İSTANBUL (AA) - İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (İNSAMER) tarafından "Savaşın Engellileri: Engelli Yaşama Mahkum Edilen Suriyeliler" adlı rapor yayımlandı.

İNSAMER araştırmacısı Uzman Klinik Psikolog Ayşe Hümeyra Kutluoğlu Karayel tarafından kaleme alınan rapor kapsamında engellilik olgusunun anlaşılabilmesi için engelli bireyler ve aileleriyle vaka incelemesi de yapıldı.

Rapora göre, Suriye'de bugüne kadar 10 milyonu aşkın kişi yerinden edildi, bunlardan 5,6 milyonu ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Suriye'de 13,1 milyondan fazla kişinin yardıma ihtiyacı olduğu tespit edilirken ulaşılması zor ya da kuşatılmış yerlerde hayatta kalmaya çalışan kadın, çocuk ve yaşlıların sayısının ise 2,9 milyon olduğu tahmin ediliyor. Resmi verilere göre 106 bini sivil olmak üzere 353 bin kişinin hayatını kaybettiği savaşın kalıcı olarak zarar verdiği ve yaşamlarının sonuna kadar engelli bıraktığı çok sayıda Suriyeli bulunuyor.

Raporda Suriyeli bir kuruluş olan Medical Education Council'in (MEC) başkanının aktardığı bilgilere de yer verildi. MEC Başkanı, üç yıldır kurulu olan merkezlerinde yüzlerce engelli Suriyeli hastanın tedavi gördüğünü, bunların çoğunun felçli, bedensel engelli ya da uzuv kaybı olan kişiler olduğunu aktardı.

Araştırmalar, engellilerin ve ailelerinin en çok sağlık, eğitim, ulaşım, fiziksel çevre ve psikolojik destek konusunda sorunlar yaşadığını gösterdi.

Raporda, engelliler ve ailelerinin yaşadıkları sorunlara değinilerek, bu konuda topluma ve devlete düşen görevler şöyle sıralandı:

"- Engellilere yönelik tedavilerin yürütüldüğü fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinin sayılarının artırılması çok önemlidir. Bu sayede uygun tedavi ile uzun ve zorlu bir süreç bile olsa birçok hasta kısmen de olsa iyileşme göstermektedir. Bu nedenle bu merkezlere ve buralarda istihdam edilecek uzmanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca bombardımanlar neticesinde uzuvlarını kaybedenler için ortez protez merkezlerinin kurulması büyük önem taşıyor.

- Eğitim sorununu çözmek için taşımalı eğitim projesi oluşturulup engelli çocukların okullara ulaştırılması, bu çocukların eğitimlerine devam edebilmelerine imkan sağlanması önemli.

- Savaştan etkilenen Suriyeli engellilerde yaygın bir şekilde depresyon, kaygı bozuklukları, tükenmişlik sendromu, uyku ve yeme içe bozuklukları, psikosomatik rahatsızlıklar ve travma sonrası stres bozukluğu rahatsızlığı görülüyor. Psikososyal destek merkezlerinin sayılarının artırılarak bireylerin terapi sürecine başlaması ve psikolojilerinin düzeltilmesi için yardım almaları gerekiyor.

- Engelli Suriyeli bireylerin yaşadığı ekonomik sorunları çözebilmek adına ağır ve tehlikeli olmayacak bir işe yerleştirilmeleri için destek olma, çalışma ortamının fiziksel uygunluğunu sağlama, bir işte uzmanlığı olan engelli Suriyeli bireylerin istihdamına imkan tanıma, kendi işlerini kurmalarına destek olma atılacak adımlardır.

- Engellilere ve ailelerine yönelik sosyal-kültürel organizasyonların sayısının artırılması, engelli ailelerine özel paylaşıp gruplarının oluşturulması, kültürel gezi ve sosyal aktiviteler düzenlenerek bunlara erişimin sağlanması olası çözüm önerilerinden bazılarıdır."

Raporun sonuç bölümünde ise engelli bireyler için oldukça zor geçen sürecin devlet eliyle ve resmi kurumlar tarafından sağlıklı, bilinçli ve toplumu da içine alacak bir şekilde yönetilmesinin büyük önem arz ettiği belirtilerek, şu ifadelere yer verildi:

"Artık bir kriz olmaktan çıkıp süreç haline gelen Suriye savaşı neticesinde ülkemize gelen binlerce engelli Suriyelinin yaşadığı sosyal, ekonomik, psikolojik, sağlık ve eğitim alanındaki sorunların çözümüne duyulan ihtiyaç giderek daha büyük bir aciliyet arz etmekte ve zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır."