İSTANBUL (AA) - Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, 3 yılı kapsayacak "Otizm Spektrum Bozukluğu Ulusal Eylem Planı"nın "farkındalık çalışmaları ve kurumlar arası iş birliği", "erken tanı, tanı, tedavi ve müdahale zincirinin kurulması", "ailelere yönelik hizmetlerin geliştirilmesi", "eğitsel değerlendirme, özel eğitim, destek eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin geliştirilmesi", "istihdam süreçleri ve çalışma hayatı", "sosyal hizmet, sosyal yardım ve toplumsal yaşama katılım" başlıkları altında bütüncül bir yaklaşımla hazırlandığını bildirdi.

Kaya, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla düzenlenen "Otizm Spektrum Bozukluğu Ulusal Eylem Planı" tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, engelsiz, mutlu bir dünya inşa etmek için çalışmaya devam edeceklerini belirterek, engelliliğin asla bir kusur olmadığını, asıl kusurun onları gözardı etmek, yok saymak olduğunu söyledi.

İktidarları süresince insanı merkez alan politikalar geliştirdiklerini anlatan Kaya, "mağdur ve mahzun kimse kalmasın" diye çalıştıklarını kaydetti.

Sosyal politikalarda 2002 yılından itibaren yeni bakış açısı ortaya koyduklarını vurgulayan Kaya, hiç kimsenin kaderine terk edilmediği, çaresiz bırakılmadığı bir Türkiye özleminin, bu alanda atılan adımların enerji kaynağı olduğunu aktardı.

AK Parti'nin 14 yıllık iktidarının engelli hizmetlerinde de büyük değişim getirdiğini ifade eden Kaya, "Engelli vatandaşlarımızın hayatını kolaylaştıracak pek çok yenilik getirdik. 2005'te yürürlüğe giren ülkemizin ilk Engelliler Kanunu bu alana ilişkin hizmet yaklaşımına bütünlük kazandırmıştır. Bunun ardından yapılan düzenlemelerle yaklaşık bin 500 maddelik engelli hukuku oluşturduk. Engellilerimizin mümkünse aile ortamından ve sosyal çevresinden kopmadan hayatını sürdürmesine yönelik bakım ve destek hizmetlerimizi arttırdık." diye konuştu.

- "6 bin civarında olan engelli memur sayısını 49 bin düzeyine çıkardık"

Bakan Kaya, engelli aylığı ve engelli bakım ücretinde yapılan düzenlemelerle evde bakıma yeni bir boyut kazandırdıklarını, ailesinin yanında bakımı mümkün olmayan engelliler için Umut Evi uygulamasını hayata geçirdiklerini kaydetti.

Umut Evleri'ni ülke genelinde yaygınlaştırmaya çalıştıklarını belirten Kaya, şöyle devam etti:

"Umut Evleri'nin sayısı şu anda 125’tir ve bu sayıyı giderek artırıyoruz. Yaptığımız düzenlemelerle 6 bin civarında olan engelli memur sayısını, 49 bin düzeyine çıkardık. Özel sektörde 45 bin civarında olan engelli işçi sayısını 99 bine yükselttik. Bakanlığımız, birkaç yıldır otizm spektrum bozukluğu alanında özel olarak çalışmaktadır. Otizm ile ilgili tüm paydaşlarla yürüttüğümüz çalışma, otizmli bireyler, aileler ve meselenin bütün yönlerini kapsayıcı bir plan oluşturmayı amaçlıyor. Bugün, 2013'te başlanan Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik Ulusal Eylem Planı çalışmalarının sonuna gelmiş bulunuyoruz."

- Bakan Kaya, eylem planını anlattı

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Kaya, 3 yılı kapsayacak Otizm Spektrum Bozukluğu Ulusal Eylem Planı'na ilişkin şu bilgileri verdi:

"Bütüncül bir yaklaşımla hazırlanan eylem planında, çalışmalarımızın konu ve başlıklarını 6 alanda düzenledik. Birinci alanımız; farkındalık çalışmaları ve kurumlar arası iş birliği. Eylem planımızla, toplumun tüm kesimlerinin otizm spektrum bozukluğu konusunda farkındalık düzeyinin arttırılması ve otizmli bireylere yönelik sağlık, eğitim ve destek hizmetlerinin sürekliliğinin sağlanması için kurumlar arası iş birliğinin güçlendirilmesini hedefliyoruz. Otizmli bireylerin eşit haklara sahip olduğu bilincinin geliştirilmesi ve duyarlılık oluşturulması için kısa filmler, kamu spotları hazırlanacak. Kamu personelleri başta olmak üzere, otizmli bireylerle çalışanlara yönelik seminer, sempozyum, kongre, hizmet içi eğitim gibi etkinlikler düzenlenecek.

İkinci alanda; erken tanı, tanı, tedavi ve müdahale zincirinin kurulması. Türkiye genelinde otizmin, erken tanı amaçlı değerlendirme ve kesin tanı sürecinin kaliteli, hızlı ve yaygın şekilde sağlanması ile izleme ve destekleme programlarının oluşturulmasını amaçlıyoruz. Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların erken tanılanmasına yönelik tarama ve izleme çalışmalarının zorunlu olarak yürütülmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılacak.

Üçüncü alanımız; ailelere yönelik hizmetlerin geliştirilmesi. Otizm spektrum bozukluğu tanısı konulan çocuğu olan ailelerin bilgilendirilmesi, bilinçlendirilmesi, eğitilmesi ve yönlendirilmesi ile bu ailelere gerekli sosyal desteklerin sağlanması, eylem planımız kapsamında yürütülecek çalışmalar arasında. Rehberlik ve bilgilendirme hizmetleri geliştirilecek ve sürekli hale getirilecek. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı web sitesinde, kolay ulaşılabilir web yayınları ve portallar oluşturulacak. Çocuk psikiyatrisi ve psikiyatri klinikleri ve Türkiye genelinde bulunan Otizm Tanı, Tedavi ve Araştırma Merkezlerinin sayı ve kapasitesi artırılacak.

Dördüncü alanımız; eğitsel değerlendirme, özel eğitim, destek eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin geliştirilmesi hedefimiz. Otizm spektrum bozukluğu bulunan bireylerin ayrımcılığa uğramadan bütünleştirilmiş ortamlarda eğitim görmelerinin sağlanmasıyla eğitsel değerlendirilmeleri, özel eğitim, mesleki eğitim, destek eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin geliştirilmesi. Bu rahatsızlığı olan bireylere yönelik özel eğitimde bireyin özellikleri ve gereksinimleri bilimsel gelişmeler de göz önünde bulundurularak çeşitlendirilecek. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin denetimine ağırlık verilecek. Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere yönelik eğitim hizmetlerinde pozitif ayrımcılık uygulaması hayata geçirilecek. Sanat ve spor alanında yetenekli otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin bölümlere kabulü ve eğitim süreçlerine ilişkin kendilerine uygun değerlendirme sistemlerinin geliştirilmesine yönelik yasal düzenlemeler yapılacak.

Beşinci alanımız; istihdam süreçleri ve çalışma hayatı. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin istihdamlarının sağlanması ve çalışma hayatı ile ilgili düzenlemelerin yapılmasını planlıyoruz. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin istihdam edilmeleri için özel düzenlenmiş korumalı iş yerlerine ilişkin birincil mevzuat çalışması tamamlanmış olup, ikincil mevzuatın tamamlanması sağlanacak. İŞKUR bünyesinde görev yapacak 'iş ve meslek danışmanlarının' otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin istihdamla ve mesleki problemlerine çözüm bulma ve taleplerini karşılama konusunda sistemli olarak yardımcı olması sağlanacak.

Altıncı alanımız; sosyal hizmet, sosyal yardım ve toplumsal yaşama katılım. Eylem planımızın bu kısmı, otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin ve ailelerinin, sosyal güvenlik, sosyal yardım ve sosyal hizmetlerden daha etkin biçimde yararlanmalarının ve toplumsal yaşama katılımlarının sağlanması tedbirlerini kapsıyor. Halihazırda otizm spektrum bozukluğu olan bireyler için gündüzlü ve kısa süreli bakım ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik yapılan pilot uygulamaların ülke geneline yaygınlaştırılması sağlanacak. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerden evde bakılan ve ihtiyaç duyanlara günlük ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için evlerinde temizlik, günlük bakım, alışveriş, tamir gibi konularda destek verilmesine yönelik hizmetler geliştirilecek. Otizm spektrum bozukluğu olan ve evde bakım hizmetinden yararlanan bireylere bakım hizmeti veren kişilere yönelik eğitim programları düzenlenecek ve sunulan hizmetin etkinliğine yönelik denetimlere ağırlık verilecektir."

- "Otizmle yaşamayı öğrendim"

İlgili tüm kurum ve kuruluşların otizm konusunda yükümlülüklerinin yer aldığı Eylem Planı'nın bundan sonraki çalışmalarında yol haritası olacağını vurgulayan Bakan Kaya, planın, kendi bakanlıklarıyla birlikte diğer kamu kurumlarının, yerel yönetimlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve üniversitelerin sorumluluklarını hatırlatması bakımından, bu alandaki ulusal seferberliğin resmi belgesi olduğuna dikkati çekti.

Kaya, Eylem Planı'nın tüm otizmlilere hayırlı olmasını temenni etti.

Programda konuşan otizmli Birsen Başar, 30 yaşında olduğunu ve otizm konusunda dünyanın farklı yerlerinde seminerler verdiğini ifade ederek, "Bana 'Sen otizmi aşmışsın, yenmişsin' diyorlar. Hayır ben otizmi aşmadım, otizmle yaşamayı öğrendim." dedi.

Başbakan Binali Yıldırım, Aile ve Sosyal ve Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya ve diğer konuklar, otizm spektrum bozukluğuna ve eylem planına dikkati çekmek için mavi fosforlu bileklik taktı.

AA