DİYARBAKIR (AA) - AHMET KAPLAN - Karşılıklı güven esasına dayanan "veresiye defter" uygulamasını sürdüren bir çok esnaf, iyi niyetinin suistimal edilmesinden rahatsızlık duysa da ayakta kalabilmek ve yardımlaşmak amacıyla bu geleneği sürdürüyor.

Ödenmeyen borç nedeniyle binlerce lira kayba uğrayan esnafın suistimaller arttıkça veresiye defterleri "kayıp defter"leri haline geliyor.

Diyarbakır'ın merkez Bağlar ilçesinde esnaf Seyfettin Baran, AA muhabirine, yaklaşık 40 yıldır veresiye satış yaptığını söyledi.

Esnaf olmanın dürüstlük ve yardımseverlik gerektirdiğini vurgulayan Baran, bu nedenle müşteriyi sıkıntıya sokmamak için veresiye satışı sürdürdüğünü belirtti.

"İslam dininde de darda kalana destek olmak sevaptır. Allah katında mükafatı vardır. Veresiye bir açıdan yardımlaşmadır. Biz de bu inançla müşterileri idare ediyoruz" diyen Baran, satış yaptıkları mahallede insanların dar gelirli olması nedeniyle de buna mecbur olduklarını ifade etti. Aksi takdirde ayakta duramayacaklarını vurgulayan Baran, "Bir halı 400 lira. Taksitle 8 ay 50 lira getireceksin' dediğimde satın alıyorlar. Veresiye satmazsak siftah yapamıyoruz. Ama suistimal eden de oluyor. Bu yıl 28 bin lira kaybım var" dedi.

- "Kayıp olanlar burada"

Tanımadıkları kişilerin dahi kendilerinden borç istediğini anlatan Baran, borcu ödeyeceklerine dair söz vermelerine rağmen o kişileri bir daha göremediğini kaydetti.

Baran, sermayesi olan esnafın bir şekilde ayakta durabildiğini, küçük esnafın ise kepenk kapatmak zorunda kaldığını belirterek, biriken borçlar nedeniyle ayrı bir defter tuttuğunu dile getirdi.

"Bu deftere, 'Kayıp olanlar burada' ismini verdim. Defterdeki borçlulardan bir kısmı adresinde yok, bazıları ölmüş de olabilir. Eğer, ölmüşlerse hakkımı helal ediyorum. Bilerek ödemiyorlarsa hakkım helal olmasın" ifadelerini kullanan Baran, tek isteklerinin suistimal edilmemek olduğunu vurguladı.

- "İyi niyetimiz suistimal ediliyor"

Market işleten Şevket Kanay, 21 yıldır veresiye satış yaptığını, müşteriye son derece kolaylık sağlayan bu uygulamadan memnuniyet duyulduğunu söyledi.

Kayıt tutarak satış yapmamaları halinde ayakta kalamayacaklarını anlatan Kanay, "İyi niyetimiz çoğu zaman suistimal ediliyor. Bazı kişiler ansızın evlerini taşıyıp gidiyor. Bu şekilde ödenmeyen borçlardan dolayı yaklaşık 15 bin lira kaybım var. Borçluların nereye gittiğini bilmiyorum" şeklinde konuştu.

Kanay, tüm kaybına rağmen veresiye satışı sürdürmeye mecbur olduğunu kaydetti.

- "Yıl sonunda borçları siliyoruz"

Esnaf Hasan Kaya, kredi kartı kullanamayan vatandaşların küçük esnaftan alış veriş yaptığını, bu müşteri potansiyelini de kaçırmak istemediklerini belirtti.

"AVM'lere karşı tek gücümüz veresiye defteri" diyen Kaya, veresiye satışta da bu kez alacaklarının tahsili için müşterinin peşinden koştuklarını söyledi.

Kaya, "Müşterinin kapısına gidip adeta yalvarıp paramızı tahsil ediyoruz. Kimi müşteri alacağımızı istediğimiz için bizimle kavga ediyor. Yıl sonunda ödenmeyen borçları siliyoruz çünkü borçluyu bulamıyoruz" diye konuştu.

- Dar gelirli vatandaş uygulamadan memnun

İnşaat işçisi Mehmet Kanay, kimi zaman maaşlarının 3 ay gecikmeli ödendiğini, bu nedenle evin ihtiyaçlarını veresiye ile alabildiklerini kaydetti.

Maaşları ödenir ödenmez defterdeki borçlarını ödediklerini anlatan Kanay, veresiye satış yapılmasından memnuniyet duyduklarını aktardı.

Kanay, peşin para ile alışveriş imkanlarının olmadığını, dar gelirli oldukları için kredi kartı da kullanamadıklarını vurgulayarak, küçük esnafın bu geleneği sürdürmesini istediklerini sözlerine ekledi.

AA