siyasetçiden farklı davrandığını anlatan Zeybek, şunları söyledi:

"Biz kendi aramızda 'Bu çocuk siyaset bilmiyor, bunu biri uyarsın, böyle siyaset mi olur?' dedik. Biz hepimiz siyaseti biliyoruz ya... Ama sonraki dönemde baktık ki o siyaseti hepimizden iyi biliyormuş. 1991 seçimlerinde Mesut Bey onu ikinci sıraya koydu. O da Özal'ın baskısıyla. Yine kendisinin icat ettiği bir tercihli seçim vardı. Yani sıralamayı bozan tercihler yapabiliyordu oy verenler. Türkiye çapında herkesten çok oy aldı, rekor kırdı. Yani kendisi ikinciyken bire çıktı. Biz, o zaman tanıdıkça sevdik. Bir üstün zeka. Üniversiteye giriş döneminin birincisi. Üretken, buluşçu bir zekası vardı Adnan Bey'in. Öyle çok dindar falan görünmezdi, ben onun öyle namaza gittiğini, çok dindar konuştuğunu falan hatırlamıyorum ama bir gün Meclis'te yanıma geldi, 'bir şey anlatacağım' dedi. 'İstanbul'un yüksek bir tepesine 30 kilometre uzaktan görülebilecek camdan bir cami yapma projesi'ni dile getirdi."

Zeybek, Kahveci'nin projelerinden birisinin de İstanbul Boğaziçi'nde tarihi olanlar dışında sonradan yapılan binaların tamamının yıkılıp, çok güzel bir planlamayla, gökdelenler ve ağaçların bulunduğu bir şehir oluşturmak olduğunu vurguladı.

- "Gerektiğinde Özal'a karşı çıkardı"

Kültür Bakanı olduğu dönemde tiyatro ve sinemaya büyük paralar aktardığını dile getiren Zeybek, bunları yaparken o dönem Maliye Bakanlığı yapan Adnan Kahveci'nin büyük rolünün olduğuna dikkati çekti.

Kahveci'nin insanların sevdiği bir kişi olduğunun altını çizen Zeybek, "Son derece dürüst birisiydi. Hatta bir bakan arkadaşını dürüstlük uğruna harcadı. Bir bakan rüşvet alıyormuş, tuzak kurdular ve kendi bakan arkadaşı hapse girdi. Dürüstlüğü edilgen değil, etken dürüstlüktü. Mücadele eden bir insandı, alçak gönüllü yaşardı. Bakan olduğu dönemde bile kendi jipiyle dağdaki semtleri dolaşırdı tek başına. Çeker bir kahvenin önüne, sohbetler yapardı." dedi.

Zeybek, Kahveci'nin eşine yemek yaptırarak gazetecileri evinde ağırladığını, Belçika fıkralarını "Temel bir gün..." diye tercüme ederek basın mensuplarına anlattığını da aktardı.

"Yürekli ve cesur bir insan" olarak tanımladığı Kahveci'nin gerektiğinde Özal'a da karşı çıktığını belirten Zeybek, Özal'ın da buna izin verdiğini ifade etti.

- "Soru işareti koyabiliriz"

Zeybek, Kahveci'nin ölümüne yol açan kazaya ilişkin "Soru işareti koyabiliriz ama gerçeği bilmem." değerlendirmesini yaptı.

Kazadan kurtulan Kahveci'nin çocuğunun "annemle babam tartışıyorlardı" dediğini aktaran Zeybek, "Bunu da değerlendirmek lazım. Netice itibarıyla Adnan ne kadar ABD'de okumuş olsa da üstün zekalı olsa da Karadenizlidir. Bizim Karadenizliler de kızdıkları zaman iyi kızarlar." diye konuştu.

- Eski Bakan Şükrü Yürür

Eski Sanayi ve Ticaret Bakanı Şükrü Yürür de Kahveci ile 1980'de İçişleri Bakanlığı danışmanıyken tanıştığını söyledi.

Kahveci'nin isminin Anavatan Partisi'nin kuruluşunda yer aldığını belirten Yürür, "1983'te Adnan da ben de milletvekili olduk. Ankara'da biz Meclis'te görev aldık, Adnan, Başbakanın yakın çevresinde görev aldı. Adnan Bey'in parlamento içerisinde çok az arkadaşı oldu. Çünkü kendisini tamamen Özal'ın birinci halkasına vermişti." dedi.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yaptığı dönemde Kahveci ile ilişkilerinin geliştiğini ifade eden Yürür, şöyle konuştu:

"Rahmetli Turgut Özal, Adnan Kahveci'ye güvenirdi. Adnan son derece prensip sahibi, tutarlı, kendi üstüne layık olmayan işe karışmayan bir insandı. Kimseyle fazla samimiyet kurmayan enteresan bir yapısı vardı. Bu dönem içerisinde Meclis'te gördüğüm Adnan, kimsenin almak istemediği görevleri alan bir adamdı. O dönemde Tunceli ve Hakkari milletvekili yoktu. İki vilayetin milletvekili olarak Adnan görev almıştı. O iki vilayete gider, gelir, oradaki hadiselerle ilgilenir, insanlara yardımcı olmaya çalışırdı. Bu zaman dilimi içerisinde kendisiyle arkadaşlığımız, dostluğumuz arttı."

- "Şüphelerim var ama..."

Başbakan Yıldırım Akbulut ile gittikleri Gümüşhane'de, Kahveci ile dağlarda yürüyüş yaptıklarını anlatan Yürür, "O dönemde Adnan bana son derece entelektüel bir görüntü verdi. Niye? Çünkü yöreyi gördüğümüz insanlara ince ince sorarak, ince ince notlar alıyordu." diye konuştu.

Yürür, şunları kaydetti:

"Adnan Kahveci tanıştığımız dönemde şahsi menfaatle ilgisi olmayan, aldığı görevlerle ilgili olan, ciddi bir milletvekili arkadaşımızdı. Rahmetli Özal bu vesileyle onu çok severdi. Kahveci yaptığı işlerden dolayı tenkit alsa da onu Özal daima göğüslerdi. Kendisi tutarlı, çalışkan, iyi yetişmiş bir arkadaştı. Bir özelliği vardı, o özelliği de burnunun dikine gitmeyi severdi. Bu kazada da çevresinden edindiğim bilgiye göre, yola konmuş 'geçmeyiniz' işaretleri varmış, o 'ne olacak, geçeriz' demiş ve kazaya sebep oldu. İyi yetişmiş bir vatan evladıydı. Arkadaşlar nezdinde sevenden çok sevmeyen de vardı. Çünkü öyle arkadaşlara yüz göz olmazdı ama Adnan bu ülke için faydalı, iyi yetişmiş, iyi eğitim almış bir insandı."

Şükrü Yürür, Kahveci'nin yaptığı kazanın bir suikast olma ihtimaline ilişkin, "Suikast ihtimali görüyorum dersem yalan söylerim. Çünkü bu bir kanaat belirtmesi. 'Görmüyorum' dersem, noksan kalır. Benim de şüphelerim var ama nedir bilemiyorum. Çünkü Adnan bu arada kimin kuyruğuna bastı da üzerine sıçrandı onu bilemiyorum. Biz ailecek görüşmezdik. Adnan kimseyle ailecek görüşmezdi zaten, kendi kapalı devresi içerisindeydi." dedi.