Fiyat artışları (Haziran 2019)
TÜFE haziranda yüzde 0,03, Yİ-ÜFE yüzde 0,09 arttı- Yıllık Enflasyon, haziranda yüzde 0,03 artarken, yıllık bazda yüzde 15,72 oldu.
>Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda aylık bazda yüzde 0,03, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0,09 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 15,72, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 25,04 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, haziran ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 19,88, yurt içi üretici fiyatları yüzde 32,81 arttı.
Geçen yılın aralık ayına göre de tüketici fiyatları yüzde 5,01, yurt içi üretici fiyatları yüzde 8,09 yükseldi.
TÜFE, haziranda mayıs ayına göre yüzde 0,03, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,72 artış kaydetti. Yİ-ÜFE de mayısa göre yüzde 0,09, Haziran 2018'e kıyasla da yüzde 25,04 arttı.
- Beklentiler
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistlerin haziran ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 0,08 olmuştu. Ekonomistlerin yıl sonu enflasyon beklentisinin ortalaması ise yüzde 15,25 olarak belirlenmişti.
TÜFE ve Yİ-ÜFE oranları şöyle:
| Aylık Değişim | TÜFE | Yİ-ÜFE | ||||||||||||||||
| AYLAR/YILLAR | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
| Ocak | 0,41 | 0,56 | 1,65 | 1,98 | 1,1 | 1,82 | 2,46 | 1,02 | 1,06 | 2,36 | 0,38 | -0,18 | 3,32 | 0,33 | 0,55 | 3,98 | 0,99 | 0,45 |
| Şubat | 0,73 | 0,56 | 0,3 | 0,43 | 0,71 | -0,02 | 0,81 | 0,73 | 0,16 | 1,72 | -0,09 | -0,13 | 1,38 | 1,2 | -0,2 | 1,26 | 2,68 | 0,09 |
| Mart | 0,42 | 0,41 | 0,66 | 1,13 | 1,19 | -0,04 | 1,02 | 0,99 | 1,03 | 1,22 | 0,36 | 0,81 | 0,74 | 1,05 | 0,40 | 1,04 | 1,54 | 1,58 |
| Nisan | 0,87 | 1,52 | 0,42 | 1,34 | 1,63 | 0,78 | 1,31 | 1,87 | 1,69 | 0,61 | 0,08 | -0,51 | 0,09 | 1,43 | 0,52 | 0,76 | 2,60 | 2,98 |
| Mayıs | 2,42 | -0,21 | 0,15 | 0,40 | 0,56 | 0,58 | 0,45 | 1,62 | 0,95 | 0,15 | 0,53 | 1 | -0,52 | 1,11 | 1,48 | 0,52 | 3,79 | 2,67 |
| Haziran | -1,43 | -0,9 | 0,76 | 0,31 | -0,51 | 0,47 | -0,27 | 2,61 | 0,03 | 0,01 | -1,49 | 1,46 | 0,06 | 0,25 | 0,41 | 0,07 | 3,03 | 0,09 |
| Temmuz | -0,41 | -0,23 | 0,31 | 0,45 | 0,09 | 1,16 | 0,15 | 0,55 | -0,03 | -0,31 | 0,99 | 0,73 | -0,32 | 0,21 | 0,72 | 1,77 | ||
| Ağustos | 0,73 | 0,56 | -0,1 | 0,09 | 0,4 | -0,29 | 0,52 | 2,30 | 1,76 | 0,26 | 0,04 | 0,42 | 0,98 | 0,08 | 0,85 | 6,60 | ||
| Eylül | 0,75 | 1,03 | 0,77 | 0,14 | 0,89 | 0,18 | 0,65 | 6,30 | 1,55 | 1,03 | 0,88 | 0,85 | 1,53 | 0,29 | 0,24 | 10,88 | ||
| Ekim | 3,27 | 1,96 | 1,8 | 1,9 | 1,55 | 1,44 | 2,08 | 2,67 | 1,6 | 0,17 | 0,69 | 0,92 | -0,2 | 0,84 | 1,71 | 0,91 | ||
| Kasım | 1,73 | 0,38 | 0,01 | 0,18 | 0,67 | 0,52 | 1,49 | -1,44 | 0,65 | 1,66 | 0,62 | -0,97 | -1,42 | 2 | 2,02 | -2,53 | ||
| Aralık | 0,58 | 0,38 | 0,46 | -0,44 | 0,21 | 1,64 | 0,69 | -0,40 | 1 | -0,12 | 1,11 | -0,76 | -0,33 | 2,98 | 1,37 | -2,22 | ||
| Yıllık Değişim | TÜFE | Yİ-ÜFE | ||||||||||||||||
| AYLAR/YILLAR | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
| Ocak | 4,9 | 10,61 | 7,31 | 7,75 | 7,24 | 9,58 | 9,22 | 10,35 | 20,35 | 10,8 | 11,13 | 1,88 | 10,72 | 3,28 | 5,94 | 13,69 | 12,14 | 32,93 |
| Şubat | 4,16 | 10,43 | 7,03 | 7,89 | 7,55 | 8,78 | 10,13 | 10,26 | 19,67 | 10,87 | 9,15 | 1,84 | 12,4 | 3,1 | 4,47 | 15,36 | 13,71 | 29,59 |
| Mart | 3,99 | 10,43 | 7,29 | 8,39 | 7,61 | 7,46 | 11,29 | 10,23 | 19,71 | 10,08 | 8,22 | 2,3 | 12,31 | 3,41 | 3,80 | 16,09 | 14,28 | 29,64 |
| Nisan | 4,26 | 11,14 | 6,13 | 9,38 | 7,91 | 6,57 | 11,87 | 10,85 | 19,50 | 8,21 | 7,65 | 1,7 | 12,98 | 4,8 | 2,87 | 16,37 | 16,37 | 30,12 |
| Mayıs | 7,17 | 8,28 | 6,51 | 9,66 | 8,09 | 6,58 | 11,72 | 12,15 | 18,71 | 9,63 | 8,06 | 2,17 | 11,28 | 6,52 | 3,25 | 15,26 | 20,16 | 28,71 |
| Haziran | 6,24 | 8,87 | 8,3 | 9,16 | 7,2 | 7,64 | 10,90 | 15,39 | 15,72 | 10,19 | 6,44 | 5,23 | 9,75 | 6,73 | 3,41 | 14,87 | 23,71 | 25,04 |
| Temmuz | 6,31 | 9,07 | 8,88 | 9,32 | 6,81 | 8,79 | 9,79 | 15,85 | 10,34 | 6,13 | 6,61 | 9,46 | 5,62 | 3,96 | 15,45 | 25 | ||
| Ağustos | 6,65 | 8,88 | 8,17 | 9,54 | 7,14 | 8,05 | 10,68 | 17,90 | 11 | 4,56 | 6,38 | 9,88 | 6,21 | 3,03 | 16,34 | 32,13 | ||
| Eylül | 6,15 | 9,19 | 7,88 | 8,86 | 7,95 | 7,28 | 11,2 | 24,52 | 12,15 | 4,03 | 6,23 | 9,84 | 6,92 | 1,78 | 16,28 | 46,15 | ||
| Ekim | 7,66 | 7,8 | 7,71 | 8,96 | 7,58 | 7,16 | 11,90 | 25,24 | 12,58 | 2,57 | 6,77 | 10,1 | 5,74 | 2,84 | 17,28 | 45,01 | ||
| Kasım | 9,48 | 6,37 | 7,32 | 9,15 | 8,1 | 7 | 12,98 | 21,62 | 13,67 | 3,6 | 5,67 | 8,36 | 5,25 | 6,41 | 17,30 | 38,54 | ||
| Aralık | 10,45 | 6,16 | 7,4 | 8,17 | 8,81 | 8,53 | 11,92 | 20,30 | 13,33 | 2,45 | 6,97 | 6,36 | 5,71 | 9,94 | 15,47 | 33,64 |
Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında, haziranda aylık bazda en yüksek artış, yüzde 2,65 ile lokanta ve oteller grubunda görüldü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, TÜFE haziranda bir önceki aya göre yüzde 0,03, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 5,01, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,72 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 19,88 artış gösterdi.
Ana harcama grupları itibarıyla haziranda, aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,65 ile lokanta ve otellerde görülürken, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,86, eğitimde yüzde 1,5, sağlık ve ev eşyasında yüzde 0,57 artış kaydedildi.
Haziranda ana harcama grupları itibarıyla endekste en çok düşüş gösteren grup yüzde 1,65 ile gıda ve alkolsüz içecekler olurken, bunu yüzde 1,57 ile giyim ve ayakkabı takip etti.
- Yıllık değişimler
TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış, yüzde 26,88 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda görüldü. Bunu yüzde 22,51 ile ev eşyası, yüzde 20,84 ile lokanta ve oteller ve yüzde 19,24 ile alkollü içecekler ve tütün izledi.
Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden 51'inin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 264'ünün ortalama fiyatlarında artış, 103'ünün ortalama fiyatlarında ise düşüş görüldü.
Sektörlere ve alt gruplara göre aylık ve yıllık değişimler şöyle:
| Kapsam | Aylık (yüzde) | Yıllık (yüzde) |
| Gıda ve alkolsüz içecekler | -1,65 | 19,20 |
| Alkollü içecekler ve tütün | 0,04 | 19,24 |
| Giyim ve ayakkabı | -1,57 | 4,33 |
| Konut | 0,26 | 13,80 |
| Ev eşyası | 0,57 | 22,51 |
| Sağlık | 0,57 | 19,05 |
| Ulaştırma | 0,47 | 10 |
| Haberleşme | 0,38 | 5,3 |
| Eğlence ve kültür | -0,04 | 17,48 |
| Eğitim | 1,5 | 13,87 |
| Lokanta ve oteller | 2,65 | 20,84 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | 1,86 | 26,88 |
- Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de, haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 1,19, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 4,59, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,28 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 18,89 artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, haziranda aylık bazda en yüksek artış yüzde 1,19 ile "İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç (TÜFE)" göstergesinde görüldü.
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri şöyle:
| Kapsam | Aylık değişim (yüzde) | Yıllık değişim (yüzde) |
| Mevsimlik ürünler hariç (TÜFE) | 0,74 | 16,91 |
| İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç (TÜFE) | 1,19 | 16,28 |
| Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç (TÜFE) | 0,92 | 14,86 |
| İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç (TÜFE) | 0,87 | 15,65 |
| Alkollü içecekler ve tütün hariç (TÜFE) | 0,03 | 15,57 |
| Yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç (TÜFE) | 0,05 | 16,39 |
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) haziranda bir önceki aya göre madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,50, elektrik, gaz üretim ve dağıtımı sektöründe yüzde 7,83, su temini sektöründe yüzde 0,43 yükseldi, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,45 düştü.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Yİ-ÜFE haziranda bir önceki aya göre yüzde 0,09, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 8,09, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,04 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 32,81 yükseldi.
Sanayideki 4 sektörün bir önceki aya göre değişimleri dikkate alındığında, enflasyon, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,50, elektrik, gaz üretim ve dağıtımı sektöründe yüzde 7,83, su temini sektöründe yüzde 0,43 arttı. İmalat sanayi sektöründe ise yüzde 0,45 düşüş gerçekleşti.
Geçen ay bir önceki aya göre en fazla artış yüzde 7,83 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, yüzde 4,44 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 2,19 ile kağıt ve kağıt ürünlerinde oldu. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 11,79, basım ve kayıt hizmetleri yüzde 4,10, ana metaller yüzde 2,70 ile bir önceki aya göre azalan alt sektörler olarak kayıtlara geçti.
Ana sanayi gruplarında haziranda aylık en fazla artış dayanıklı tüketim mallarında, yıllık en fazla artış enerjide görüldü.
Sektörler ve alt sektörler itibarıyla haziranda Yİ-ÜFE'deki aylık ve yıllık değişim oranları şöyle:
Sektörler/Alt Gruplar | Aylık (yüzde) | Yıllık (yüzde) |
| Madencilik ve taş ocakçılığı | 0,50 | 22,15 |
| İmalat | -0,45 | 23,15 |
| Elektrik, gaz | 7,83 | 54,20 |
| Su temini | 0,43 | -4,04 |
Kaynak:
