TBMM (AA) - Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, 15 Temmuz'daki darbe girişimine ilişkin, "Bu olağanüstü durum karşısında Bakanlığımız ilk andan itibaren harekete geçerek şehit yakınlarının ve gazilerimizin durumunu yakından takip etmiş, acil ihtiyaçların karşılanması için toplam 13 milyon 665 bin lira kaynak kullanılmıştır." dedi.

Bakan Kaya, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının 2017 yılı bütçelerine ilişkin yaptığı sunumda, kadının toplumsal statüsünün güçlendirilmesi, kadına karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi, kadına yönelik şiddet ve istismarın ortadan kaldırılmasının bakanlığın kadın politikalarının temelini oluşturduğunu ifade etti.

AK Parti hükümetleri döneminde anayasa ve yasa düzeyinde önemli düzenlemeler gerçekleştirildiğinin altını çizen Kaya, 2016-2020 yıllarını kapsayan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı'nın hazırlandığını aktardı.

Kaya, plan kapsamında mevzuat düzenlemeleri, farkındalık yaratma, zihniyet dönüşümü, şiddet mağdurlarının güçlendirilmesi, sağlık hizmetlerinin düzenlenmesi ve uygulanması gibi alanlarda iyileştirmelerin gerçekleştirilemesinin hedeflendiğini kaydetti.

- 463 bin er ve erbaşa eğitim verildi

Bakan Kaya, 7 gün 24 saat esasına göre çalışan Şiddeti Önleme ve İzleme Merkezlerinin (ŞÖNİM) 2016 Ekim ayı itibarıyla 49 ilde hizmet verdiğini kaydetti.

2002'de 170 kişilik kapasite ile faaliyet gösteren 8 kadın konukevi bulunduğunu belirten Kaya, hali hazırda Bakanlık çatısı altında 101 kadın konukevinin toplam 2 bin 657 kişilik kapasite ile hizmet verdiğini söyledi.

Kaya, bu kurumların yanı sıra sivil toplum kuruluşlarına ait 4 ve yerel yönetimlere bağlı 32 konukevi bulunduğunu belirterek, toplamda 137 konukevinin 3 bin 443 kapasite ile şiddet mağdurları ve beraberindeki çocuklara hizmet verdiğini aktardı.

Kadın-erkek fırsat eşitliğinin sağlanması ve kadına yönelik şiddetin önlenmesine yönelik farkındalık ve bilinç düzeyinin artırılması amacı eğitim faaliyetlerine devam ettiklerini belirten Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Eğitim çalışmaları İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı iş birliğinde yürütülmektedir. Gerçekleştirdiğimiz eğitim çalışmaları ile 71 bin polis, 65 bin sağlık personeli, 47 bin 600 din görevlisine eğitim programları gerçekleştirilmiştir. Milli Savunma Bakanlığı ile yaptığımız iş birliği ile 34 bin 200 Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ile 463 bin 700 er ve erbaşa ulaşılmıştır. Bu kapsamda eğitimlerimiz 2017 yılında da artarak devam edecektir."

- "Kadınların İlerlemesi İçin Eylem Planı" kabul edildi

Kaya, Türkiye'de 2005-2015 döneminde, 2 milyon 950 bin yeni kadın istihdam edilerek kadın istihdam oranının 2015'te yüzde 27.5’e çıkarıldığını aktararak, 10. Kalkınma Planı kapsamında kadınların istihdam oranının yüzde 31’e, işgücüne katılım oranının 2018 sonunda yüzde 34,9'a, 2023'de ise yüzde 41'e yükseltilmesinin hedeflendiğini ifade etti.

İş ve aile yaşamının uyumlaştırılmasına yönelik yasal düzenlemelerin yanı sıra kadınların kalkınmadaki rollerinin dünyada daha ileri bir düzeye taşınması için de çalışmalar yürütüldüğüne değinen Kaya, "İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkelerin Kalkınmasında Kadınların Rolü Altıncı Bakanlar Konferansı'nda 'Kadınların İlerlemesi İçin Eylem Planı' kabul edilmiştir. Konferansta Sayın Cumhurbaşkanımızın önerisiyle gündeme gelen Kadın Konseyi'nin tüm heyetlerin desteğiyle kurulmasına karar verilmiş olup, konferans kapsamında İslam ülkeleri arasında dayanışmanın güçlendirilmesini de vurgulayan İstanbul Deklarasyonu ilan edilmiştir." dedi.

- 481 bin engelli yakınına "evde bakım" desteği

Engelli vatandaşların hayatın her alanında yer almalarını sağlamak ve toplumsal hayata katılımlarının önündeki engelleri kaldırmak için "hak temelli" bir bakış açısı ile hizmetlerini sürdürdüklerini ifade eden Kaya, Türkiye'nin BM Engelli Hakları Sözleşmesini ilk imzalayan ülkeler arasında bulunduğuna dikkati çekti.

Kaya, engelli vatandaşlara yönelik bin 500 maddelik "engelliler hukuku"nun oluşturulduğunu, engelliler için kamuya açık her türlü yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları gibi sosyal ve kültürel altyapı alanları ile binaların erişilebilir hale getirilmesinin zorunlu olduğunu hatırlatarak, Erişilebilirlik Destek Projeleri ile son 5 yılda, yerel yönetimlere ve kamu kurumlarına yaklaşık 25 milyon lira ödenek aktarıldığını bildirdi.

Ailesi yanında bakımı mümkün olmayan engellilerin insan onuruna yakışır şekilde kuruluşlarda bakımının gerçekleştirildiğini söyleyen Kaya, şunları kaydetti:

"Engelli ve yaşlılara yönelik hizmetler, ülke genelindeki 93 Yatılı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, 161 Özel Bakım Merkezi, 6 Gündüzlü Aile Danışma ve Rehabilitasyon Merkezi, 140 Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, 41 Yaşlı Yaşamevi ile belediyeler, dernekler, vakıflar, azınlıklar ve özel kuruluşlara ait 227 huzurevinde yürütülmektedir. Bakanlığımıza bağlı huzurevlerinde 12 bin 682 yaşlıya, Yaşlı Yaşam Evlerinde 154 yaşlıya, belediyeler, dernekler, vakıflar, azınlıklar ve özel huzurevlerinde ise 11 bin 254 yaşlıya hizmet verilmektedir."

Kaya, özel bakım merkezlerinde kalan engelliler için de bakanlık tarafından maddi destek verildiğini hatırlatarak, "Her engelli birey için ödenmekte olan bakım ücreti, 2 bin 14 liradan 2 bin 504 liraya yükseltilmiştir. Evde bakım uygulaması kapsamında ise 2016 yılı Eylül sonu itibarıyla evde bakım hizmeti için 481 bin 228 engelli yakınına 3 milyar 725 milyon 216 bin lira ödeme yapılmıştır." dedi.

Ekim ayı itibarıyla 31 ev tipi Engelsiz Yaşam Merkezinde engellilere hizmet verildiğini aktaran Kaya, önümüzdeki dönemde 3 Engelsiz Yaşam Merkezinin daha hizmete girmesinin planlandığını ayrıca hali hazırda faaliyet gösteren 125 Umut Evi'ne ilave olarak, 2016 sonuna kadar 10 Umut Evi'nin daha hizmete alınacağını bildirdi.

Kaya, "2017 yılı içinde 19 ilave yatılı kuruluş daha hizmete alınarak ülke genelinde toplam 112 kuruluşa, kuruluş kapasitesi ise 8 bin 708’e çıkarılacaktır. 135 olan Umut Evi Sayısı 52 ilave ile 187'ye ulaşacaktır. 11 bin 777 olan Özel Bakım Merkezinde bakılan engelli sayısı 13 bin 200 olacaktır. 2017 yılı içinde evde bakım hizmetinden yararlanan engelli sayısının 496 bin olması öngörülmektedir." ifadelerini kullandı.

- 48 bin 963 engelli kamuda istihdam edildi

Bakan Kaya, ortalama yaşam süresi artarken, azalan doğurganlık oranıyla birlikte Türkiye nüfusunun yaşlandığına vurgu yaparak, Türkiye'de 65 yaş ve üzeri nüfusun tüm nüfusa oranının 2015 yılı sonu itibarıyla yüzde 8.2’ye ulaştığını, bu oranın 2023 yılında yüzde 10,2'ye ve 2050 yılında da yüzde 20.8'ye ulaşmasının beklendiğini aktardı.

Yaşlanan nüfusun ihtiyaçlarına uygun hizmetlerin planlanmasına yönelik politikalar üretildiğini dile getiren Kaya, bu kapsamda yaşlılara yönelik ihtisaslaşmış kurumlara öncelik verildiğini, yaşlıların sosyal çevrelerinden kopartılmadan aile ortamında korunması, desteklenmesi ve evde bakımlarının sağlanması amacıyla Yaşlı Destek Programı'nın (YADES) hayata geçirildiğini belirtti.

Kaya, Türkiye genelinde yaşlılar, engelliler, gaziler, şehit yakınları ve vazife malullerine ücretsiz seyahat uygulamasının başlatıldığını hatırlatarak, bu kapsamda 2016'nın ilk 9 ayında özel halk otobüslerine toplam 102 milyon 255 bin lira destek ödemesi gerçekleştirildiğini bildirdi.

Engelli vatandaşların istihdamına yönelik güncel verileri de paylaşan Kaya, "2002 yılında 5 bin 777 olan engelli memur sayısı, 2016 yılında 43 bin 151’e ulaşmıştır. Ağustos ayında yapılan 5 bin 812 kişinin atamasıyla bu sayı 48 bin 963 olmuştur. Kamuda ve özel sektörde istihdam edilen engelli işçi sayısı 2002 yılı sonunda 45 bin 621 iken bu rakam 2016 yılı Nisan ayı itibarıyla 98 bin 879’a yükselmiştir." diye konuştu.

- 15 Temmuz'un şehit yakınları ve gazileri için 13 milyon liralık kaynak

Şehit yakınları ve gazilere hizmeti büyük bir şeref olarak kabul ettiklerini ve şehitlerin emanetine sahip çıkmaya çalıştıklarını vurgulayan Kaya, Türkiye'nin 15 Temmuz akşamı tarihte hiç görülmemiş örgütlü ve silahlı bir saldırıyla karşı karşıya kaldığını anımsattı.

Türk halkının o gece Çanakkale’de, Dumlupınar’da olduğu gibi tanklara, silahlara göğsünü siper ettiğini ve bu hayasızca akını durdurduğunu dile getiren Kaya, "O kanlı gecede verdiğimiz 246 şehidin hatırası yüreğimizdeki sıcaklığını koruyor. 2 bin 194 gazimizden bir kısmının tedavileri hala devam ediyor. Onların hatırasına layık olmak için var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz. Bu olağanüstü durum karşısında Bakanlığımız ilk andan itibaren harekete geçerek şehit yakınlarının ve gazilerimizin durumunu yakından takip etmiş, acil ihtiyaçların karşılanması için toplam 13 milyon 665 bin lira kaynak kullanılmıştır." diye konuştu.

Kaya, yapılan yasal düzenlemelerle 15 Temmuz'da yaşamını yitirenlerin yakınları ile yaralanan tüm vatandaşlara terörle mücadele kapsamında olan "şehit" ve "gazi" haklarının tamamının verildiğine dikkati çekerek, "2014 yılında tamamlanan mevzuat düzenlemeleri ile sağlanan haklarda iyileştirmeler yapılmış, istihdam ve ücretsiz seyahat gibi haklar süratle uygulanmaya başlanmıştır. 9 Kasım 2016 tarihi itibarıyla başvuruda bulunan 116 bin 669 hak sahibinin ücretsiz seyahat kartları adreslerine teslim edilmiştir." dedi.

Şehit ve gazi yakınlarına yönelik daha önce yapılan yasal düzenlemelere de değinen Kaya, şehit yakınlarının bir olan istihdam hakkının ikiye çıkarıldığını, vazife malulleri ile terör olaylarında hayatını kaybeden sivil vatandaşlara da bir istihdam hakkı sağlandığını söyledi.

Bakan Kaya, şimdiye kadar 3 bin 533 sivilin kamuda istihdam edildiğini bildirerek, "Şehit yakını ve gazilerimize tanınan istihdam hakkı kapsamında 2014-2016 yılları arasında 17 bin 74 kişinin kamu kurum ve kuruluşlarına atamaları gerçekleştirilmiştir. Önümüzdeki dönemde de başvuruda bulunan hak sahiplerinden işlemleri tamamlananların atamalarına devam edilecektir." şeklinde konuştu.

- Alo 183'e 197 bin çağrı geldi

Kaya, vatandaşların hizmetlere erişimini kolaylaştırmak amacıyla kurulan Alo 183 Aile, Kadın, Çocuk, Yaşlı ve Engelli Sosyal Destek Hattı'na yaklaşık 197 bin, Alo 144 Sosyal Yardım Hattı'na ise 2,5 milyon çağrı geldiğini kaydetti. Kaya, Arapça, Kürtçe bilen personelin de çağrıları cevaplandırdığını ifade etti.

Bakanlığın yurt dışında 2015'te açılan Düsseldorf Aile ve Sosyal Politikalar Ataşeliğinin hizmetlerine devam ettiğini anımsatan Kaya, "2017 yılı içerisinde çok sayıda vatandaşımızın yaşadığı Almanya’nın Berlin şehrinde 1 müşavirlik, Köln, Münih, Stuttgart ve Hamburg şehirlerinde ise ataşeliklerimizin açılmasına ilişkin çalışmalarımız hızla devam etmektedir." dedi.

Kaya ayrıca şimdiye kadar 203 Sosyal Hizmet Merkezinin (SHM) açıldığını, 2016 yılı sonuna kadar ise 23 kuruluşun inşaatı tamamlanacağını belirterek, 2017 yılı yatırım programında 143 adet inşaat projesinin de planlandığını söyledi.

- "Bütçemizin yüzde 84’ü sosyal yardımlara"

Kaya, Bakanlığın bütçe büyüklüğü bakımından 6. sırada yer aldığını, 2017 yılı merkezi yönetim bütçesi içinde ise payının yüzde 4 olduğunu aktardı.

Bakan Kaya, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın 2017 yılı için tasarıda öngörülen bütçe tutarının 24 milyar 303 milyon 358 bin lira olduğunu bildirerek, "2017 yılı bütçemizin yaklaşık yüzde 84’ü yani 20 milyar 519 milyon 581 bin lira sosyal yardım harcamalarına tahsis edilmiştir. Ayrıca Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'ndan yaklaşık 6 milyar liranın yine sosyal yardım harcamalarında kullanılması planlanmaktadır. Bakanlığımıza tahsis edilen kaynakların yaklaşık yüzde 95’i sosyal yardım ve sosyal hizmetlerde kullanılacaktır." dedi.

(Bitti)

AA