İSTANBUL (AA) - HATİCE ŞENSES - Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği (TFTR) Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, özellikle romatoid artrit hastalarında daha sık görülen yüksek tansiyon, diyabet, osteoporoz gibi ek hastalıkların sıklığının azaltılmasında egzersizlerin etkinliğinin giderek daha fazla önem kazandığını belirterek, "Egzersiz, hastalığın oluşturduğu ödemi azaltmanın yanında, kalp ve akciğerlerin daha sağlıklı ve zinde olmasını sağlamaktadır." dedi.

Ketenci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kronik inflamasyonla (ödem) seyreden, vücudun özellikle el, ayak, diz, dirsek gibi eklemlerini etkileyen ve bunun sonucunda eklemlerde bozulmaya yol açan romatoid artritin, günlük aktiviteleri yapamamaya sebep olan, yaşam kalitesini bozan bir hastalık olduğunu söyledi.

Bu hastalığın tedavisinde doğru egzersizlerle anlamlı yol kat edilebileceğine işaret eden Ketenci, kadınlarda daha sık görülen hastalığın belirtileri hakkında bilgi verdi.

Prof. Dr. Ketenci, hastaların genelde eklemlerinde ağrı, şişme, ellerini kullanırken zorlanma gibi yakınmalarla hekime başvurduklarını ifade ederek, "Romatoid artrit tedavisi, ilaçlar ve ilaç dışı tedavilerin birlikte kullanımıyla olur. Erken tanı ve uygun tedaviyle bazı hastalarımızda hastalığın belirtilerinin neredeyse tamamen düzeldiği görülmektedir. Bu nedenle şikayetler başladığında uygun doktora başvurmak ve doğru tedaviyi hızla uygulamak çok önemlidir." diye konuştu.

Bu tedaviler arasında günümüzde kullanılan gelişmiş ilaç seçenekleri yanında hastalık konusunda bilgi sahibi olmanın, eklemleri koruma önlemlerinin, egzersiz ve fizik tedavi yöntemlerinin ön plana çıktığını vurgulayan Ketenci, şunları kaydetti:

"Özellikle romatoid artriti olan hastalarda daha sık görülen yüksek tansiyon, şeker hastalığı, osteoporoz gibi ek hastalıkların sıklığının azaltılmasında egzersizlerin etkinliği giderek daha fazla önem kazanıyor. Egzersiz, hastalığın oluşturduğu ödemi azaltmanın yanında, kalp ve akciğerlerin daha sağlıklı ve zinde olmasını sağlamaktadır. Bu hastalıkta çeşitli eklemlerde kısıtlılık ve fonksiyon kaybı görülebilmektedir. Yeni ilaçlarla ve uygun tedavilerle şekil bozukluğu görme sıklığımız azalmakla beraber, el gücünün korunması, elin deforme olmaması, ayakların, dirseklerin ve dizlerin şekil bozukluğu yaşamaması için egzersizler çok önemlidir. Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanları olarak bizler hastalarımıza ilaç tedavileri yanında eklemlerini korumayı ve uygun egzersizleri de özellikle önermekteyiz."

- "Ağrım var' egzersiz için bahane olmamalı"

Prof. Dr. Ketenci, egzersizin, romatoid artrit kaynaklı kas azalmasına karşı önemli bir koruyucu olduğuna dikkati çekerek, "Romatoid artritin bir diğer özelliği, ödemle seyreden ve öncelikle eklemleri tutan bir hastalık olmasına rağmen vücudumuzda gövde şeklini de değiştirmesidir. Bu durum 'romatoid kaşeksi' adını almaktadır. Romatoid kaşeksi, vücutta kas miktarının azalması, özellikle kalp ve damar sağlığına zararlı yağların artması ve göbeklenmeyle beraberdir. Hastalar bu nedenle daha sık kalp ve damar hastalığına yakalanmaktadırlar ve yaşıtlarına göre ölüm oranları daha yüksektir. Egzersiz, fiziksel aktivite, hem eklem sağlığına olumlu etki eder hem de kalp hastalığı riskini, romatoid kaşeksi sıklığını azaltır." diye konuştu.

Hastaların en sık yaptığı yanlışların başında ağrısı olduğu için egzersiz yapmamanın ve egzersizin ağrılarını arttırdığına inanmanın geldiğini belirten Ketenci, şöyle devam etti:

"Bir diğer yanlış ise egzersizin eklemleri bozacağına inanmaktır. Unutulmaması gerekir ki ağrı, eklemlerin bozulması değildir. Egzersiz yapmamaya bağlı kasların zayıflaması, eklemlerin kapsülünün küçülmesi, kasların ve bağların kısalması da egzersize başlandığında o eklem civarında ağrı duyulmasına neden olabilir. Bu nedenle yapılan çalışmalarda, hastaların hastalıklarının şiddeti, hastalığın hangi eklemlerini tuttuğu ve diğer ek hastalıkları göz önüne alınarak hazırlanmış bir egzersiz programının, eklemlere zarar vermediği gösterilmiştir. Romatoid artrit hastalarına yönelik egzersiz önerilerini temel olarak üç grupta ele alabiliriz. Bunlar, aerobik egzersizler (yüzme, yürüyüş, koşu, dans gibi), germe ve güçlendirme egzersizleridir. Hastalarımıza, eklemlerinin hareketliliğini korumak için günde 1-2 kez eklem açıklığı veya germe egzersizleri, haftada 3-5 kez aerobik, haftada üç kez güçlendirme egzersizlerini önermekteyiz. Egzersiz yapmakta en önemli sorun hastalarımızın egzersizi yapmayı bırakması olduğu için daha rahat uygulayabilecekleri, yapmaktan zevk alacakları ortamı oluşturmayı hedefliyoruz. Bu amaçla grup egzersizleri, sosyalleşmeyi sağlaması, aynı hastalığı paylaşan kişilerin birbirine destek olmaları açısından önemli olmaktadır."

- "Egzersiz programının da bir tedavi yöntemi olduğunun bilinmesi önemli"

Hastalara başlangıçta orta yoğunlukta egzersiz önerdiklerini, kasların güçlenmesiyle yoğunluğun da arttırılabileceğini ifade eden Ketenci, egzersiz reçetelerinin kişiye özel olması gerektiğini vurguladı.

Prof. Dr. Ketenci, "Hastanın akciğer ve kalp kapasitesi egzersiz yoğunluğunu belirlemede çok önemlidir. Ayrıca bazı durumlarda egzersiz verirken çok dikkatli olunmalı, gerektiğinde egzersiz kesilmelidir." dedi.

Eklemde belirgin kızarıklık ve ısı artışı varsa, hastanın omuriliğinin veya sinirlerinin etkilendiğini düşündüren bulgular varsa, hastanın hastalığı ile açıklanamayan devamlı, kalıcı ağrısı varsa, hastanın özellikle el eklemlerinin kirişlerinde tam kopma varsa dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Ketenci, "Ayrıca hastaya egzersiz reçetesi yazılırken, bunun her tedavi yönteminde olduğu gibi hekim kontrolünde olması gerektiğinin, takibin düzenli devam ettirilmesinin ve egzersiz programının da değişen ve duruma göre arttırıp azaltılacak bir tedavi yöntemi olduğunun bilinmesi gerekmektedir." ifadesini kullandı.

AA