TBMM (AA) - Türk soylu olduğu bildirilen, KKTC vatandaşı ve AB üyesi ülke vatandaşları ile bilimsel, kültürel, sanatsal veya sportif amaçla Türkiye'ye gelen başarılı yabancılar Türkiye'de çalışma izni konusunda istisnalardan yararlanacak.

Uluslararası İşgücü Kanunu Tasarısı TBMM Başkanlığına sunuldu.

Tasarıya göre, yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl geçerli çalışma izni verilecek.

Yabancıya verilecek çalışma izni aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar çalışma izni verilecek. Yabancı kişinin, farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yaptığı başvuruda uzatma işlemi bir yıl olarak değerlendirilecek.

Türkiye'de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar, süresiz çalışma iznine başvurabilecek. Süresiz çalışma izni olan yabancı, özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanacak, ancak seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü olmayacak.

-Turkuaz Kart

Tasarıya göre, uluslararası işgücü politikası doğrultusunda, eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye'deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre başvurusu uygun görülen yabancılara "Turkuaz Kart" verilecek.

Turkuaz Kart, ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilecek ve kart sahibi yabancı, tasarıyla düzenlenen süresiz çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanacak. Turkuaz Kart sahibi yabancının, mevzuat hükümlerine göre eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına Turkuaz Kart sahibi yakını olduğunu gösteren ve ikamet izni yerine geçen belge verilecek.

Tasarıyla verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, ikamet izni yerine geçecek. Ancak 6458 Sayılı "Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu"nda tanımlanan "mülteci" ya da "ikincil koruma" statüsü sahibi dışındaki yabancıların ikamet izinleri, çalışma izni yerine geçmeyecek.

Yurtdışından yapılan başvuruyla çalışma izni alan yabancı, çalışma izninin geçerliliğinin başladığı tarihten itibaren altı ay içerisinde Türkiye'ye gelmek zorunda olacak ve bu süre içerisinde Türkiye'ye gelmeyen yabancının çalışma izni iptal edilecek.

Tasarıya göre Bakanlar Kurulu, ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde ülke, kişi, coğrafi bölge, süre, sayı, oran, tür, nitelik, sektör, iş ve meslek itibarıyla çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti verilmesini belirleyebilecek, sınırlandırabilecek, kısmen veya tamamen durdurabilecek veya yasaklayabilecek.

Çalışma izni muafiyetinden yararlanarak çalışan yabancılar, muafiyetlerini belirten bir belge ile kendilerine sağlanan ikamet izni gibi haklardan yararlanabilecekler.

Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olup da Türkiye'de ikamet etmeyen yabancılar ve yönetici niteliği olmayan şirket ortakları da çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilecek.

-Kamu yararına çalışma

Tasarıyla Türkiye'de kamu yararına çalışacak yabancılara önemli bir ayrıcalık tanınarak, geçerli ikamet izni olan yabancılara ikamet izin sürelerini aşmamak kaydıyla kamu yararına çalışan dernekler ile vergi muafiyeti tanınan vakıflarda, karşılığında ücret veya benzeri menfaat sağlamadan çalışma izni muafiyet belgesi alarak çalışabilme imkanı sağlanacak.

Kamu yararına çalışmaya ilişkin muafiyet başvurularının değerlendirilmesinde; yabancının çalışacağı kuruma katkısı, kamu düzeni, kamu güvenliği ve kamu sağlığına ilişkin ilgili kuruluşların görüşleri dikkate alınacak ve uygulamanın istismar edilmemesi için söz konusu dernek veya vakfa çalışanlarından en az üçte ikisinin Türk vatandaşı olma zorunluluğu getirilecek. Dernek ve vakıfların belirtilen statülerini kaybetmeleri halinde, bu madde kapsamında verilen çalışma izni muafiyeti iptal edilecek.

Tasarıyla Türkiye'de diplomatik ve konsiller temsilciliklere bağlı olarak faaliyet gösteren okul, kültür kurumu, din kurumu gibi birimlerde görevli yabancılara ve bu kişilerin eş, çocuklarına, çalışma izni muafiyeti alarak çalışabilme kolaylığı tanınıyor.

-Çalışma izni ve çalışma izni muafiyetinin geçerliliği ve iptali

Tasarıya göre çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti, süresinin sona ermesi veya Bakanlıkça iptal edilmesi halinde geçerliliğini yitirecek.

Yabancının, çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, iznin geçerlilik tarihinden itibaren altı ay içinde Türkiye'ye gelmemesi, pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması, çalışmasının herhangi bir nedenle sona ermesi, Türkiye'de çalışmasında sakınca olduğunun bildirilmesi, sağlık sebepleri veya zorunlu kamu hizmeti gibi mücbir sebepler dışında aralıksız olarak altı aydan, bağımsız ve süresiz çalışma izinlerinde ise aralıksız olarak bir yıldan uzun süre Türkiye dışında kalması ve Turkuaz Kart sahibi olması halinde yurt dışında kalış süresinin Bakanlıkça belirlenen süreyi aşması hallerinde iptal edilecek.

-Çalışma izninin istisnai olarak verilebileceği yabancılar

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen ve uluslararası işgücü politikasına uygun, eğitim düzeyi, ücreti, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri özellikleri itibarıyla nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancılara çalışma izni verilmesinde istisnai hükümler uygulanacak.

İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilen, KKTC vatandaşı ve Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları da çalışma izni konusunda istisnai haklardan yararlanabilecek. Türk vatandaşlığı ile bir bağı olması ve ülkemizde ikamet etmesi nedeniyle, bir Türk vatandaşı ile evli ve eşiyle Türkiye'de evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar da bu kapsama alınacak.

Tasarıya göre yabancı devletlerin ve uluslararası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerinde diplomatik dokunulmazlığı olmadan çalışan, alanındaki başarısı ile uluslararası düzeyde temayüz etmiş olarak bilimsel, kültürel, sanatsal veya sportif amaçla Türkiye'ye gelen yabancılar da çalışma izni konusunda istisnalardan yararlanacak.

Tasarıyla uluslararası koruma talebinde bulunan ve henüz başvurusu hakkında son karar verilmemiş veya şartlı mülteci olan yabancılar, uluslararası koruma başvurusu tarihinden, geçici koruma sağlanan yabancılar ise geçici koruma kimlik belgesinin düzenlendiği tarihten altı ay sonra çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti almak için başvurabilecekler.

Uluslararası koruma altındaki yabancıların geçerli çalışma izni veya çalışma izni muafiyetine sahip olması, bu kişilere Türkiye'de mutlak kalış hakkı sağlamayacak.

(Sürecek)

AA