BAMAKO (AA) - KOULANDJIAN KONATE - Mali'de imzalanan barış anlaşmasının üzerinden bir yıl geçti ancak ülkede şiddet hala son bulmadı. Terör tehdidinin yanı sıra eylül ayında öngörülen seçimlere ilişkin muhalefet ile hükümetin uzlaşma sağlayamaması da ülkede yeni bir krize yol açabilir.

Batı Afrika ülkelerinden Mali'de şiddet olaylarının sona ermesi amacıyla hükümet ile ülkenin kuzeyinde özerklik isteyen silahlı gruplar arasında Cezayir'de 15 Mayıs 2015'te imzalanan barış anlaşmasına rağmen Mali'deki etnik çatışmalar devam ediyor.

Diğer yandan son dönemde sık sık uluslararası terör örgütlerinin saldırılarına hedef olan ülkede, güvenlik sorunlarının yanı sıra muhalefet ve hükümetin seçimler konusunda uzlaşma sağlayamaması da ülkedeki huzuru tehdit ediyor.

Barış anlaşması kapsamında "ülkenin kuzeyinde 'geçici yönetimler' oluşturulması"na ilişkin yasa tasarısı hazırlanmasına karşı çıkan muhalefet, bugün yürüyüş düzenlemeye hazırlanıyor.

- Terör tehdidi

Hükümet ile silahlı gruplar arasında 2012'de başlayan savaşın sona ermesi için imzalanan barış anlaşması, Libya'da 2011 yılında çıkan savaşın ardından ülkeye sıçrayan terör saldırılarına engel olmaya yetmedi.

Ülkede İslami Mağrip El Kaidesi (AQMI) bağlantılı El Murabitun örgütü ile Macina Kurtuluş Cephesi'nin üstlendiği, 20 Kasım'da başkent Bamako'daki Radisson Otel'e düzenlenen saldırıda 170 kişi rehin alınmıştı. Uluslararası güçlerin desteğiyle son bulan rehine krizinde 20 kişi hayatını kaybetmişti.

Benzer saldırıların son dönemde arttığı Mali'de en çok BM İstikrar Misyonu'na (MINUSMA) bağlı mavi bereli askerler hedef gösteriliyor.

Öte yandan AQMI bağlantılı Ensaruddin adlı bir diğer grubun liderlerinden Iyad el-Gali, barış anlaşmasına karşı olduklarını belirterek, gerekirse uygulanmaması için silahlı birlik oluşturma tehdidinde bulundu.

- Etnik çatışmalar

Ülkedeki etnik çatışmalar, genellikle gıda ve toprak paylaşımı konularına dayanıyor. Silahlı gruplar ile hükümet arasındaki çatışmalar siyasi gibi gözükse de etnik anlaşmazlıklara da dayanıyor. Bu etnik anlaşmazlıklar ön plana çıkartılmasa da barış anlaşmasının ardından yavaş yavaş kendini göstermeye başladı.

Güvenlik kaynakları, ülkede etnik grupların siyasi çatışmalarda kullanıldığını ve silahlı grupların da bundan faydalandığını belirterek, ülkenin orta kesiminde ve güneyinde patlak veren çatışmaların bunun göstergesi olduğunu vurguladı.

Ülkedeki 30'dan fazla etnik grup arasında yer alan Peul ve Bambaralar, yıllardır toprak paylaşımı yüzünden birbirleriyle çatışıyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü bu ay başında, gruplar arasında ülkenin orta kesiminde Mopti bölgesinde Bambara ile Peul etnik grubu arasında çıkan çatışmalarda 20 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

- Muhalefet ile hükümet uzlaşamıyor

Muhalefet, ülkede özellikle de kuzeyde güvenlik sorunları varken gelecek eylülde yapılması öngörülen yerel seçimlerin ertelenmesi gerektiğini savunuyor ve buna karşı çıkan hükümetle uzlaşmayı reddediyor.

Komşu ülkelere sığınan Malililerin, seçimlerde sadece silahlı grupların oy vermemesi ve oylamanın kapsayıcı olabilmesi amacıyla ülkeye dönmesini de isteyen muhalefet, barış anlaşmasında öngörülen "ülkenin kuzeyinde 'geçici yönetimler' oluşturulması"na da karşı çıkıyor. Muhalefet, tasarının siyasi partileri yok saydığını, sadece silahlı grupların lehine olduğunu öne sürüyor.

Cezayir'de geçen yıl hükümet yetkilileriyle ayrılıkçı gruplar arasında imzalanan barış anlaşması şartlarında yer alan söz konusu yasa tasarısının, anlaşma imzalandıktan 3 ay sonra hayata geçirilmesi, bir süre sonra da bölgenin yönetiminin anlaşmaya imza atan gruplara devredilmesi öngörülüyor.

Anlaşmayla ayrıca işsizlik ve yoksulluk oranın yüksek olduğu ülkenin kuzeyinde, silahlı grup üyelerinin topluma entegre edilmesi amacıyla orduya dahil edilmeleri planlanıyordu ancak şimdiye kadar isimlerin yazılı olduğu bir liste belirlenmedi.

Barış anlaşmasıyla düşmanlıkların sona erdirilmesi dışında önemli ilerleme kaydedilemedi. Anlaşmada yer alan silahsızlanma maddesi henüz uygulanmaya koyulmadı ve binlerce Malili sığınmacı hala Burkina Faso ve Nijer gibi komşu ülkelerde yaşıyor. Anlaşmanın uygulanmasını kontrol etmek amacıyla kurulan Anlaşma İzleme Komitesi (CSA) ise siyasi çekişmeler yüzünden oluşum aşamasında kaldı.

AA