İSTANBUL (AA) - Kale Grubu Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Zeynep Bodur Okyay, küresel ticarette ülkelerin ikili, kazan-kazan sistemine dayanan anlaşmalara geçtiğini belirterek, "Bu durumun Türkiye gibi ülkeler için önemli tehdit olduğunu düşünüyorum. Daha aktif bir ticaret politikasıyla önümüzdeki engelleri aşarız." dedi.

Dünya Bankası, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) iş birliğiyle "Ticaret ve Küresel Değer Zincirleri Konferansı" İstanbul'da düzenlendi.

Konferans kapsamında düzenlenen panelde konuşan Kale Grubu Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Zeynep Bodur Okyay, küresel değer zincirlerinin 1990'lardan sonra oluştuğunu belirterek, Türkiye'de liberal ekonomiye geçişin 1980'lerden sonra başladığını söyledi.

Küresel değer zincirlerinde lojistik ve teknoloji olmak üzere iki önemli hızlandırıcının bulunduğunu dile getiren Okyay, son 30 yılda bu kavramlarda da baş döndürücü gelişmeler yaşandığını bildirdi.

Okyay, uluslararası şirketlerin üretimlerini gelişmekte olan ülkelere kaydırmasıyla bu ülkelerin doğrudan yatırımlardan aldığı payın her geçen gün arttığını kaydederek, değer zincirlerinin gelişmekte olan ülkelere katkısından bahsetti.

Türkiye'nin bu süreçte yaşadığı gelişmelere değinen Okyay, ancak son dönemde Türkiye'nin yüksek katma değerli üretime bir türlü geçemediğini, orta teknolojili ihracatın yüzde 35'lik orana rağmen yeterli olmadığını anlattı.

- "Türkiye, aktif ticaret politikasıyla engelleri aşar"

Okyay, gelişmekte olan ülkelerde de yüksek teknolojiye kayma olduğunu, dünya ticaretinin de bu alanda arttığını belirterek, endüstride bu konuda dikey büyüme için gayret göstermeleri gerektiğini vurguladı.

Gelişmiş ülkelerin 30 yıllık değer zinciri birikimini elinin tersiyle itip korumacılığa doğru gittiğini dile getiren Okyay, bu durumun dünya ekonomisi için büyük tehdit olduğunu söyledi.

Okyay, "Gümrük Birliğinin modernleşmesi, yenilenmesi gerekiyor. Ancak dünya böyle bir kurallı sistemden daha çok ikili, kazan-kazan sistemine geçiyor. Türkiye'nin burada belirleyeceği yön ve politika çok önemli. Bu durumun Türkiye gibi ülkeler için önemli tehdit olduğunu düşünüyorum. Daha aktif bir ticaret politikasıyla önümüzdeki engelleri aşarız." ifadelerini kullandı.

- "Gelişmeleri doğru okursak küresel değer zincirlerinde başarılı oluruz"

YASED Başkanı Ayşem Sargın, dünyanın yaşadığı büyük değişimden dolayı uluslararası yatırımcıların öngörülebilirliğinin çok zayıfladığını söyledi.

YASED'in uluslararası şirket niteliğinde 250 üyesi bulunduğunu belirten Sargın, "29 ülkeden gelen 15 farklı sektörü temsil eden şirketler, Türkiye'de binlerce tedarikçiyle çalışıyor. Uluslararası yatırım dendiğinde daha çok akla, fabrikalar ve mühendislik merkezleri geliyor. Bu sebeple tedarik zinciri yönüne yaptığımız katkılar çok görünür değil, aslında tedarik zincirleri yatırımlarının çok derinden ve uzun vadeli olumlu etkileri var." ifadelerini kullandı.

Küresel tedarik zincirlerinin ekonomide dönüştürücü etkisine işaret eden Sargın, zincirlerin nitelikli iş gücüne ve istihdama katkısından bahsetti.

Sargın, YASED'in küresel tedarik zincirleri içerisinde bulunan firmalarla potansiyeli olan firmaları buluşturmak adına çalışma yaptığını bildirerek, söz konusu çalışmanın amacının Türkiye'nin hedeflediği katma değerli yatırımları çekmek ve pastayı büyütmek olduğunu dile getirdi.

Teknolojik gelişmelerin hızla ilerlediğine değinen Sargın, "Biz bu teknolojiyi sıfırdan başlayarak yakalayamayız. Bunu hızlandıracak faktör, uluslararası şirketler ve bunların ortak çalışmaları olacaktır. Dünyadaki gelişmeleri doğru okuyup ayak uydurabilirsek küresel değer zincirlerindeki başarımızı büyütebilir ve sürdürebiliriz." diye konuştu.

Sargın, Türkiye'nin tedarik zincirleri tarafında iyi işler yaptığını belirterek, şunları kaydetti:

"Havacılık gibi özel bir alanda bile güçlü bir ekosistem yaratıldığını görüyoruz. Bu güne kadar Türkiye'yi güçlü kılan, pazar ve maliyette sunduğu avantajdı. Küresel tedarik zincirine geldiğinizde, uluslararası şirketlerin buraya çekmemizde onlara pazarda sunduğumuz rekabetçiliğimiz çok önemli rol oynadı. Artık sadece en ucuz ve en kaliteli üretim yapmak yetmiyor başka şeyler de gerekiyor. Regülasyon ile ilgili farkındalığın olması ve devletimizle yakın çalışmak bu anlamda çok önemli."

- "Uluslararası satışlar şirketler için çok önemli"

TÜSİAD Yeni Nesil Sanayi Çalışma Grubu Başkanı ve Arçelik Üretim ve Teknolojiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Oğuzhan Öztürk, Türk şirketlerinin global tedarik zinciri içerisinde yer almasının ve uluslararası satışlarının öneminden bahsetti.

Dünyada küresel ticaret anlamında önemli gümrük duvarlarının oluşturulduğunu dile getiren Öztürk, her ülkeye Türkiye'de üretilen malı ve ya ürünü satmanın mümkün olmadığını söyledi.

Öztürk, bir ülkede fabrika açarak orada çok kolay bir şekilde mal ve ürün satılabileceğini kaydederek, Türkiye'nin şu andaki mevcut bilgi ve sanayi yapısıyla dünyadaki zincirden daha fazla pay alabilmesinin, bilgi birikimini, iş yapma biçimini ve tecrübelerini hedef ülkelere götürmesiyle olabileceğini anlattı.