ANKARA (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Myanmar hükümetine, BM Bağımsız Soruşturma Mekanizması ile işbirliği yapma çağrısında bulundu.

Bachelet, BM Cenevre Ofisinde başlayan İnsan Hakları Konseyinin (İHK) 42'nci oturumunun açılışında yaptığı konuşmada, "Myanmar hükümetini, hem ülkenin demokratik geçiş sürecini sağlamlaştırmak hem de adaleti sağlamak için kurulan uluslararası mekanizma ile iş birliği yapmaya çağırıyorum." dedi.

Myanmar'da ordunun işlediği öldürmeler ve cinsel şiddet dahil "korkunç ihlallerin" bir milyon civarında Arakanlı Müslümanı ülkesinden etmesinden bu yana iki yıl geçtiğini hatırlatan Bachelet, Arakan eyaletinin şimdi de eyalette özerklik talebiyle son aylarda silahlı eylemler düzenleyen Budist Arakan Ordusu örgütü ile Myanmar ordusu (Tatmadaw) arasındaki çatışmalara sahne olduğunu ifade etti.

Eyaletteki çatışmaların Arakanlı Müslümanların yanı sıra etnik toplulukları da etkilediğine işaret eden Bachelet, söz konusu durumun hem mültecilerin hem de ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin topraklarına geri dönmesini daha da zor hale getirdiğine dikkati çekti.

Bachelet, ülkede Şan ve Kaçin eyaletlerindeki çatışmaların da halkın yerinden olmasına ve acı çekmesine yol açtığını ve barış sürecini baltaladığını söyledi.

Bachelet, BM İnsan Hakları Konseyince geçen yıl eylülde "Myanmar'da 2011'den beri işlenen en ciddi uluslararası suçların ve uluslararası hukuk ihlallerinin kanıtlarını toplamak, birleştirmek, muhafaza ve analiz etmek" göreviyle kurulan Bağımsız Soruşturma Mekanizmasının, geçen ay BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından faaliyete geçtiğinin duyurulduğunu aktardı.

- "Suç işleyenlere hesap sorulması için çalışacağız"

Myanmar Bağımsız Araştırma Mekanizması Başkanı Nicholas Koumjian, mekanizmanın Myanmar'daki tüm silahlı taraflara "izliyoruz ve suç işleyenlere hesap sorulması için çalışacağız" mesajını vererek suçun önüne geçeceği değerlendirmesinde bulundu.

Koumjian oturumda yaptığı konuşmada, "Mekanizma, kişilerin ciddi uluslararası suçlardan sorumlu olup olmadığına ilişkin kanıtları toplamaya ve analiz etmeye çalışacak." dedi.

Myanmar ordusu, ocakta 13 polisin öldüğü, 9 polisin yaralandığı saldırıdan sonra Budist Arakan Ordusunu terörist örgüt ilan etmişti.

Eyalette son dönemde örgüt üyeleri ve askerler arasında çıkan çatışmalar nedeniyle 30 binden fazla Budist sivilin yerlerinden olduğu ifade ediliyor.

Uluslararası Af Örgütü tarafından mayıs ayında yayımlanan bir raporda, Myanmar ordusu, Arakan eyaletinde düzenlediği yeni askeri operasyonlarla savaş suçları ve insan hakları ihlalleri işlemekle itham edilmişti.

- "Myanmar ordusu soykırım niyetiyle sistematik cinsel şiddet uyguladı"

BM Myanmar Uluslararası Bağımsız Araştırma Misyonunun geçen ay yayınlanan bir raporunda, Myanmar ordusunun, soykırım niyetiyle kadın, erkek, çocuk ve trans bireylere sistematik şekilde tecavüz, toplu tecavüz ve cinsel şiddet uyguladığı bildirilmişti.

Tecavüz ve cinsel şiddet kurbanı yüzlerce kişiyle görüşerek hazırlanan rapor, Myanmar ordusunun Arakanlılar ve diğer etnik gruplara karşı ''soykırım niyetiyle'' işlediği suçları ortaya koymuştu.

Myanmar ordusunun, cinsel şiddeti etnik azınlıkları korkutmak ve cezalandırmak için kullandığı belirtilen raporda, ordunun Arakan eyaleti başta olmak üzere Kaçin ve Şan eyaletlerinde soykırım niyeti taşıyan suçlar işlediği ifade edilmişti.

- Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik

Arakan'da 2012'de Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar çıkmış, olaylarda çoğu Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmişti.

Arakan'daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017'de düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet eylemleri başlatmıştı.

BM'ye göre, Ağustos 2017'den sonra Arakan'daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş'e sığınanların sayısı 900 bine ulaştı.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.

Bangladeş, ülkedeki Arakanlı mültecilerin yurtlarına dönüşü için Myanmar ile vardığı anlaşmayı uygulamaktan vazgeçerken, uluslararası medya ve yardım kuruluşlarının Arakan bölgesine girişini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti ise Arakanlı Müslümanların dönüşlerine ilişkin verdiği sözleri yerine getirmedi.

BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

İnsan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanların güvenli ortam sağlanmadan Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik girişimine yol açacağı endişesini taşıyor.