ANKARA (AA) - MUSTAFA ÇALKAYA - Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) fındık alımı sürerken, üretici birlikleri ve ziraatçılar, alımların üretici birlikleri üzerinden yapılması gerektiğini belirtti.

Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (FİSKOBİRLİK) Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Bayraktar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, fındık alımında üretici birliklerinin devre dışına çıkarılmasının çiftçiyi olumsuz etkilediğini söyledi.

TMO'nun alım noktalarının çok ağır olduğunu savunan Bayraktar, bazı üreticilerin 50 kilometre yol katederek fındıklarını göstermek zorunda kaldığını, sanayici ve tüccarın ise ürünü kapıdan aldığını bildirdi.

Bayraktar, TMO'nun piyasaya geç girdiğini öne sürerek, Karadeniz'in bazı kesimlerinde ofisin alıma başlamasından çok daha önce ürünün piyasaya indiğine dikkati çekti.

FİSKOBİRLİK'in fındık üretilen bölgelerde 50 deposunun bulunduğuna işaret eden Bayraktar, "Alımın üretici birliklerinden yapılması lazımdı. Bu konuda FİSKOBİRLİK ile haraket edilseydi piyasa açısından hem daha samimi hem daha kolay olurdu. Biz 50 depomuzla iş birliğine hazırız. Fındık alımı üretici birliklerinden yapılmalı" dedi.

TMO'nun, fındığın kilogramını 10-10,5 liradan aldığını anımsatan Bayraktar, rakamların üreticilerin beklentisinin altında kaldığını dile getirdi.

Bayraktar, alım fiyatındaki düşüklüğün rekolte yüksekliğinden kaynaklanmadığının altını çizerek, şöyle devam etti:

"2009 yılında doğrudan destekle ilgili model değişikliğine gidildi. O zamandan beri, bu destek modelinin doğru olmadığını söylüyorum. Bu model piyasanın sıkıntısını çözmez. Rekolte azken olumlu gibi görünür ama rekolte biraz fazla olunca sıkıntılar ortaya çıkar. Devlet her sene 800 milyon lira doğrudan destek vererek kendi kontrolündeki bu ürünü bir firmaya teslim etti, bu da fiyatları etkiledi."

TMO'nun fındık alım fiyatlarını 10-10,5 lira belirlemesine karşın kesintiler olduğunu ve rakamın 9,75-10,25 liraya indiğini anlatan Bayraktar, "Zaten bu fiyat sanayicinin 9 lirasına evet demek anlamına gelir. Piyasının algısı bu." diye konuştu.

- "Birlikler üreticiyi koruyabiliyordu"

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı Hüseyin Demirtaş da fındık alım fiyatlarının piyasada geçen seneye göre düşük olduğunu belirterek, devletin üretim konusunda planlama yapması gerektiğini söyledi.

Demirtaş, üretici birliklerinin devreden çıkarılmasının çiftçiyi olumsuz etkilediğine işaret ederek, "2104'te serbest piyasada yeni yatırım şirketleri kuruldu. Daha önce birlikler üreticiyi koruyabiliyorlardı, şimdi serbest piyasada şirketler belirleyici duruma geldi. Üretici birlikleri fındığa sahip çıkmalı." değerlendirmesinde bulundu.

- Türkiye fındık üretiminde dünya birincisi

Türkiye, fındık üretiminde ilk sırada yer alıyor. Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre Türkiye'nin 2012-2016 yıllarında fındık üretimi toplam 2 milyon 725 bin ton oldu. 2012 yılında 660 bin ton olarak gerçekleşen fındık üretimi 2013'te 549 bin ton, 2014'te 450 bin ton, 2015'te 646 bin ton, geçen yıl 420 bin ton olarak kayıtlara geçti. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, bu yılki rekoltenin 675 bin ton civarında olduğunu bildirdi.

AA