WASHINGTON (AA) - HAKAN ÇOPUR - ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan kararına tepki gösteren Amerikalı Müslüman ve Yahudi kanaat önderleri, kararın barış sürecini baltalamaktan ve Müslümanlarla Yahudileri karşı karşıya getirmekten başka bir işe yaramayacağını söyledi.

Trump'ın Kudüs kararını AA'ya değerlendiren ABD'li Müslüman ve Yahudi sivil toplum liderleri, ABD'nin attığı adımın Ortadoğu barışına ciddi zarar vereceği noktasında buluştu.

Beyaz Saray önünde Trump'ın Kudüs kararına karşı tepki gösterisi düzenleyen organizasyonda yer alan Yaqeen Enstitüsünün Başkanı Ömer Süleyman, Trump'ın Kudüs kararını hiçbir şekilde tanımadıklarını belirtti.

- "Gerçek baskı koymuş olsalar Trump bunu yapamazdı"

ABD'nin bu adımı atmasında İslam ülkelerinin de sorumluluk altında olduğuna dikkati çeken Süleyman, şunları kaydetti:

"Sanıyorum buradaki kabahat, büyük oranda bazı Arap ve Müslüman liderlerindir. Hatta onlardan bazıları gizlice işgale yardım etmişlerdir. Bazıları kapalı kapılar ardından bazı izinler vermiştir. Bu tür bir duyurunun ardından onlar göstermelik açıklamalar yapıyor. Onlar gerçek bir baskı koymuş olsalardı Trump bu tür bir açıklamayı yapamazdı."

Süleyman, Trump'ın bu kararı almasındaki bir amacının da kendisine giderek yaklaşan Rusya soruşturmasıyla ilgili yoğunlaşmayı dağıtmak olduğunu savundu.

- "Kudüs kararı her şeyi daha kötü hale getirecek"

Öte yandan Beyaz Saray önündeki Kudüs protestosuna katılan Siyonizm'e Karşı Birleşmiş Yahudiler örgütü lideri Haham Yisroel Dovid Weiss de "Bu Kudüs kararı her şeyi daha kötü hale getirecektir. Kudüs'teki kardeşlerimizin sesini duyurmalıyız. Dünyanın dört bir yanındaki kardeşlerimizin sözleri doğrudur. Çünkü bizim dinimiz işgal değildir; Tanrı'ya hizmet etmektir. Gerçek Yahudilik budur." değerlendirmesini yaptı.

"Barış, kutsal şehir Kudüs'ü alıp Yahudi inancının kabul edilemez ve yasa dışı saydığı İsrail devletinin başkenti ilan etmekle gelmez. Trump'ın Kudüs kararı yaraya tuz basmaktır." diyen Weiss, bu kararın Müslümanlarla Yahudiler arasında çatışmaya neden olabileceği uyarısında bulundu.

- "Türkiye ve Fransa gibi ülkeler liderlik etmeli"

Kuzey Amerika İslam Camiası (ICNA) Direktörü Naem Baeg de "Bunun çok kötü bir karar olduğunu biliyoruz ve bu karar barış getirmeyecek. Son 70 yıldır ABD ve uluslararası toplum, Kudüs'ün hem Filistinlilere hem Yahudilere hem de Hıristiyanlara ait olduğunu söylüyordu. Bu kararla birlikte Müslümanların ve Hıristiyanların rahatsız olduğu aşikardır." dedi.

ABD'nin bu kararla pratik olarak barış sürecinin dışında kaldığını belirten Baeg, "Şimdi Türkiye, Fransa ve diğer bazı ülkelerin liderliği ele alıp bu süreçte barışın temini için çalışmalarının zamanıdır." ifadelerini kullandı.

- Kudüs'teki yarım asırlık işgal

Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'de işgal eden İsrail, 1980'de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını "birleşik başkenti" ilan etti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BGMK), 1980'de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail'in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs'ün işgal altında olduğunu kabul ediyor. İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv'de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs'ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor.

ABD, Trump'ın hamlesiyle Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıyan ilk ülke oldu. Uluslararası toplumun tepkisini çeken Trump yönetimi, bölgenin kaosa sürükleneceği ve İsrail-Arap ihtilafının daha da çözümsüz hale geleceği uyarılarını göz ardı etti. İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail'in "1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve yeni Yahudi yerleşim birimlerinin inşasına son vermeyi kabul etmemesi" nedeniyle Nisan 2014'te durmuştu.

AA